
20/09/2024
04/09/2025
Bài thơ "Một tiếng đờn" của Tố Hữu được sáng tác năm 1968, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Tác phẩm này không chỉ là một bài thơ mà còn là một bản tuyên ngôn nghệ thuật, thể hiện một cái nhìn mới mẻ và sâu sắc về cuộc đời, về chiến tranh và về vai trò của văn học. Sự độc đáo của bài thơ nằm ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa những cảm xúc cá nhân và tư tưởng lớn lao của thời đại.
Điểm độc đáo đầu tiên của bài thơ là khai thác chất trữ tình trong bối cảnh chiến tranh. Tác giả không miêu tả trực diện sự khốc liệt của bom đạn, mà tập trung vào cảm nhận của một tâm hồn chiến sĩ trước một "tiếng đờn" (tiếng đàn). Tiếng đàn ấy không chỉ là âm thanh mà là biểu tượng của cái đẹp, của sự sống, của tình yêu, của những giá trị nhân văn mà người lính đang chiến đấu để bảo vệ. Chính "một tiếng đờn" đã khơi gợi trong lòng người chiến sĩ những hoài niệm về quê hương, về những điều bình dị, thân thương: "Tiếng đờn là ngọn gió quê / Mang tình thương xóm lúa trở về" hay "Một tiếng đờn mà vọng cả non sông".
Tác giả cũng đã nâng tầm cảm hứng từ cái đẹp cá nhân lên cái đẹp của đất nước và dân tộc. "Tiếng đờn" không chỉ là nỗi nhớ của riêng người lính, mà còn là nỗi nhớ chung của cả dân tộc về một quá khứ hào hùng, về một tương lai tươi sáng. Bài thơ thể hiện một cái nhìn lạc quan, tin tưởng vào chiến thắng. Tố Hữu khẳng định rằng, dù trong bom đạn, cái đẹp, cái thiện, tình yêu và những giá trị nhân văn vẫn tồn tại và là nguồn sức mạnh vô tận để con người chiến đấu.
"Một tiếng đờn" là một trong những tác phẩm thành công nhất của Tố Hữu trong giai đoạn này. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương đất nước mà còn khẳng định một triết lý sống: ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất, con người vẫn phải biết trân trọng và nuôi dưỡng cái đẹp, cái thiện. Tác phẩm đã chứng minh rằng, thơ ca không chỉ phản ánh hiện thực mà còn có sức mạnh khơi dậy và bồi đắp tâm hồn, là "tiếng đờn" an ủi và cổ vũ con người.
Bài thơ là một minh chứng cho sự trưởng thành trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của Tố Hữu. Nó đánh dấu một sự chuyển biến từ chất sử thi sang chất trữ tình, từ cái hùng tráng bên ngoài sang cái sâu lắng bên trong. "Một tiếng đờn" không chỉ là một bài thơ hay mà còn là một tác phẩm có giá trị nhân văn và nghệ thuật sâu sắc, góp phần làm phong phú thêm nền văn học cách mạng Việt Nam.
20/09/2024
Tố Hữu, một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca cách mạng Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu sắc qua nhiều tác phẩm mang tính triết lý và cảm xúc nhân văn. Bài thơ "Một tiếng đờn" được ông viết vào ngày 20 tháng 2 năm 1991, là một trong những sáng tác nổi bật với sự kết hợp giữa những cảm xúc đời thường và những suy tư về kiếp người, tình yêu, và nỗi cô đơn.
Mở đầu bài thơ, Tố Hữu vẽ nên một hình ảnh tương phản giữa niềm vui và nỗi buồn của cuộc sống:
"Mới bình minh đó, đã hoàng hôn
Đang nụ cười tươi, bỗng lệ tuôn"
Hai câu thơ này mở ra sự đối lập giữa niềm hạnh phúc chớp nhoáng và nỗi buồn bất chợt. Cuộc sống mà ông miêu tả luôn trôi qua nhanh chóng, những gì tưởng như ổn định, vĩnh cửu lại bất ngờ thay đổi chỉ trong chốc lát. Đây là một quan sát chân thực về sự vô thường của cuộc đời. Sự chuyển biến từ "bình minh" sang "hoàng hôn", từ "nụ cười" sang "lệ tuôn" không chỉ là những hiện tượng vật lý, mà còn ẩn chứa nỗi buồn sâu sắc về những biến cố bất ngờ trong cuộc đời con người.
Bài thơ tiếp tục bằng việc nhà thơ đi sâu vào chiêm nghiệm về cuộc đời và tình yêu:
"Đời thường sớm nắng chiều mưa vậy
Khuấy động lòng ta biết mấy buồn!"
Cụm từ "sớm nắng chiều mưa" là một cách nói ẩn dụ cho những thay đổi không thể đoán trước, mang lại nhiều cảm xúc bất định cho con người. Sự thay đổi này không chỉ đơn giản là hiện tượng tự nhiên, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến cảm xúc và tâm hồn, khiến ta không khỏi buồn phiền và suy nghĩ về sự mong manh của hạnh phúc.
Trong những câu tiếp theo, Tố Hữu suy ngẫm về kiếp người, với những niềm vui và nỗi đau xen lẫn nhau:
"Ôi! Kiếp trăm năm được mấy ngày
Trời xanh không gợn bóng mây bay
Gian nan vẫn thuỷ chung bè bạn
Êm ấm tình yêu mỗi phút giây!"
Tố Hữu nhận ra rằng cuộc đời con người rất ngắn ngủi, "kiếp trăm năm" nhưng lại "được mấy ngày" để sống trong bình yên và hạnh phúc. Hình ảnh "trời xanh không gợn bóng mây bay" là một biểu tượng cho những khoảnh khắc bình yên và trong sáng trong cuộc đời, nhưng những khoảnh khắc đó thường ít ỏi và hiếm hoi. Tuy nhiên, nhà thơ vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tình bạn và tình yêu trong cuộc đời gian nan, coi đó là những điều thiêng liêng giúp con người vượt qua mọi khó khăn, đau khổ.
Bài thơ kết lại với một tiếng thở dài sâu sắc về nỗi cô đơn trong tình yêu:
"Còn khổ đau nào đau khổ hơn
Trái tim tự xát muối cô đơn
Em ơi, nghe đó... Trong đêm lạnh
Đằm thắm bên em, một tiếng đờn!"
Hai câu thơ đầu của đoạn này diễn tả nỗi đau sâu sắc nhất mà nhà thơ cảm nhận: nỗi cô đơn trong tình yêu. Hình ảnh "trái tim tự xát muối" gợi lên nỗi đau dằn vặt không nguôi, khi mà con người tự làm mình đau khổ vì cảm xúc cô độc. Tuy nhiên, cuối cùng, trong đêm lạnh, nhà thơ tìm được sự an ủi từ "một tiếng đờn" đằm thắm bên cạnh người thương yêu. Tiếng đờn, dù chỉ là một âm thanh đơn giản, lại mang đến sự ấm áp và xoa dịu nỗi cô đơn.
Bài thơ "Một tiếng đờn" của Tố Hữu là một tác phẩm đầy triết lý, phản ánh những suy tư sâu sắc về cuộc sống, tình yêu và nỗi đau. Với giọng thơ nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, ông đã khéo léo lồng ghép những hình ảnh đời thường cùng với những triết lý nhân sinh để mang lại cho người đọc một cái nhìn sâu sắc hơn về kiếp người. Tác phẩm không chỉ nói về nỗi buồn và sự cô đơn mà còn tôn vinh giá trị của tình yêu, tình bạn, và những khoảnh khắc bình yên hiếm hoi trong cuộc sống.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời