hoàn thành nội dung về cuộc cải cách lớn trong lịch sử Việt Nam (trước 1858)

Văn Lê

*Hồ Quý Ly: 

- Về chính trị và hành chính:

+ cải tổ hàng ngũ võ quan

+ thay dần các võ quan cao cấp do quý tộc tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không phải họ Trần nhưng có tài năng và thân cận với mình.

+ đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và quy định cụ thể, rõ ràng cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp.

-Về quân sự: thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng.

-Về kinh tế:

+ Ban hành chính sách hạn điền, quy định lại biểu thuế đinh, thuế ruộng.

+ Cho đúc tiền mới "thông bảo".

-Về luật pháp: ban hành Quốc triều hình luật

-Về Ngoại giao: thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà Minh.

-Về văn hoá - giáo dục:

+ Bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục.

+ Dịch sách kinh Phật ra chữ Nôm để hạn chế sức ảnh hưởng của đạo Phật.

+ Sửa đổi chế độ thi cử và học tập.

+ Cho xây dựng văn miến để thờ cúng danh nho.

*Lê Thánh Tông: 

- Chính trị và hành chính:

+ Chia cả nước thành 13 đạo thừa tuyên, đứng đầu mỗi đạo là 3 ti phụ trách 3 mặt hoạt động khác nhau.

+ Dưới đạo thừa tuyên là phủ, châu, huyện, xã.

- Quân sự: ban hành và thực thi "Quân triều đình bình đẳng", bãi bỏ chức vụ tướng quân, tổng binh, hạ xuống thành chức chỉ huy, thống suất; chia nhỏ các đơn vị hành chính quân sự để dễ cai quản; thực hiện chế độ "ngụ binh ư nông"; xây dựng hệ thống thành luỹ vững chắc ở các cửa ải, biên giới...

-Kinh tế:

+ Ban hành chính sách hạn nô.

+ Đặt cơ quan Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê, đào sông ngòi, đặt phép quân điền.

+ Ban hành chính sách hạn điền, quy định lại mức thuế.

+ Đặt phép quân điền.

- Luật pháp: ban hành Quốc triều hình luật và Hồng Đức thiện chính thư.

- Ngoại giao: thiết lập quan hệ ngoại giao với nhiều nước láng giềng.

-Văn hoá - giáo dục:

+ Cho dịch sách kinh Phật ra chữ Hán để hạn chế sức ảnh hưởng của đạo Phật.

+ Ban hành chính sách khuyến học.

+ Lập ra Hội Tao đàn để các nhà thơ tụ họp, sáng tác các tác phẩm có giá trị.

*Minh Mạng: 

- Chính trị và hành chính:

+Chia cả nước làm 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên.

+ Mỗi tỉnh đều có Tổng đốc, Tuần phủ cai quản cùng hai ti, hoạt động theo sự điều hành của triều đình.

+ Các phủ, huyện, châu, tổng, xã vẫn giữ như cũ. Việc cải cách như vậy giúp cho hệ thống cơ quan trở nên chặt chẽ, gọn nhẹ hơn.

+ Đổi tên nước Việt Nam thành Đại Nam, củng cố địa vị của Nho giáo.

+ Tiến hành kiện toàn các cơ quan văn phòng trực tiếp giúp việc cho nhà vua.

+ Cơ quan chuyên trách đứng đầu là lục bộ, được quy định chặt chẽ, rõ ràng về cơ cấu tổ chức.

+ Công tác kiểm tra, giám sát đặc biệt được coi trọng.

+ Ở đại phương, triển khai cải cách quy mô trên cả nước. Theo đó, Bắc thành và Gia Định thành bị bãi bỏ, đổi các dinh, trấn thành các tỉnh.

+ Ở khu vực miền núi, các vùng dân tộc ít người, nhà Nguyễn thiết lập cấp tổng, xóa bỏ chế độ thổ quan, lựa chọn những hào thanh liêm ở đại phương được nhân dân tin phục làm Thổ tri.

- Kinh tế:

+ Năm 1836, vua Minh Mạng triển khai đo đại lại ruộng đất Nam Bộ, lập sổ địa bạ để quản lí.

+ Quy định lại chính sách thuế đối với thuyền buôn nước ngoài đến buôn bán nhằm kiểm soát hoạt động thương mại và an ninh.

- Quân sự:

+ Tổ chức quân đội theo phương châm tinh nhuệ, học hỏi quy

- Văn hóa-giáo dục:

+ Nho giáo được đặt làm hệ tư tưởng chính thống.

+ Giáo dục được coi trọng, trùng tu Quốc Tử Giám, nhà Thái học.

+ Năm 1484, vua Lê Thánh Tông bắt đầu cho dựng bia Tiến sĩ nhằm đề cao Nho học và các bậc tri thức, học hỏi mô hình phát triển của phương Tây.