1. Văn bản: Truyện thơ Nôm là một trong những thể loại văn học trung đại Việt Nam được viết bằng chữ Nôm, có sự kết hợp giữa hai yếu tố truyện và thơ. Thể loại này thường có cốt truyện rõ ràng, xoay quanh các chủ đề như tình yêu đôi lứa, cuộc đời người phụ nữ, quan niệm đạo đức, triết lý sống,...
2. Thời kỳ hình thành và phát triển: Truyện thơ Nôm bắt đầu xuất hiện từ thế kỷ XV nhưng đến thế kỷ XVIII mới thực sự phát triển mạnh mẽ. Trong giai đoạn này, nhiều tác phẩm truyện thơ Nôm nổi tiếng đã ra đời như Truyện Kiều của Nguyễn Du, Bích Câu kì ngộ của Vũ Quốc Trân,... Sau đó, thể loại này tiếp tục được sáng tác cho đến cuối thế kỷ XIX.
3. Thể thơ: Truyện thơ Nôm thường sử dụng thể thơ lục bát hoặc song thất lục bát. Lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam, gồm hai câu thơ ghép lại với nhau theo quy luật đối thanh, đối ý. Song thất lục bát là thể thơ biến thể của lục bát, mỗi khổ thơ gồm ba câu, trong đó hai câu đầu có bảy chữ, câu thứ ba có sáu chữ.
4. Đặc điểm nội dung: Truyện thơ Nôm thường mang tính chất giáo huấn, khuyên răn con người hướng thiện, sống đúng đạo lí. Bên cạnh đó, thể loại này cũng phản ánh chân thực cuộc sống xã hội đương thời, lên án những thói hư tật xấu, những bất công trong xã hội.
5. Đặc điểm hình thức nghệ thuật: Truyện thơ Nôm có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự sự và trữ tình. Cốt truyện thường được xây dựng chặt chẽ, có mở đầu, diễn biến và kết thúc rõ ràng. Nhân vật trong truyện thơ Nôm thường được khắc họa qua hành động, lời nói, tâm trạng,... Ngôn ngữ trong truyện thơ Nôm giản dị, gần gũi với đời sống hàng ngày, giàu hình ảnh, biểu cảm.
6. Tác phẩm tiêu biểu: Một số tác phẩm truyện thơ Nôm tiêu biểu bao gồm:
- Truyện Kiều của Nguyễn Du
- Bích Câu kì ngộ của Vũ Quốc Trân
- Hoa tiên của Nguyễn Huy Tự
- Sơ kính tân trang của Phạm Thái
- Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu