phân tích văn bản " Buồn hỏng thi " của Trần Tế Xương

Trần Tế Xương là một nhà thơ nổi tiếng trong nền văn học Việt Nam. Ông được biết đến với những bài thơ châm biếm, đả kích sâu cay nhưng cũng không kém phần hài hước và dí dỏm. Trong số các tác phẩm của ông, "Buồng hỏng thi" là một ví dụ điển hình cho phong cách sáng tạo này.

Bài thơ mở đầu bằng việc miêu tả cảnh tượng kỳ lạ khi người vợ đang ngồi chờ chồng đi thi:

"Vợ tôi ngồi tựa cửa trông chồng
Đêm khuya vẳng tiếng trống canh dồn."

Câu thơ gợi lên sự cô đơn, lẻ loi của người phụ nữ khi phải đợi chờ chồng mình trong đêm tối. Tiếng trống canh dồn như càng làm tăng thêm nỗi buồn và sự mong ngóng của người vợ.

Tiếp theo, tác giả tiếp tục miêu tả tâm trạng của người vợ:

"Chồng còn đi thi chưa về lấy
Tôi buồn tôi chẳng nói ra lời."

Người vợ không chỉ buồn vì chồng vắng mặt mà còn cảm thấy bất lực trước hoàn cảnh hiện tại. Cô ấy không thể chia sẻ nỗi buồn của mình với ai khác, nên đành giữ nó trong lòng.

Sau đó, tác giả chuyển sang miêu tả khung cảnh thiên nhiên:

"Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng."

Hình ảnh chiếc lá đa rơi xuống thềm mang ý nghĩa biểu tượng cho sự tàn phai, héo úa. Tiếng rơi của lá lại càng làm tăng thêm sự u ám, buồn bã của cảnh vật.

Cuối cùng, tác giả kết thúc bài thơ bằng câu hỏi tu từ đầy ẩn ý:

"Ai ơi! Buồn hỏng thi có nặng?
Nặng lắm thay! Ai ơi chớ vội!"

Câu hỏi này đặt ra vấn đề về giá trị của việc đỗ đạt trong xã hội xưa. Tác giả muốn nhắc nhở mọi người rằng, dù có thành công hay thất bại trong cuộc sống thì cũng đừng quá bi quan, hãy luôn lạc quan và tin tưởng vào tương lai.

Nhìn chung, bài thơ "Buồng hỏng thi" của Trần Tế Xương đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc để khắc họa một bức tranh buồn bã, cô đơn của người vợ khi chồng đi thi. Đồng thời, qua đó, tác giả cũng gửi gắm thông điệp về giá trị của cuộc sống và sự kiên nhẫn trong mọi hoàn cảnh.