Trong bài thơ Con cò, Chế Lan Viên viết Một con cò thôi Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Vỗ cánh qua nôi Còn kết thúc bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa ... của Nguyễn Duy là hai câu thơ: ta đi trọn k...

Lê Thanh Nhã

Những câu thơ của Chế Lan Viên và Nguyễn Duy đều chứa đựng tình cảm sâu sắc đối với hình ảnh người mẹ, với những lời ru gắn bó từ thuở ấu thơ đến suốt cuộc đời. Trong "Con cò," Chế Lan Viên ví "con cò" – biểu tượng cho hình ảnh người mẹ – luôn vỗ cánh bên nôi, đồng hành và che chở cho con từ khi còn bé đến khi trưởng thành. Hình ảnh "con cò mẹ hát" không chỉ là tiếng ru mà còn là biểu tượng cho tình thương vô bờ, sự hy sinh thầm lặng của mẹ. Nguyễn Duy trong bài "Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa" lại khẳng định rằng, dù "ta đi trọn kiếp con người," suốt cả cuộc đời cũng không thể hiểu hết, tri ân hết những lời ru đầy yêu thương của mẹ. Những lời ru ấy không chỉ là những âm thanh, mà còn là cả tâm hồn, cuộc đời, và tình thương vô hạn của mẹ dành cho con.

Hai suy nghĩ này giúp ta hiểu rằng thơ ca về mẹ không chỉ khắc họa tình cảm gia đình, mà còn là cách để bày tỏ, lưu giữ và khắc sâu giá trị tinh thần của người mẹ trong tâm hồn mỗi người. Bài thơ "Lời ru của mẹ" của Xuân Quỳnh cũng đi sâu vào đề tài này, khi miêu tả lời ru của mẹ không chỉ là giọng hát bình thường, mà là biểu tượng của cuộc sống, tình thương và niềm tin. Lời ru của mẹ trong bài thơ ấy gắn bó với con trong suốt cuộc đời, từ lúc con chập chững biết đi, khi con gặp khó khăn, mẹ vẫn luôn ở bên, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin để con vững bước.

Xuân Quỳnh viết: "Lời ru của mẹ đưa con vào đời," câu thơ này thể hiện rằng lời ru chính là dòng sữa ngọt, là nguồn sống, và cũng là nền tảng đạo đức, tinh thần để con trưởng thành. Lời ru ấy còn là sự tiếp nối của truyền thống, văn hóa, mang theo cả những giá trị tinh thần cao quý từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những câu thơ của Chế Lan Viên và Nguyễn Duy, cùng với bài thơ của Xuân Quỳnh, đều nhắc nhở chúng ta rằng, lời ru của mẹ là sự sống, là tình yêu thương vô điều kiện, và là bài học lớn về lòng nhân ái và tình người, theo ta suốt cuộc đời, không bao giờ phai nhạt.

Hoặc

Cả Chế Lan Viên và Nguyễn Duy đều sử dụng hình ảnh người mẹ và lời ru để khắc họa ý nghĩa thiêng liêng, bất diệt của tình mẫu tử, đồng thời nhấn mạnh vai trò của thơ ca trong việc nuôi dưỡng tâm hồn con người. Trong bài thơ "Con cò," Chế Lan Viên đã mượn hình tượng con cò để biểu trưng cho hình ảnh người mẹ, người luôn âm thầm hy sinh và che chở cho con cái. Câu thơ "Cũng là cuộc đời / Vỗ cánh qua nôi" gợi lên ý tưởng rằng cuộc đời mỗi con người, dù lớn lao hay nhỏ bé, đều được vun đắp, ươm mầm từ trong nôi, từ những lời ru ngọt ngào của mẹ. Đối với Chế Lan Viên, lời ru không chỉ đơn thuần là âm thanh đưa con vào giấc ngủ, mà còn là cánh tay dịu dàng của mẹ vỗ về, chở che, và đồng thời mở ra thế giới tâm hồn cho đứa trẻ.

Nguyễn Duy, trong bài thơ "Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa...," cũng diễn tả tình cảm tương tự qua hai câu thơ cuối: "ta đi trọn kiếp con người / cũng không đi hết mấy lời mẹ ru." Với Nguyễn Duy, lời ru của mẹ không chỉ là những ký ức, mà còn là giá trị tinh thần vô giá, gắn bó suốt cuộc đời mỗi người. Dù đi đến đâu, trải qua bao nhiêu năm tháng, lời ru ấy vẫn vang vọng trong tâm hồn, là nguồn cội, là cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn con người. Lời ru của mẹ chính là tượng trưng cho tình yêu thương vô bờ, cho giá trị của cuộc sống mà mỗi người con mãi mãi không thể nào trả hết.

Suy nghĩ này cũng được thể hiện sâu sắc trong bài thơ "Lời ru của mẹ" của Xuân Quỳnh. Bài thơ là một bản nhạc đầy cảm xúc về tình mẹ, với hình ảnh lời ru luôn song hành cùng sự trưởng thành của con. Xuân Quỳnh không chỉ mô tả lời ru như âm thanh dịu dàng, mà còn là sự kết nối giữa mẹ và con, giữa truyền thống và hiện đại, giữa quá khứ và tương lai. Lời ru của mẹ không chỉ giúp con an giấc mà còn giúp con hiểu về cuộc đời, về những khó khăn và tình yêu thương. Qua lời ru, mẹ truyền tải không chỉ tình yêu thương mà còn những bài học quý giá về đạo lý làm người, về cách đối nhân xử thế. 

Xuân Quỳnh viết: "Lời ru mẹ hát con nghe / Như hạt giống lành gieo mãi mãi." Lời ru được ví như hạt giống lành, là nền tảng cho những giá trị tinh thần và nhân cách của con. Nó nuôi dưỡng tâm hồn con từ thuở ấu thơ và lớn dần theo con qua mỗi chặng đường đời. Cũng giống như lời ru trong thơ của Chế Lan Viên và Nguyễn Duy, lời ru của Xuân Quỳnh cũng mang trong mình sức sống vĩnh cửu, mãi mãi là nguồn động lực và niềm tin yêu để con vững bước trên hành trình cuộc đời.

Từ những suy nghĩ và tình cảm của Chế Lan Viên, Nguyễn Duy, và Xuân Quỳnh, ta có thể nhận ra rằng thơ ca, đặc biệt là những bài thơ viết về mẹ, không chỉ đơn thuần là những dòng chữ mà còn là những giá trị tinh thần nuôi dưỡng tâm hồn con người. Thơ ca là phương tiện để truyền tải những tình cảm sâu sắc nhất, giúp chúng ta cảm nhận và trân trọng hơn những giá trị của tình yêu, sự hy sinh, và lòng biết ơn đối với mẹ. Qua đó, chúng ta nhận ra rằng lời ru của mẹ – hay nói rộng hơn là tình mẹ – chính là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca, nuôi dưỡng tâm hồn và cuộc đời mỗi người.