Nguyên Hồng là nhà văn hiện thực nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam, ông có nhiều sáng tác hay về chủ đề người phụ nữ và trẻ em. Trong đó không thể không nhắc đến “Những ngày thơ ấu” – một cuốn hồi ký kể lại cuộc đời đầy đau khổ bất hạnh của chính tác giả từ nhỏ cho tới khi còn bé. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần phải kể đến một tác phẩm cùng chủ đề nhưng ở nước Nga xa xôi, đó chính là “Thời thơ ấu” của Maksim Gorky. Hai tác phẩm này đều mang giá trị nhân đạo sâu sắc, phản ánh chân thực số phận của những con người nghèo khổ trong xã hội cũ.
Đầu tiên, cả Nguyên Hồng và Maksim Gorky đều sinh ra trong gia đình không mấy khá giả, cha mất sớm, mẹ thì đi thêm bước nữa, họ phải sống với bà cô cay nghiệt. Có lẽ vì vậy mà tuổi thơ của hai nhà văn này đều vô cùng bất hạnh, thiếu thốn tình yêu thương của cha mẹ. Điều này được thể hiện rõ nét qua hai tác phẩm “Những ngày thơ ấu” và “Thời thơ ấu”. Ngay từ đầu tác phẩm, Nguyên Hồng đã bộc lộ sự căm ghét đối với bà cô ruột luôn tìm cách chia rẽ anh chị em cậu và gieo rắc vào đầu óc non nớt của cậu những điều xấu xa về mẹ. Còn với Maksimum Gorky, ngay từ nhỏ ông đã bị mọi người xa lánh, khinh thường chỉ vì có người mẹ làm nghề đan sọt kiếm sống qua ngày. Những đứa trẻ khác không chơi với ông, thậm chí còn lấy đá ném vào ông và mẹ. Cả hai nhà văn đều có chung cảm giác tủi thân, buồn bã, đơn độc và thiếu vắng tình yêu thương của gia đình.
Tuy nhiên, dù sống trong hoàn cảnh khó khăn như thế nào thì hai nhà văn vẫn dành trọn tình yêu thương cho người mẹ của mình. Với Nguyên Hồng, mẹ là niềm hạnh phúc duy nhất, là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất nâng đỡ tâm hồn cậu trong những tháng ngày cơ cực. Cậu luôn khao khát tình mẹ vô bờ bến, muốn được sống trong vòng tay âu yếm của mẹ. Còn với Maxim Gorky, mẹ là người thầy đầu tiên dạy ông biết đọc biết viết, dạy ông biết yêu thương con người. Mẹ là nguồn động lực to lớn giúp ông vượt qua mọi khó khăn thử thách trên đường đời.
Có thể nói, nhờ trải qua những năm tháng tuổi thơ vất vả, gian truân nên khi trưởng thành, hai nhà văn đều gửi gắm nỗi niềm của mình qua trang giấy trắng. Họ dùng ngòi bút để tố cáo bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội phong kiến đương thời đã đẩy những con người lương thiện vào cảnh khốn cùng. Đồng thời ca ngợi vẻ đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý.
Tóm lại, “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng và “Thời thơ ấu” của Maksim Gorky đều là những tác phẩm xuất sắc viết về tuổi thơ đầy bất hạnh, thiếu thốn tình yêu thương của cha mẹ. Tuy nhiên, hai tác phẩm này cũng thể hiện được sức mạnh, ý chí vươn lên trong cuộc sống của hai nhà văn tài ba.