Đề thi ngữ văn 9 đọc hiểu Cánh Diều Tuổi Thơ của Tạ Duy Anh

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

"Cánh diều tuổi thơ
Tuổi thơ tôi ở dã ngoài đồng nội
Theo con diều bay cao với khát vọng
Tuổi thơ tôi gắn liền với tiếng sáo
Tiếng sáo diều vi vu trong gió chiều.
(...)
Tôi lớn lên từ những cánh diều biếc
Từ những cánh diều xanh ước mơ xanh
Những cánh diều no gió vượt thời gian."
(Trích Cánh diều tuổi thơ, Tạ Duy Anh)
Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào? Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ đầu tiên. Phân tích tác dụng của phép tu từ đó.
Câu 3. Theo em, vì sao tác giả lại nói "tôi lớn lên từ những cánh diều biếc"?
Câu 4. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 dòng) nêu cảm nhận về vẻ đẹp của đoạn thơ trên. Trong đoạn có sử dụng ít nhất một câu chứa thành phần biệt lập tình thái. Câu 1. - Thể thơ: Lục bát.
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
Câu 2. - Biện pháp tu từ: Điệp ngữ ("cánh diều", "tuổi thơ").
- Tác dụng: Nhấn mạnh hình ảnh cánh diều luôn gắn bó với tuổi thơ; gợi sự thân thương, gần gũi giữa cánh diều với người chơi diều.
Câu 3. Tác giả nói "tôi lớn lên từ những cánh diều biếc" bởi lẽ:
+ Tuổi thơ của mỗi đứa trẻ đều gắn liền với những trò chơi dân gian như trốn tìm, ô ăn quan,... Nhưng với nhân vật trữ tình thì khác, cậu bé ấy đã lớn lên cùng những cánh diều.
+ Những cánh diều không chỉ là đồ chơi mà còn là nơi gửi gắm bao ước mơ, khát vọng của trẻ thơ.
+ Hình ảnh cánh diều cũng tượng trưng cho những điều tốt đẹp, tươi sáng trong tâm hồn trẻ thơ.
Câu 4. Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
- Giới thiệu khái quát về đoạn thơ: Đoạn thơ nằm ở phần đầu bài thơ Cánh diều tuổi thơ của nhà thơ Tạ Duy Anh. Nội dung chính của đoạn thơ là hồi tưởng về tuổi thơ gắn liền với cánh diều.
- Cảm nhận về vẻ đẹp của đoạn thơ:
+ Vẻ đẹp của thiên nhiên: Cánh đồng quê rộng lớn, thoáng đãng, phù hợp để thả diều.
+ Vẻ đẹp của tuổi thơ: Tuổi thơ hồn nhiên, vô tư, tràn đầy niềm vui và ước mơ.
+ Vẻ đẹp của tình cảm gia đình: Tình yêu thương, sự chăm sóc của cha mẹ dành cho con cái.
- Nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ:
+ Sử dụng thể thơ lục bát truyền thống, giàu nhạc điệu, dễ nhớ, dễ thuộc.
+ Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh.
+ Các biện pháp tu từ: Điệp ngữ, ẩn dụ, so sánh... góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho đoạn thơ.