viết báo cáo nghiên cứu hình ảnh người lính trong văn học việt nam hiện đại

Hình tượng người lính là một đề tài quen thuộc của thơ ca kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Trong hoàn cảnh đất nước bị xâm lăng, hình tượng người lính đã trở thành linh hồn của cả dân tộc đứng lên chống giặc ngoại xâm. Họ là những con người tiêu biểu cho tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954), nhân dân ta phải đương đầu với một đội quân hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ. Nhưng chính trong hoàn cảnh khó khăn ấy, vẻ đẹp của người lính được bộc lộ rõ nét hơn bao giờ hết. Họ xuất thân từ những vùng quê nghèo khó, rời đồng ruộng để đến với cuộc chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc. Cuộc sống chiến trường đầy gian khổ, thiếu thốn về vật chất nhưng họ vẫn lạc quan, tin tưởng vào ngày mai tươi sáng. Hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ đã đi vào thơ ca một cách rất tự nhiên:
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
(Đồng Chí – Chính Hữu)
Những người lính nông dân mặc áo lính ấy mang theo vào cuộc chiến đấu ý chí quyết tâm đánh đuổi kẻ thù ra khỏi bờ cõi. Ý chí sắt đá đó được thể hiện qua hành động dứt khoát ra đi: “Ruộng nương anh gửi bạn thân cày/Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay”; hay qua lời hứa chắc nịch sẽ trở về khi đất nước đã sạch bóng quân thù: “Đêm nay rừng hoang sương muối/Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới/ Đầu súng trăng treo”. Người lính nông dân trong thơ Chính Hữu mang vẻ đẹp bình dị như chính những con người chân lấm tay bùn ngoài đời. Nhưng chính sự bình dị ấy lại làm nên sức mạnh quật khởi để họ đứng vững giữa núi rừng Việt Bắc hoang vu và lạnh lẽo.
Khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi, miền Bắc được giải phóng và bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội. Miền Nam tiếp tục cuộc đấu tranh chống đế quốc Mĩ. Lúc này đây, hình tượng người lính đã có sự thay đổi so với trước. Nếu như trong thời kì chống Pháp, người lính xuất thân từ nông dân thì trong thời kì chống Mĩ, người lính đến từ mọi miền của đất nước. Họ là những chàng trai trẻ vừa rời ghế nhà trường hoặc là những người nông dân đã có gia đình. Dù ở lứa tuổi nào, xuất thân ra sao thì họ đều có chung lí tưởng đánh đuổi kẻ thù xâm lược, giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc.
Người lính trong thời kì chống Mĩ phải đối mặt với một kẻ thù hung hãn, tàn bạo bậc nhất thế giới. Không chỉ vậy, họ còn phải vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách nơi chiến trường ác liệt. Nhưng bằng lòng dũng cảm, gan dạ, họ đã vượt qua tất cả để hoàn thành nhiệm vụ mà Tổ quốc giao phó. Có thể nói, hình tượng người lính trong thời kì chống Mĩ là biểu tượng cao đẹp của thế hệ thanh niên Việt Nam sẵn sàng hi sinh tuổi xuân, hạnh phúc cá nhân để cống hiến cho sự nghiệp chung của dân tộc.
Vẻ đẹp của người lính được khắc họa rõ nét qua nhiều phương diện khác nhau. Trước hết, họ là những con người có tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm đánh đuổi kẻ thù xâm lược. Tình yêu nước ấy đã biến thành sức mạnh vô biên giúp họ vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Thứ hai, người lính là những con người có tình đồng chí, đồng đội sâu sắc. Họ cùng chung lý tưởng, cùng chung nhiệm vụ nên dễ dàng thấu hiểu và sẻ chia với nhau. Tình đồng chí, đồng đội đã trở thành điểm tựa tinh thần giúp họ vững vàng trong cuộc chiến đấu. Cuối cùng, người lính là những con người giàu lòng nhân ái, luôn hướng về nhân dân với tất cả tình yêu thương. Họ chiến đấu không chỉ vì bản thân mình mà còn vì nhân dân, vì Tổ quốc.
Hình tượng người lính trong văn học Việt Nam hiện đại là bức tượng đài bất tử về những con người anh hùng của dân tộc. Họ đã ngã xuống để đất nước nở hoa độc lập, nhân dân hưởng ấm no hạnh phúc.