Trong đoạn thơ "Một khúc ca" của Tố Hữu, ta thấy rõ quan niệm sống sâu sắc và nhân văn của tác giả. Qua những hình ảnh giản dị nhưng đầy ý nghĩa, Tố Hữu đã gửi gắm thông điệp về sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên, cũng như giữa con người với con người trong cuộc sống.
Câu thơ đầu tiên "Nếu là con chim, chiếc lá" mở ra một không gian sống động, nơi mà con chim và chiếc lá không chỉ tồn tại bên nhau mà còn có sự tương tác, hỗ trợ lẫn nhau. Con chim hót, chiếc lá xanh, đó là sự hòa quyện giữa cuộc sống và thiên nhiên. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng, mỗi cá thể trong cuộc sống đều có vai trò và trách nhiệm của mình. Con chim không thể im lặng, chiếc lá không thể héo úa, bởi vì sự sống cần có sự cống hiến và đóng góp. Điều này phản ánh quan niệm sống tích cực, rằng mỗi người đều cần phải sống có trách nhiệm với bản thân và với xã hội.
Tiếp theo, câu thơ "Lẽ nào vay mà không có trả" thể hiện một triết lý sống sâu sắc về sự công bằng và đạo đức. Trong cuộc sống, mọi thứ đều có giá trị của nó, và không có gì là miễn phí. Khi ta nhận được điều gì, ta cũng cần phải trả lại, có thể là bằng công sức, tình cảm hay sự cống hiến. Điều này không chỉ áp dụng trong mối quan hệ giữa người với người mà còn trong mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên. Tố Hữu khẳng định rằng, sống là phải có trách nhiệm, phải biết cho đi chứ không chỉ nhận về cho riêng mình.
Cuối cùng, câu thơ "Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?" là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về giá trị của sự sẻ chia và tình yêu thương. Tố Hữu khẳng định rằng, cuộc sống không chỉ đơn thuần là việc tồn tại, mà còn là việc sống có ý nghĩa, sống vì người khác. Sự cho đi không chỉ mang lại hạnh phúc cho người nhận mà còn mang lại niềm vui và sự thỏa mãn cho chính bản thân người cho. Đây là một quan niệm sống cao đẹp, thể hiện tinh thần nhân văn và lòng vị tha.
Tóm lại, qua đoạn thơ này, Tố Hữu đã truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về quan niệm sống: sống là phải có trách nhiệm, phải biết cho đi và sống vì người khác. Đó là những giá trị cốt lõi giúp con người sống hòa hợp với thiên nhiên và với nhau, tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn. Quan niệm sống này không chỉ có giá trị trong thời đại của Tố Hữu mà còn luôn актуально trong cuộc sống hiện đại ngày nay.