Nam Cao là một cây bút hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị, tiêu biểu nhất phải kể đến "Đôi móng giò". Tác phẩm này xoay quanh cuộc sống của những người nông dân nghèo khổ, bị áp bức bóc lột bởi chế độ phong kiến và thực dân Pháp. Trong đó, nhân vật Trạch Văn Đoành được xây dựng rất thành công, trở thành hình ảnh đại diện cho tầng lớp nông dân thời bấy giờ.
Trạch Văn Đoành là một người nông dân hiền lành, chất phác, nhưng lại gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống. Anh ta sinh ra trong một gia đình nghèo khó, cha mẹ mất sớm, anh em ly tán mỗi người một nơi. Đoành phải đi ở đợ cho nhà giàu để kiếm sống. Tuy nhiên, cuộc sống làm thuê cũng không hề dễ dàng với anh ta. Chủ nhà luôn tìm cách bóc lột sức lao động của Đoành, đánh đập, chửi bới anh ta vô cớ.
Một lần, Đoành bị chủ nhà vu oan tội ăn trộm gà. Anh ta bị bắt giam vào ngục, chịu đủ mọi cực hình tra tấn. Dù vậy, Đoành vẫn kiên quyết giữ vững lòng trung thực của mình. Cuối cùng, anh ta được minh oan và trả tự do.
Tuy nhiên, sau khi ra tù, Đoành lại tiếp tục bị chủ nhà ép cưới con gái ông ta. Anh ta buộc phải chấp nhận vì không muốn mang tiếng xấu. Cuộc sống hôn nhân của Đoành cũng không mấy hạnh phúc. Vợ anh ta là một người phụ nữ ích kỷ, chỉ biết nghĩ cho bản thân. Hai vợ chồng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn, cãi vã.
Bất hạnh nối tiếp bất hạnh, Đoành còn phải chứng kiến cảnh đứa con trai duy nhất của mình chết yểu. Nỗi đau đớn ấy khiến anh ta suy sụp hoàn toàn. Cuối cùng, Đoành bỏ nhà ra đi, lang thang khắp nơi, không biết đi đâu về đâu.
Qua nhân vật Trạch Văn Đoành, Nam Cao đã lên án mạnh mẽ xã hội phong kiến thối nát, tàn bạo đã đẩy người nông dân vào bước đường cùng. Đồng thời, ông cũng thể hiện niềm thương cảm sâu sắc đối với số phận bi đát của họ.
Nhân vật Trạch Văn Đoành là một điển hình cho tầng lớp nông dân nghèo khổ, bị áp bức bóc lột trong xã hội cũ. Hình ảnh của anh ta đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc, góp phần tố cáo xã hội bất công và khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam.