Đề số 03: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai đoạn thơ sau: Đất Nước Của thơ ca Của bốn mùa hoa nở Đọc trang Kiều tưởng câu hát dân gian Nghe xôn xao trong gió hội mây ngàn Đất Nước C...

Đất nước luôn là đề tài muôn thuở trong thi ca Việt Nam. Mỗi nhà thơ đều có cảm nhận riêng về Tổ Quốc mình. Trong đó, Nguyễn Khoa Điềm và Nguyễn Tiến Đường đã góp thêm những tiếng nói riêng về Đất Nước. Hai đoạn thơ dưới đây sẽ minh chứng rõ nét nhất điều này:
“Đất nước của thơ ca của bốn mùa hoa nở
Đọc Trang Kiều tưởng câu hát dân gian nghe xôn xao trong gió hội mây ngàn
Đất nước của những dòng sông gọi tên nghe mát rượi tầm hồn
Ngọt lịm những giọng hò xứ sở trong sáng như trời xanh,
Mượt mà như nhung lụa”.
(Nguyễn Khoa Điềm – Trường ca Mặt đường khát vọng)
“Đất nước mãi đẹp khi đất nước vào xuân
Em vẫn thảo thơm dịu dàng như cô Tấm
Đất nước trải bao mùa binh biến tổ quốc sáng ngời…
Tổ quốc mình chỉ một mẹ thôi
Chân lấm bùn áo nâu sồng vẫn vậy
Dạy con biết ngọn nguồn sau trước
Qua cay đắng tìm đến ngọt ngào”.
(Nguyễn Tiến Đường – Tổ quốc chỉ một mẹ thôi)
Hai đoạn thơ đều mang đậm chất trữ tình, giàu hình ảnh, nhạc điệu, ngôn ngữ trong sáng, bình dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày. Cả hai đoạn thơ đều sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê để làm nổi bật vẻ đẹp của đất nước. Tuy nhiên, ở mỗi đoạn thơ lại có cách khai thác khác nhau, tạo nên những góc nhìn đa chiều về đất nước.
Ở đoạn thơ thứ nhất, Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa đất nước thông qua các phương diện lịch sử, địa lý, văn hóa, phong tục, tập quán,... Nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc, giản dị để gợi nhớ về cội nguồn dân tộc. Đó là truyền thuyết Thánh Gióng, Lạc Long Quân và Âu Cơ, truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh, truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy,... Những truyền thuyết ấy không chỉ là niềm tự hào của dân tộc ta mà còn là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, nhà thơ cũng nhắc đến những địa danh gắn liền với lịch sử dân tộc như Tràng Kiều, Hội Mây Trần, Sông Hương, Núi Ngự,... Những địa danh ấy không chỉ là điểm tựa tinh thần của nhân dân ta mà còn là nơi ghi dấu những chiến công oanh liệt của dân tộc.
Trong đoạn thơ thứ hai, Nguyễn Tiến Đường đã khắc họa đất nước thông qua các phương diện thiên nhiên, con người, lịch sử,... Nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống để miêu tả vẻ đẹp của đất nước. Đó là cánh đồng lúa chín vàng, dòng sông xanh biếc, núi non trùng điệp,... Những hình ảnh ấy không chỉ là vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam. Bên cạnh đó, nhà thơ cũng nhắc đến những con người vĩ đại đã hy sinh vì đất nước như Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp,... Những con người ấy là niềm tự hào của dân tộc ta, là động lực thúc đẩy đất nước phát triển.
Như vậy, cả hai đoạn thơ đều thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết của các nhà thơ. Tuy nhiên, mỗi đoạn thơ lại có cách khai thác khác nhau, tạo nên những góc nhìn đa chiều về đất nước. Điều này cho thấy sự phong phú, đa dạng của văn học Việt Nam.
Có thể khẳng định rằng, hai đoạn thơ trên là những tác phẩm hay, giàu ý nghĩa. Chúng đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam, đồng thời khơi dậy trong lòng độc giả tình yêu quê hương, đất nước tha thiết.