phân tích đoạn trích từ câu 135 đến câu 154 của truyện kiều

câu 154: Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm "Truyện Kiều". Đây là một bài thơ hay có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Qua tác phẩm Nguyễn Du đã vẽ lên bức tranh hiện thực xã hội bất công tàn bạo, đồng thời qua đó ông cũng bày tỏ niềm thương cảm đối với số phận người phụ nữ tài hoa nhưng bạc mệnh. Đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" nằm ở phần đầu của tác phẩm nằm nói về vẻ đẹp và tài năng của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.

Đoạn trích "Chị em Thuý Kiều" gồm 24 câu thơ nằm ở phần mở đầu của tác phẩm "Truyện Kiều", đây là phần giới thiệu gia cảnh của Kiều. Tác giả Nguyễn Du đã sử dụng những câu thơ để miêu tả về vẻ đẹp và tài năng của chị em Thuý Kiều, Thuý Vân. Trước hết bốn câu thơ đầu tiên tác giả giới thiệu về vị thứ và nét đẹp của hai cô con gái đầu lòng nhà viên ngoại Vương Viên Goàng:

"Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười."

Hai cô con gái xinh đẹp của Vương Viên Ngoại được tác giả gọi bằng những danh xưng đầy trân trọng "tố nga" nghĩa là cô gái đẹp, đây là sự trân trọng, yêu mến mà tác giả dành cho hai cô con gái của Vương Viên Ngoại. Hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân mang nét đẹp thanh cao như mai, trong trắng như tuyết, mỗi người mang một vẻ đẹp riêng nhưng đều rất hoàn mỹ. Trong quan niệm thẩm mĩ của người xưa thì đây là chuẩn mực của cái đẹp, cũng là khuôn vàng thước ngọc để các thiếu nữ phải phấn đấu hướng tới. Tiếp đến tám câu thơ tiếp theo tác giả tập trung miêu tả vẻ đẹp của Thuý Vân:

"Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da
Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thuỷ nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh."

Chỉ bằng vài nét chấm phá tác giả đã vẽ lên bức chân dung của Thuý Vân với vẻ đẹp quý phái, sang trọng. Khuôn mặt của nàng đầy đặn như ánh trăng tròn, đôi lông mày đậm như con ngài, miệng cười tươi như hoa, giọng nói trong trẻo ngân vang như ngọc. Mái tóc của nàng đen mượt hơn mây, làn da trắng mịn màng hơn tuyết. Vẻ đẹp của Thuý Vân sánh với thiên nhiên, thiên nhiên còn phải nhún nhường, nể phục. Với vẻ đẹp này, tương lai của Thuý Vân chắc chắn sẽ êm ấm, hạnh phúc, không sóng gió bởi "mây thua", "tuyết nhường".

Sau khi miêu tả vẻ đẹp của Thuý Vân, tác giả đã dùng những lời ca ngợi vẻ đẹp của Thuý Kiều:

"Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thuỷ nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai"

Nếu như Thuý Vân được ví với trăng, ngọc, mây, tuyết thì Thuý Kiều lại được so sánh với làn nước mùa thu, với nét núi mùa xuân. Những hình ảnh này nhằm gợi lên vẻ đẹp trong sáng, trẻ trung, phúc hậu của Thuý Vân, còn vẻ đẹp của Thuý Kiều lại mang tính chất quyến rũ, sắc sảo. Đôi mắt của nàng trong như làn nước mùa thu, đôi lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân. Vẻ đẹp của Thuý Kiều khiến cho thiên nhiên phải đố kị, ghen ghét "hoa ghen", "liễu hờn". Không chỉ vậy, Thuý Kiều còn là người con gái tài đức vẹn toàn, tài năng của nàng vượt trội hơn hẳn người bình thường, thậm chí còn giỏi cả tài thư pháp, âm luật, cầm kì thi họa. Chính vì vậy, chỉ cần nhắc đến tên tuổi của nàng là sẽ khiến cho mọi người phải "nghiêng nước nghiêng thành".

Qua việc miêu tả vẻ đẹp của hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân, tác giả Nguyễn Du đã thể hiện sự trân trọng, nâng niu vẻ đẹp của con người. Đồng thời, ông cũng dự báo trước cuộc đời, số phận của từng người. Với Thuý Vân, dù cho có đẹp đến mức khiến cho thiên nhiên phải nhún nhường, nhưng cuộc sống của nàng sẽ êm đềm, hạnh phúc, không gặp nhiều trắc trở. Còn với Thuý Kiều, vẻ đẹp của nàng khiến cho thiên nhiên phải đố kị, ghen ghét, điều này dự báo rằng cuộc đời của nàng sẽ gặp nhiều sóng gió, trắc trở.

câu 135: Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc Việt Nam, ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm văn học có giá trị như "Thanh Hiên Thi Tập", "Nam Trung Tạp Ngâm" và đặc biệt là "Truyện Kiều". Tác phẩm này được coi là kiệt tác số một của nền thơ ca Việt Nam với những giá trị về nội dung tư tưởng cũng như nghệ thuật. Đoạn trích "Trao duyên" nằm ở câu thơ thứ 723 đến trong phần hai "Gia biến và lưu lạc". Trong đó, Nguyễn Du đã khắc họa tâm trạng đau đớn của Thúy Kiều khi phải trao mối tình mặn nồng giữa nàng và Kim Trọng cho Thúy Vân.

Đoạn trích "Trao duyên" thể hiện nỗi đau khổ tột cùng của Thúy Kiều khi phải dứt bỏ mối tình đẹp đẽ với Kim Trọng để bán mình chuộc cha. Nàng không chỉ phải hy sinh tình yêu mà còn phải hy sinh cả bản thân mình để cứu gia đình. Đây là một bi kịch lớn trong cuộc đời Thúy Kiều, khiến nàng rơi vào tuyệt vọng và đau khổ.

Trong đoạn trích, Nguyễn Du đã sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh và cảm xúc để miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều. Ông đã sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ,... để làm nổi bật sự đau đớn, xót xa của nhân vật. Ví dụ, khi Thúy Kiều nói lời trao duyên cho Thúy Vân, nàng dùng những từ ngữ như "thiếp", "cậy em", "lạy",... để thể hiện sự tha thiết, khẩn khoản của mình. Những từ ngữ này đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho đoạn trích.

Ngoài ra, Nguyễn Du cũng đã xây dựng thành công nhân vật Thúy Kiều thông qua việc miêu tả ngoại hình, hành động, lời nói và suy nghĩ của nàng. Thúy Kiều là một người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng lại phải chịu nhiều bất hạnh trong cuộc đời. Nàng là một người phụ nữ mạnh mẽ, kiên cường nhưng cũng rất yếu đuối, dễ bị tổn thương. Qua nhân vật Thúy Kiều, Nguyễn Du đã thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của mình đối với những người phụ nữ bất hạnh trong xã hội phong kiến.

Như vậy, đoạn trích "Trao duyên" là một đoạn trích hay và ý nghĩa trong Truyện Kiều. Nó đã thể hiện được tài năng nghệ thuật của Nguyễn Du trong việc miêu tả tâm lý nhân vật và sử dụng ngôn ngữ. Đồng thời, nó cũng đã thể hiện được tấm lòng nhân đạo sâu sắc của ông đối với những người phụ nữ bất hạnh trong xã hội phong kiến.