Vị trí của tác giả Xuân Diệu trong lịch sử văn học.

Xuân Diệu là một trong những nhà thơ lớn của Việt Nam. Ông nổi tiếng từ phong trào Thơ mới với tập “Thơ thơ” và “Gửi hương cho gió”. Suốt hơn một nửa thế kỷ lao động miệt mài và nghiêm túc, Xuân Diệu đã để lại cho đời một sự nghiệp văn học sáng chói, là đại diện tiêu biểu cho các thế hệ nhà thơ Việt Nam.

Thơ Xuân Diệu luôn thể hiện lòng yêu đời, niềm khát khao chiếm lĩnh và hưởng thụ những giá trị tươi đẹp của cuộc sống. Cái tôi Xuân Diệu được giải phóng khỏi mọi rào cản xã hội để được giao cảm với đời, với người,  “Ta là Một, là Riêng là thứ Nhất/ Không có chi bè bạn nổi cùng ta/ Bởi ghen trời, ta ngạo nghễ xông pha / Lên vút thẳm, đứng trên nghìn đỉnh núi!” (*). Để từ đó, từ một nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới lãng mạn, Xuân Diệu đã trở thành nhà thơ lớn của văn học cách mạng, được phát huy năng khiếu của mình trên nhiều thể loại: bút ký, tuỳ bút, dịch thuật, đặc biệt là nghiên cứu và phê bình văn học.

Xuân Diệu đặc biệt có con mắt xuyên thấu thời gian, nhìn về quá khứ xa xôi của văn học, văn hóa dân tộc. Sự giao cảm hồn thơ tuyệt vời, kỳ diệu đã làm nên các tác phẩm thi ca nổi tiếng và được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Ông được những người trong giới đánh giá rất cao với những danh xưng “Ông hoàng thơ tình” hay "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới".

Trong sự nghiệp sáng tác, bên cạnh khối lượng thơ đáng kể, Xuân Diệu còn để lại một di sản văn xuôi chủ yếu ở mảng phê bình, nghiên cứu. 15 tập thơ, 5 tập tiểu luận và văn xuôi của Xuân Diệu đã được Nhà xuất bản Văn học tập hợp in thành 6 tập gồm 6.000 trang sách là một di sản, đóng góp lớn lao cho nền văn hóa dân tộc nước nhà.

Khẳng định về những đóng góp to lớn của nhà thơ, Giáo sư Hoàng Chương, Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam đã đưa ra nhận định: “Xuân Diệu là một tài năng đặc biệt của miền đất địa linh nhân kiệt Bình Định, nơi sinh ra những anh hùng hào kiệt dân tộc như Quang Trung-Nguyễn Huệ, Mai Xuân Thưởng, Tăng Bạt Hổ, Võ Văn Dũng, Bùi Thị Xuân, Đào Tấn... “