Viết bài văn Phân tích bài thơ "cảnh khuya" của Hồ Chí Minh (K chép mạg aaa)Giúp mình với!

Hà Bùi

Phân tích bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh

Bài thơ "Cảnh khuya" được Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, vào khoảng năm 1947 tại chiến khu Việt Bắc. Trong hoàn cảnh gian khổ của chiến tranh, Hồ Chí Minh vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời và đặc biệt là tình yêu thiên nhiên sâu sắc. Qua đó, ta cảm nhận được tâm trạng trăn trở, lo lắng về vận mệnh dân tộc của vị lãnh tụ vĩ đại. Bài thơ chỉ vỏn vẹn bốn câu nhưng đã khắc họa rõ nét bức tranh thiên nhiên và bộc lộ tấm lòng yêu nước, tâm tư của Bác.

Câu thơ mở đầu đã tạo nên một âm hưởng du dương, trong trẻo:

"Tiếng suối trong như tiếng hát xa"

Tiếng suối chảy róc rách trong đêm vắng được so sánh với "tiếng hát xa", gợi lên cảm giác êm dịu, thanh bình. Sự so sánh này không chỉ thể hiện sự tinh tế trong quan sát của tác giả mà còn cho thấy tình yêu thiên nhiên của Hồ Chí Minh. Tiếng suối vang vọng trong không gian, như một bản nhạc nhẹ nhàng của núi rừng, gợi lên một bức tranh đêm thơ mộng, tĩnh lặng. Đây không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là tiếng lòng của nhà thơ, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và cảnh vật.

Câu thơ thứ hai:

"Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa"

Bức tranh thiên nhiên tiếp tục được mở rộng với hình ảnh ánh trăng sáng chiếu qua tán lá của cây cổ thụ, in bóng xuống mặt đất. Ánh trăng xuyên qua kẽ lá, in hình bóng lên những bông hoa, tạo ra một khung cảnh hài hòa, lung linh. Từ "lồng" được lặp lại hai lần nhấn mạnh sự hòa quyện, đan xen giữa ánh sáng và bóng tối, giữa thiên nhiên và con người. Khung cảnh ấy vừa thực vừa mộng, vừa là hiện thực vừa như một bức tranh lãng mạn, đậm chất thơ.

Dù đắm chìm trong vẻ đẹp của thiên nhiên, Hồ Chí Minh vẫn không ngủ được:

"Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ"

"Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"

Hai câu thơ cuối bộc lộ rõ nét tâm trạng của Bác. Nguyên nhân chính khiến Người thao thức không phải vì cảnh đẹp mà là do những lo âu, trăn trở về vận mệnh đất nước. "Cảnh khuya như vẽ" - cảnh đẹp như tranh, nhưng Bác Hồ vẫn không thể ngủ vì trong lòng còn nặng trĩu nỗi lo về cuộc kháng chiến. Hình ảnh "người chưa ngủ" không chỉ đơn thuần là trạng thái sinh học mà còn là biểu hiện cho sự suy tư, lo nghĩ về tình hình chiến sự, về những khó khăn mà dân tộc đang phải đối mặt.

Câu thơ cuối "Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà" đã khẳng định rõ tấm lòng yêu nước sâu sắc của Bác. Trong hoàn cảnh gian khó của cuộc kháng chiến, Bác vẫn luôn đặt mối quan tâm lớn nhất là làm sao để giải phóng dân tộc, đưa đất nước đến độc lập tự do. Tâm trạng của Người là sự pha trộn giữa niềm yêu đời, yêu thiên nhiên và nỗi trăn trở về tương lai đất nước.

Bài thơ sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc: Câu thơ "Tiếng suối trong như tiếng hát xa" với hình ảnh tiếng suối được ví như tiếng hát, tạo nên âm thanh êm dịu, dễ chịu, mang lại cảm giác thanh tịnh cho người đọc. Hình ảnh "Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa" không chỉ là sự miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn như một ẩn dụ về tình cảm gắn bó giữa con người và cảnh vật. Ánh trăng không chỉ chiếu sáng mà như "lồng", như bao bọc lấy cảnh vật, như tấm lòng yêu thương của Bác dành cho đất nước. Ngôn ngữ thơ không cầu kỳ, phức tạp nhưng giàu hình ảnh và ý nghĩa. Sự kết hợp giữa những từ ngữ miêu tả thiên nhiên và cảm xúc đã tạo nên một bài thơ sâu lắng, thấm đượm tình yêu đất nước.

Bài thơ "Cảnh khuya" không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là lời nhắn nhủ về trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước. Qua đó, chúng ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Hồ Chí Minh - một con người yêu thiên nhiên, nhưng trên hết là tình yêu nước sâu sắc, sự lo âu về vận mệnh của dân tộc.

Bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện tài năng thơ ca của Bác và tình yêu nước sâu nặng của một vị lãnh tụ vĩ đại. Dù đang trong hoàn cảnh khó khăn, Người vẫn giữ được tinh thần lạc quan, niềm tin vào thắng lợi của cuộc kháng chiến. Bài thơ là một lời nhắn nhủ, khích lệ mọi người hãy luôn biết yêu thương, gắn bó với thiên nhiên và không quên trách nhiệm của mình đối với đất nước. "Cảnh khuya" mãi là một viên ngọc sáng trong kho tàng văn học Việt Nam, truyền cảm hứng cho bao thế hệ người đọc về tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước.