chủ đề, đề tài, tình hướng truyện, cốt truyện và phân tích nhân vật có tròn truyện ngắn tướng về hưu của tác giả nguyễn huy thiệp

Nguyễn Huy Thiệp là nhà văn mang đến những làn sóng mới trên văn đàn Việt Nam với những thể văn đa dạng và cách viết mang tính “không trùng lặp”. Trong “Tướng về hưu”, ông đã tạo nên một câu chuyện vừa chân thực lại vừa ẩn chứa nhiều tầng nghĩa sâu sắc. Tác phẩm đã phản ánh hiện thực của xã hội Việt Nam trong giai đoạn đầu thời kì đổi mới, đặt nhân vật vào tình huống éo le để khám phá thế giới nội tâm cũng như những suy nghĩ của họ trước hàng loạt các biến động của cuộc sống.
“Tướng về hưu” kể về nhân vật trung tâm là ông Dũng - một vị tướng quân đội đã nghỉ hưu. Ông là người từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, lập được nhiều chiến công lớn. Khi đất nước hòa bình, ông tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sau khi nghỉ hưu, ông trở về quê hương, mong muốn được sống một cuộc sống bình yên, giản dị bên gia đình. Tuy nhiên, cuộc sống không hề đơn giản như ông tưởng tượng. Gia đình ông gặp phải nhiều khó khăn, con cái mâu thuẫn, bất đồng quan điểm. Xã hội cũng có nhiều thay đổi khiến ông cảm thấy lạc lõng, bơ vơ. Từ đó, ông dần nhận ra rằng, dù mình đã cống hiến hết mình cho đất nước nhưng vẫn chưa thể tìm thấy hạnh phúc đích thực. Truyện ngắn này có tình huống truyện khá độc đáo: cả gia đình vị tướng đều mắc bệnh điên rồi khỏi bệnh, qua đó nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã phơi bày hiện thực của xã hội Việt Nam trong giai đoạn đầu thời kì đổi mới một cách trực diện và mạnh mẽ.
Tình huống truyện xoay quanh việc cả gia đình vị tướng đều mắc bệnh điên, cụ thể là: bà vợ thì bị ảo giác, cứ nhìn thấy giặc là kêu toáng lên; anh con trai thì đập bàn chửi bố vì tội tham nhũng; cô con dâu thì bỏ nhà đi theo một gã lang thang; còn đứa cháu nội thì suốt ngày nói nhảm nhí, chẳng ai hiểu nó đang nói gì. Tình huống truyện oái oăm này đã đẩy nhân vật chính vào tình trạng bế tắc, không biết phải làm sao. Ông Dũng là một vị tướng đã về hưu, đáng lẽ ra ông phải được hưởng một cuộc sống an nhàn, hạnh phúc bên gia đình. Thế nhưng, thực tế lại hoàn toàn trái ngược. Cả gia đình ông đều mắc bệnh điên, khiến ông cảm thấy vô cùng hoang mang, lo lắng. Không chỉ vậy, tình huống truyện còn được đẩy lên cao trào khi ông Dũng quyết định bán ngôi nhà mà mình đã dành dụm cả đời để mua lấy một mảnh đất ở nơi khác. Quyết định này của ông đã gây ra rất nhiều tranh cãi trong gia đình. Người thì cho rằng ông điên rồ, người thì cho rằng ông hèn nhát, không dám đối mặt với sự thật. Tuy nhiên, sau tất cả, ông Dũng đã nhận ra rằng, tiền bạc và danh vọng không thể đem lại hạnh phúc cho con người. Chỉ có tình yêu thương và sự chia sẻ mới có thể giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Qua tình huống truyện, nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã gửi gắm thông điệp ý nghĩa về cuộc sống. Đó là thông điệp về sự tỉnh táo, sáng suốt trong mọi hoàn cảnh. Con người cần phải biết nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, tránh rơi vào những ảo tưởng, hoang tưởng. Đồng thời, thông điệp về sự đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên trong gia đình cũng được nhà văn thể hiện một cách rõ nét. Mỗi thành viên trong gia đình cần phải biết yêu thương, đùm bọc lẫn nhau, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Có thể nói, tình huống truyện trong “Tướng về hưu” là một tình huống truyện đặc sắc, góp phần làm nên thành công của tác phẩm.
Bên cạnh tình huống truyện hấp dẫn, “Tướng về hưu” còn thu hút bạn đọc bởi nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo. Nhân vật trung tâm của truyện là ông Dũng - một vị tướng đã về hưu. Ông Dũng là một người từng trải, giàu kinh nghiệm sống. Ông đã chứng kiến ​​nhiều thăng trầm của lịch sử dân tộc. Vì vậy, ông luôn giữ được sự tỉnh táo, sáng suốt trong mọi hoàn cảnh. Tuy nhiên, ông Dũng cũng là một người có nhiều nỗi niềm, trăn trở. Ông luôn băn khoăn về ý nghĩa của cuộc sống. Tiền bạc và danh vọng có đem lại hạnh phúc cho con người hay không? Câu hỏi ấy luôn ám ảnh ông, khiến ông cảm thấy hoang mang, lo lắng. Bên cạnh ông Dũng, các nhân vật khác trong truyện cũng được nhà văn xây dựng một cách sinh động, chân thực. Bà vợ của ông Dũng là một người phụ nữ hiền lành, chất phác. Nhưng do ảnh hưởng của chiến tranh, bà đã trở nên hoang tưởng, ảo giác. Anh con trai của ông Dũng là một người tài giỏi, có chí tiến thủ. Nhưng do quá tham vọng, anh đã sa ngã vào con đường tội lỗi. Cô con dâu của ông Dũng là một người phụ nữ đảm đang, tháo vát. Nhưng do quá khổ cực, cô đã trở nên ích kỷ, hẹp hòi. Những nhân vật này đã góp phần làm nên sự phong phú, đa dạng của bức tranh xã hội được phản ánh trong truyện. Ngoài ra, ngôn ngữ truyện cũng là một điểm nhấn đáng chú ý. Ngôn ngữ truyện gần gũi, mộc mạc, đậm chất nông thôn. Điều này đã góp phần tái hiện chân thực bức tranh làng quê Việt Nam.
Có thể khẳng định rằng, “Tướng về hưu” là một truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Tác phẩm đã phản ánh chân thực bức tranh xã hội Việt Nam trong giai đoạn đầu thời kì đổi mới. Đồng thời, tác phẩm cũng gửi gắm nhiều thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.