“Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng? Nỡ để dân đen mắc nạn này!” Hai câu thơ trên bộc lộ tâm tư gì của tác giả Nguyễn Đình Chiểu? (trình bày khoảng 5-7 dòng) II. Viết (6,0 điểm)

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà văn hóa lớn của dân tộc Việt Nam. Cuộc đời ông phải trải qua nhiều bi kịch đau khổ và bất hạnh. Bài thơ "Chạy giặc" được sáng tác trong hoàn cảnh thực dân Pháp tấn công vào Nam Bộ năm 1859. Thành Gia Định bị thất thủ, cảnh đất nước rơi vào tay giặc khiến cho lòng người không khỏi xót xa, căm phẫn. Hai câu đầu: "Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng/ Nỡ để dân đen mắc nạn này?" đã thể hiện nỗi niềm băn khoăn về sự tồn tại của những bậc anh hùng, những đấng minh quân có tài năng và trí tuệ để cứu nước giúp đời hay không. Tác giả đặt ra hàng loạt các câu hỏi như để tự vấn chính mình cũng như kêu gọi mọi người đứng lên chống lại kẻ thù xâm lược. Câu hỏi tu từ kết hợp với nghệ thuật đối lập giữa quá khứ và hiện tại càng làm tăng thêm nỗi trăn trở, day dứt khôn nguôi. Trong khi đó, ở hai câu sau, giọng điệu thơ bỗng trở nên nghẹn ngào, tức giận trước tình cảnh khốn khổ của nhân dân: "Ngàn năm di hận sắt cầm chẳng quên/ Dân ta đổ ruột từng phen ví thẹn". Hình ảnh ẩn dụ "dân ta đổ ruột" đã gợi liên tưởng đến sự đau đớn, quằn quại cả về thể xác lẫn tinh thần mà nhân dân ta đang phải chịu đựng dưới ách thống trị dã man của bọn thực dân. Từ đó, tác giả bày tỏ thái độ căm phẫn, khinh thường lũ cướp nước bằng cách sử dụng cụm từ "ví thẹn" - nếu so sánh với những việc làm của lũ giặc thì những điều nhục nhã kia nào có đáng gì. Như vậy, bài thơ "Chạy giặc" đã phản ánh chân thực tội ác của kẻ thù đồng thời khơi dậy lòng yêu nước, ý chí chiến đấu của nhân dân ta.