Anh/Chị hãy viết 1 bài văn nghị luận văn học (600 chữ) phân tích đánh giá giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật bài thơ"Đò Lèn" của Nguyễn Duy

Nguyễn Duy là một nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Thơ ông mang đậm chất triết lí, suy tư và giàu cảm xúc. Bài thơ "Đò Lèn" được sáng tác năm 1983 khi ông trở về quê hương, thăm lại ngôi nhà mà ông đã sống thuở ấu thơ sau nhiều năm xa cách. Bài thơ chính là dòng hồi ức đầy xúc động của tác giả về những kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với người bà tần tảo sớm hôm.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh một cậu bé rất tinh nghịch:

Thuở nhỏ tôi ra cống Na câu cá
níu váy bà đi chợ Bình Lâm
bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật
và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần
Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thị
chân đất đi đêm xem lễ đền Sòng
mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm
điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng

Hình ảnh một chú bé tinh nghịch hiện lên thật rõ nét. Đó là một cậu bé ham chơi, hiếu động. Cậu bé ấy đã cùng bà đi chợ, bắt chim sẻ, ăn trộm nhãn hay lên chơi đền Cây Thị... Tất cả đều gợi lên trước mắt chúng ta hình ảnh một đứa trẻ vô cùng hồn nhiên, ngây thơ và nghịch ngợm. Nhưng đằng sau những trò đùa ấy, ta lại thấy được tình yêu thương bà sâu sắc của tác giả. Bởi tất cả những trò đùa ấy đều có bóng dáng của bà. Bà luôn bên cạnh cậu bé, chăm chút cho từng bước chân, từng hành động của cháu. Có lẽ vì vậy mà cậu bé mới có thể thỏa sức vui đùa như thế.

Nhưng đằng sau những kí ức tươi đẹp ấy, là cả một tuổi thơ cơ cực, thiếu thốn:

Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thế
bà mò cua xúc tép ở đồng Quan
bà đi gánh chè xanh Ba Trại
Quán Cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hàn

Những câu thơ trên đã gợi tả một cách chân thực nhất về cuộc đời lam lũ, vất vả của bà. Hình ảnh bà hiện lên với sự tần tảo, chịu thương chịu khó. Dù trời mưa lạnh, nhưng bà vẫn phải lặn lội kiếm sống. Từ "thập thững" đã diễn tả hết được nỗi nhọc nhằn, gian truân của bà. Để từ đó, tác giả bộc lộ niềm xót xa, ân hận khi không thể giúp đỡ, báo đáp công ơn của bà.

Và rồi, khi lớn lên, cậu bé ngày nào đã phải ra trận để chiến đấu:

Tôi đi lính, lâu không về quê ngoại
dòng sông xưa vẫn bên lở bên bồi
khi tôi biết thương bà thì quá muộn
bà chỉ còn là một nấm cỏ thôi

Khi trưởng thành, nhân vật trữ tình đã phải rời xa quê hương để đi chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Và cũng kể từ đó, cậu bé chẳng còn dịp nào về thăm lại quê cũ, thăm lại người bà kính yêu của mình nữa. Thời gian trôi nhanh, tuổi thơ đã qua đi, bà cũng không còn nữa. Điều này khiến cho tác giả cảm thấy vô cùng đau đớn và xót xa. Ông tự trách bản thân mình đã quá vô tâm, không thể báo đáp công ơn dưỡng dục của bà.

Có thể nói, bài thơ "Đò Lèn" đã thể hiện được những cung bậc cảm xúc khác nhau của tác giả đối với người bà đáng kính. Qua đây, chúng ta cũng thêm thấu hiểu hơn về những hi sinh thầm lặng của những người bà, người mẹ trong gia đình.