thi cuối kì 2

Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, ca dao tục ngữ là thể loại được nhiều người yêu thích. Những câu ca dao tục ngữ không chỉ mang đến cho chúng ta những bài học quý giá mà còn giúp con người hiểu hơn về cuộc sống và tình cảm của ông cha ta ngày trước.

Ca dao tục ngữ chính là những lời nói, câu nói ngắn gọn, súc tích nhưng lại ẩn chứa trong đó rất nhiều ý nghĩa sâu xa. Ca dao tục ngữ có nguồn gốc từ lâu đời, nó ra đời từ khi xã hội loài người bắt đầu hình thành quá trình lao động sản xuất và phát triển qua các thời kỳ lịch sử. Đặc biệt ở nước ta, một đất nước nông nghiệp lạc hậu thì ca dao tục ngữ càng trở nên phổ biến bởi đây là phương tiện để nhân dân truyền đạt kinh nghiệm sống cũng như bày tỏ tâm tư tình cảm của mình. Có thể thấy rằng phần lớn nội dung của ca dao tục ngữ đều phản ánh cuộc sống vật chất và tinh thần của nhân dân ta. Nó vừa là nơi lưu giữ vốn tri thức phong phú của nhân dân Việt Nam, vừa là nơi gửi gắm những nỗi niềm tâm sự thầm kín. Chính vì vậy, ca dao tục ngữ đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi người dân Việt Nam.

Có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về ca dao tục ngữ, tuy nhiên theo quan điểm của cá nhân tôi: "Ca dao tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, biểu thị những nhận xét, suy nghĩ, lời khuyên nhủ về con người và xã hội". Như vậy, ca dao thường là những lời thơ, câu thơ được sáng tác và lưu truyền dưới dạng nói, vè nhằm mục đích diễn tả đời sống nội tâm của con người. Còn tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt (tự nhiên, lao động sản xuất, xã hội), được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Chúng ta vẫn thường nghe những câu ca dao tục ngữ quen thuộc như:

"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con."
Hay:
"Ráng mỡ gà có nhà thì giữ."
Những câu ca dao này đã tồn tại hàng trăm năm nay và luôn gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân Việt Nam. Bởi lẽ, bên cạnh việc phản ánh đời sống sinh hoạt, lao động của nhân dân thì ca dao tục ngữ còn là nơi gửi gắm tâm tư tình cảm của họ. Đó có thể là những lời than thân trách phận đầy xót xa, cay đắng:

"Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai."
Hoặc là những lời than thở về số phận hẩm hiu, bất hạnh:
"Thương thay cây quế giữa rừng
Cay nồng ai biết, ngọt bùi ai hay."
Bên cạnh đó, ca dao tục ngữ còn là nơi để nhân dân ta bày tỏ tình cảm của mình dành cho quê hương, đất nước, cho những người thân yêu nhất:
"Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương."
Ngoài ra, ca dao tục ngữ còn là kho tàng kiến thức vô cùng phong phú, đa dạng. Ở đó, nhân dân ta đã đúc kết những kinh nghiệm quý báu về thiên nhiên và lao động sản xuất:
"Mau sao thì nắng vắng sao thì mưa."
Như vậy, ca dao tục ngữ thực sự là một viên ngọc quý trong nền văn học Việt Nam. Nó không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp mà còn là nguồn động lực to lớn giúp thế hệ trẻ hôm nay tiếp bước và phát huy những truyền thống ấy.

Ngày nay, dù xã hội ngày càng phát triển, con người dần chuyển sang tiếp cận với những nguồn thông tin khác nhau nhưng ca dao tục ngữ vẫn chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Việt Nam.