1. Hiện tượng tán sắc ánh sáng:
Tán sắc ánh sáng là hiện tượng ánh sáng trắng (bao gồm nhiều ánh sáng có các bước sóng khác nhau) khi đi qua một môi trường trong suốt (như lăng kính hoặc giọt nước) bị phân tách thành các màu sắc thành phần. Điều này xảy ra vì các bước sóng ánh sáng khác nhau có tốc độ truyền khác nhau trong các môi trường.
- Giải thích: Ánh sáng trắng gồm nhiều ánh sáng đơn sắc có bước sóng khác nhau. Khi ánh sáng trắng đi qua một chất liệu như lăng kính, mỗi ánh sáng đơn sắc (mỗi màu) sẽ bị bẻ cong với góc khác nhau do sự thay đổi chỉ số khúc xạ của từng bước sóng.
- Kết quả: Ánh sáng trắng bị tách ra thành dãy màu sắc của cầu vồng: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
2. Sự truyền ánh sáng đơn sắc qua lăng kính:
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một bước sóng nhất định, ví dụ như ánh sáng đỏ, xanh dương, hay vàng. Khi ánh sáng đơn sắc đi qua lăng kính, nó không bị phân tán thành các màu sắc khác nhau, nhưng vẫn có sự khúc xạ (bẻ cong) ánh sáng khi đi vào và ra khỏi lăng kính.
- Giải thích: Ánh sáng đơn sắc không trải qua tán sắc vì tất cả các bước sóng có cùng tần số, nên ánh sáng này chỉ bị bẻ cong một góc nhất định khi đi qua lăng kính.
- Kết quả: Ánh sáng đơn sắc truyền qua lăng kính bị bẻ cong (khúc xạ) nhưng không bị phân tách thành các màu khác nhau.
3. Màu sắc của vật:
Màu sắc của vật mà chúng ta nhìn thấy phụ thuộc vào cách vật đó phản xạ, hấp thụ và truyền ánh sáng.
- Phản xạ ánh sáng: Vật có thể phản xạ ánh sáng, và màu sắc của vật là màu của ánh sáng phản xạ. Ví dụ, vật có màu đỏ sẽ phản xạ ánh sáng đỏ và hấp thụ các màu khác.
- Kết hợp ánh sáng: Màu sắc của vật cũng có thể được tạo thành từ sự kết hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc. Ví dụ, ánh sáng trắng kết hợp từ tất cả các màu sắc của ánh sáng đơn sắc, khi đi qua vật, sẽ bị phản xạ một phần và tạo ra màu sắc mà chúng ta nhìn thấy.
- Hiện tượng hấp thụ và phát xạ ánh sáng: Vật có thể hấp thụ một số bước sóng ánh sáng nhất định và phát xạ lại ánh sáng có bước sóng khác (chẳng hạn như ánh sáng phát quang).
Tóm lại:
- Tán sắc ánh sáng là sự phân tách ánh sáng trắng thành các màu sắc khác nhau khi đi qua một môi trường trong suốt.
- Sự truyền ánh sáng đơn sắc qua lăng kính chỉ làm bẻ cong ánh sáng mà không phân tách thành màu sắc, do ánh sáng đơn sắc không có nhiều bước sóng.
- Màu sắc của vật là kết quả của sự phản xạ, hấp thụ và phát xạ ánh sáng. Màu sắc chúng ta thấy được là ánh sáng mà vật phản xạ lại, trong khi những ánh sáng khác bị hấp thụ.