Tiếng hót con chim đen là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của Trương Tiếp Trương, được in trong tập truyện cùng tên (1984). Tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc bởi nhiều giá trị nhân văn cao cả.
Trước hết, Tiếng hót con chim đen là câu chuyện đầy ám ảnh về số phận bi thương của những người dân thường sống dưới ách thống trị tàn bạo của chế độ phân biệt chủng tộc A-pac-thai ở Nam Phi. Nhân vật trung tâm của tác phẩm là chú bé Da Đen có giọng hát hay tuyệt vời nhưng cũng phải chịu không ít bất hạnh. Từ nhỏ, cậu bé đã bị mẹ bỏ rơi, lang thang kiếm ăn ngoài đường phố; lớn lên một chút thì bị cha đẻ bán cho chủ quán rượu lấy tiền uống rượu. Khi trưởng thành, anh bị bọn cảnh sát bắt giam vì tội trốn nợ rồi bị đưa đi lao động khổ sai tận đảo Robben - nơi dành riêng cho tù nhân, với điều kiện sinh hoạt vô cùng khắc nghiệt. Ngay cả khi qua đời, xác của anh cũng không được chôn cất mà vứt xuống biển làm mồi cho cá mập. Có thể thấy rằng, bằng việc tái hiện chân thực nỗi đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần của chú bé Da Đen, nhà văn đã lên án mạnh mẽ sự tàn bạo của chính quyền phân biệt chủng tộc, đồng thời bày tỏ niềm cảm thông, thấu hiểu trước cuộc đời bất hạnh của người da màu.
Không chỉ vậy, Tiếng hót con chim đen còn chứa đựng giá trị nhân đạo cao cả khi ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của những người da màu bất chấp sự chà đạp dã man của chế độ phân biệt chủng tộc. Dù phải sống trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn mọi bề nhưng họ vẫn giữ vững tấm lòng lương thiện, trong sáng. Điều này được thể hiện rõ nét qua chi tiết chú bé Da Đen có giọng hát hay tuyệt vời nhưng ngoại hình lại đen đúa, bẩn thỉu. Mặc dù vậy, cậu bé vẫn được rất nhiều người yêu mến nhờ vào tính cách hiền lành, tốt bụng. Hay như hình ảnh người cha nhẫn tâm bán con trai ruột của mình cho chủ quán rượu để lấy tiền uống rượu. Tuy nhiên, hành động ấy chỉ là kết quả của những áp bức quá đà từ phía chính quyền phân biệt chủng tộc. Bởi lẽ ngay từ nhỏ, ông ta đã cố gắng bù đắp tình cảm cho con bằng cách lén lút gửi đồ ăn qua khe cửa nhà quán rượu. Đặc biệt, giá trị nhân đạo của tác phẩm còn được thể hiện ở chi tiết người cha ném nắm xương cá xuống biển làm nghi lễ cầu siêu cho linh hồn con trai. Hành động này thể hiện tấm lòng thương xót, nhớ nhung của người cha đối với đứa con xấu số.
Có thể nói rằng, Tiếng hót con chim đen là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn, vừa tố cáo tội ác dã man của chế độ phân biệt chủng tộc, vừa bày tỏ niềm cảm thông, thấu hiểu trước cuộc đời bất hạnh của người da màu, vừa ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của họ. Với những giá trị vượt thời đại đó, không khó để hiểu tại sao tác phẩm lại nhận được sự yêu thích, đón đọc của đông đảo độc giả trên toàn thế giới.