Trình bày cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hóa

hieunek van Hệ tiêu hóa là một hệ thống phức tạp gồm các cơ quan và tuyến tiết, có chức năng chính là tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng từ thức ăn. Dưới đây là cấu tạo và chức năng của từng phần trong hệ tiêu hóa: 1. Miệng • Cấu tạo: Gồm răng, lưỡi và tuyến nước bọt. • Chức năng: • Răng cắt và nghiền thức ăn thành các mảnh nhỏ. • Tuyến nước bọt tiết ra enzyme amylase, bắt đầu quá trình phân giải tinh bột. • Lưỡi giúp trộn thức ăn và đưa xuống hầu họng. 2. Hầu và họng • Cấu tạo: Là đoạn ngắn nối từ miệng xuống thực quản, có nắp thanh quản ngăn thức ăn vào đường hô hấp. • Chức năng: Chuyển thức ăn từ miệng xuống thực quản thông qua động tác nuốt. 3. Thực quản • Cấu tạo: Một ống cơ dài nối từ hầu họng đến dạ dày. • Chức năng: Thực hiện các nhu động co bóp đẩy thức ăn xuống dạ dày. 4. Dạ dày • Cấu tạo: Túi cơ lớn hình chữ J, có lớp niêm mạc dạ dày tiết ra dịch vị chứa acid hydrochloric (HCl) và enzyme pepsin. • Chức năng: • Tiêu hóa cơ học (co bóp để trộn thức ăn). • Tiêu hóa hóa học (enzyme pepsin phân giải protein thành các peptit nhỏ hơn). 5. Ruột non • Cấu tạo: Gồm ba phần: tá tràng, hỗng tràng và hồi tràng. Ruột non có diện tích hấp thụ lớn nhờ vào các nếp gấp và lông nhung. • Chức năng: • Tiếp tục tiêu hóa thức ăn (nhờ dịch mật từ gan, dịch tụy và các enzyme từ ruột non). • Hấp thụ chất dinh dưỡng (glucose, axit amin, axit béo, vitamin và khoáng chất) qua các lông nhung vào máu. 6. Ruột già • Cấu tạo: Bao gồm manh tràng, kết tràng và trực tràng. • Chức năng: • Hấp thụ nước và các chất điện giải còn lại từ thức ăn. • Tạo phân từ các chất cặn bã và đào thải ra ngoài qua trực tràng. 7. Gan • Cấu tạo: Gan là cơ quan lớn nằm bên phải của bụng, có nhiều thùy và các tế bào gan. • Chức năng: • Sản xuất dịch mật giúp tiêu hóa và hấp thụ chất béo. • Dự trữ glycogen, vitamin và khoáng chất, và thực hiện các chức năng giải độc. 8. Tụy • Cấu tạo: Tụy là cơ quan hình lá nằm sau dạ dày. • Chức năng: • Tiết ra enzyme tiêu hóa như amylase, lipase, protease vào tá tràng để phân giải carbohydrate, chất béo và protein. • Tiết insulin và glucagon để điều hòa đường huyết. 9. Túi mật • Cấu tạo: Túi nhỏ nằm dưới gan, kết nối với ruột non qua ống mật. • Chức năng: Dự trữ và cô đặc dịch mật do gan tiết ra, tiết mật vào ruột non để hỗ trợ tiêu hóa chất béo khi có thức ăn. Chức năng tổng quát của hệ tiêu hóa: • Tiêu hóa cơ học và hóa học: Bẻ nhỏ thức ăn và phân giải chúng thành các phân tử nhỏ hơn. • Hấp thụ chất dinh dưỡng: Lấy chất dinh dưỡng từ thức ăn đã phân giải vào máu để cung cấp cho cơ thể. • Đào thải chất cặn bã: Loại bỏ các chất không tiêu hóa được và các chất thải qua ruột già. Hệ tiêu hóa giúp cơ thể hấp thụ năng lượng và chất dinh dưỡng từ thức ăn để duy trì các hoạt động sống và phát triển.