Đọc văn bản sau: NỖI ĐAU THƯỞ TRƯỚC (Trích Ba mươi năm đời ta có Đảng – Tố Hữu) Thuở nô lệ, thân ta nước mất Cảnh cơ hàn, trời đất tối tăm Một đời đau suốt trăm năm Chim treo trên lửa, cá nằm dư...

Quyết NguyễnCâu 1: Xác định thể thơ và nhân vật trữ tình của văn bản Nỗi đau thuở trước.

• Thể thơ: Văn bản Nỗi đau thuở trước được viết theo thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam.
• Nhân vật trữ tình: Nhân vật trữ tình trong văn bản là tác giả – một người con đất Việt mang tình yêu nước sâu sắc và nỗi đau xót cho dân tộc trước cảnh nước mất nhà tan, khơi dậy lòng căm thù giặc và ý chí đấu tranh.

Câu 2: Xác định bố cục, nội dung của từng đoạn trong văn bản Nỗi đau thuở trước.

• Bố cục: Bài thơ có thể chia thành 3 phần:
• Phần 1 (khổ 1-3): Miêu tả nỗi đau của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ nô lệ, khi đất nước bị giặc xâm lược và nhân dân rơi vào cảnh khổ cực, mất mát.
• Phần 2 (khổ 4-5): Phác họa rõ nét cuộc sống của người dân làng quê bị áp bức, bóc lột tàn khốc trong thời kỳ thực dân thống trị.
• Phần 3 (khổ cuối): Khẳng định tinh thần chiến đấu kiên cường của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, từ đó bày tỏ niềm tự hào và tin tưởng vào sức mạnh đoàn kết của dân tộc.

Câu 3: Nỗi đau thuở trước đã tái hiện cảnh ngộ nào của đất nước? Hãy phân tích một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu làm rõ cảnh ngộ đó.

• Nỗi đau thuở trước tái hiện cảnh ngộ đau thương của đất nước trong thời kỳ bị thực dân xâm lược, khi người dân Việt Nam phải chịu đựng sự áp bức, bóc lột tàn nhẫn. Đó là cảnh đời cơ cực, chia cắt đau đớn của một dân tộc mất tự do, chịu cảnh "cắt đất ngăn miền" và cảnh "lũ bán nước" hại dân, chà đạp lên quyền sống của đồng bào.
• Biện pháp nghệ thuật:
• 
  
• Sử dụng hình ảnh ẩn dụ, so sánh: Tố Hữu so sánh nỗi đau dân tộc với hình ảnh "chim treo trên lửa, cá nằm dưới dao" để miêu tả cảnh người dân như những sinh linh yếu ớt bị vùi dập, không lối thoát.
• Lối nói phóng đại: Hình ảnh "tan mồ cha cũng rước voi giày" thể hiện sự tàn ác của bọn tay sai bán nước. Các hình ảnh "xơ xác héo hon", "sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy" làm nổi bật cuộc sống đau khổ của nhân dân.
• Điệp ngữ, nhịp điệu dồn dập: Điệp từ "tay" trong đoạn cuối (tay chém thù, tay sắc như gươm) vừa tạo nhịp điệu mạnh mẽ, vừa cho thấy ý chí kiên cường, quyết tâm đánh đuổi kẻ thù của người dân Việt Nam.

Câu 4: Đoạn thơ cuối có vai trò như thế nào đối với văn bản? Từ đó nhận xét mạch cảm xúc, chủ đề, bức thông điệp của văn bản Nỗi đau thuở trước.

• Vai trò của đoạn thơ cuối: Đoạn thơ cuối đóng vai trò như lời kết, khẳng định sức mạnh và tinh thần đoàn kết kiên cường của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân. Hình ảnh những con người “tay chém thù, tay sắc như gươm”, sẵn sàng dùng gậy tầm vông và khoai sắn để đấu tranh, đã làm nổi bật niềm tự hào dân tộc và tinh thần bất khuất.
• Mạch cảm xúc: Mạch cảm xúc của văn bản đi từ nỗi đau thương và căm phẫn trước sự tàn bạo của giặc, từ đó chuyển dần sang niềm tự hào, lạc quan về sức mạnh và ý chí kiên cường của dân tộc.
• Chủ đề và thông điệp: Bài thơ thể hiện nỗi đau của dân tộc trong cảnh bị áp bức, cùng khát vọng tự do, độc lập. Thông qua đó, tác giả gửi gắm bức thông điệp về sức mạnh của lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến chống xâm lăng.

Câu 5: Đoạn trích Nỗi đau thuở trước gợi cho em suy nghĩ gì? Câu thơ/Hình ảnh nào trong đoạn trích để lại ấn tượng đậm nét trong em về điều đó?

Đoạn trích Nỗi đau thuở trước gợi lên trong em lòng biết ơn sâu sắc đối với những người dân Việt Nam đã trải qua biết bao đau thương và mất mát để đấu tranh vì độc lập dân tộc. Câu thơ “Chân toạc máu, chân dồn đuổi giặc / Tay chém thù, tay sắc như gươm!” để lại ấn tượng mạnh mẽ trong em, khắc họa hình ảnh kiên cường, bất khuất của nhân dân trong cuộc kháng chiến. Những hình ảnh chân thực và sống động ấy nhắc nhở em về ý nghĩa của hòa bình hôm nay, là thành quả của những thế hệ cha ông không quản gian khổ, hy sinh để giành lại.