Phân tích bài thơ “Trở về quê cũ” của Nguyễn Bính

lương thị trang Bài thơ “Trở về quê cũ” của Nguyễn Bính là tác phẩm tiêu biểu thể hiện tình yêu quê hương, nỗi lòng của một người con xa xứ trở về quê hương sau nhiều năm bôn ba. Tác phẩm thể hiện phong cách trữ tình, giản dị, chân chất, với cách dùng từ ngữ mộc mạc, giàu hình ảnh. Dưới đây là phân tích chi tiết về tác phẩm này: 1. Hoàn cảnh ra đời Nguyễn Bính là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam thế kỷ XX, gắn bó với hình ảnh làng quê và những nỗi niềm hoài cổ. "Trở về quê cũ" được ông sáng tác trong giai đoạn ông rời xa làng quê và trải qua nhiều biến động trong cuộc sống. Bài thơ phản ánh tâm trạng khắc khoải, niềm mong nhớ của nhà thơ khi trở lại quê hương, nơi ông đã sinh ra và lớn lên. 2. Nội dung chính Bài thơ chia thành hai phần chính, thể hiện những cảm xúc từ khi trở về làng quê đến những suy tư, chiêm nghiệm về tình quê. Phần 1: Cảm xúc khi về quê Tác giả miêu tả khung cảnh làng quê thân thuộc: những con đường làng, cánh đồng lúa, dòng sông quê. Đây là những hình ảnh rất quen thuộc với những người xa quê, gợi lên ký ức tuổi thơ và tình yêu quê hương trong lòng tác giả. Niềm vui, hạnh phúc khi trở về quê hiện rõ qua cách sử dụng những từ ngữ mộc mạc, giản dị, tạo nên bầu không khí ấm áp, gần gũi. Tác giả như tìm lại được chính mình trong những hình ảnh thân thương của làng quê. Phần 2: Suy tư về sự thay đổi của làng quê và con người Tác giả không chỉ vui mừng khi gặp lại quê hương mà còn trăn trở trước những thay đổi của nó. Làng quê đã khác xưa, người dân cũng thay đổi, những người thân thuộc của ông có người đã khuất, có người đã đi xa. Sự thay đổi ấy gợi lên trong lòng tác giả nỗi buồn, cảm giác xa lạ giữa quê hương quen thuộc, làm nổi bật nỗi cô đơn của kẻ xa quê lâu ngày trở về. 3. Nghệ thuật Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh: Nguyễn Bính sử dụng ngôn từ gần gũi, trong sáng, dễ đi vào lòng người. Những hình ảnh quen thuộc của làng quê như đồng ruộng, con đường làng, hàng cau đều được miêu tả một cách chân thực, giàu cảm xúc. Giọng điệu trữ tình, hoài niệm: Bài thơ mang giọng điệu trầm lắng, đầy hoài niệm, phản ánh tâm hồn gắn bó sâu sắc với quê hương của Nguyễn Bính. Sự trữ tình của bài thơ tạo nên một cảm xúc mạnh mẽ về tình yêu và nỗi nhớ quê hương trong lòng người đọc. 4. Ý nghĩa Bài thơ "Trở về quê cũ" không chỉ là lời tâm sự của tác giả mà còn là tiếng lòng của nhiều người xa quê. Nó khơi dậy trong lòng người đọc niềm thương nhớ về quê hương, về những ký ức xưa cũ, đồng thời nhắc nhở con người về giá trị của quê hương trong tâm hồn mỗi người. 5. Đánh giá Bài thơ là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của Nguyễn Bính, thể hiện tình yêu quê hương một cách mộc mạc, sâu sắc. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự quý giá của quê hương, của ký ức, và về tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc dân tộc.