NGỒI BUỒN NHỚ MẸ TA XƯA (Nguyễn Duy) Bần thần hương huệ thơm đêm khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn chân nhang lấm láp tro tàn xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào Mẹ ta không có yếm đào nón mê tha...

phần:
: Bài thơ "Mẹ" của tác giả Nguyễn Duy là một bài thơ đầy cảm xúc và ý nghĩa, thể hiện tình yêu thương sâu sắc của người con đối với mẹ. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại rất giàu hình ảnh và biểu cảm để khắc họa nên hình ảnh người mẹ tần tảo, lam lũ, hy sinh cả cuộc đời vì con cái. Những chi tiết như "bần thần hương huệ", "khói nhang vẽ nẻo đường lên Niết Bàn", "chân nhang lấm láp tro tàn", "xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào" đã gợi lên sự vất vả, nhọc nhằn của người mẹ. Đồng thời, qua những câu thơ như "cái cò... sung chát đào chua/ câu ca mẹ hát gió đưa về trời", "bao giờ cho tới tháng năm mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao ngân hà chảy ngược lên cao", tác giả đã thể hiện nỗi nhớ nhung da diết của người con khi xa mẹ. Đặc biệt, hai câu thơ cuối cùng: "quạt mo vỗ khúc nghêu ngao/ thằng Bờm... bờ ao đom đóm chập chờn" đã gợi lên hình ảnh người mẹ hiền từ, ấm áp, luôn dành cho con những điều tốt đẹp nhất. Tóm lại, bài thơ "Mẹ" là một bài thơ hay, mang đậm chất trữ tình, thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.


phần:
câu 1: Tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi người. Đó là tình cảm giữa mẹ và con, nhưng không chỉ đơn thuần như vậy, nó còn là sự hy sinh, bao dung, che chở,... mà người mẹ dành cho đứa con của mình. Mẹ là người mang nặng đẻ đau, là người chăm sóc nuôi nấng ta khôn lớn từng ngày, vượt qua mọi khó khăn gian khổ để mong muốn đem đến cho ta những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống. Người mẹ có thể bỏ qua hết tất cả những sai lầm của chúng ta và luôn dang tay chào đón chúng ta trở về ngôi nhà chung đầy ắp tiếng cười và tình yêu thương. Tình mẫu tử là thứ tình cảm vô cùng cao quý và thiêng liêng, vì vậy mỗi chúng ta cần phải biết trân trọng tình cảm quý giá này và dành cho mẹ của mình những tình cảm thật chân thành và ấm áp nhất. Mỗi người con chúng ta cần cố gắng học tập thật tốt, trở thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, đó chính là món quà vô giá và ý nghĩa nhất dành tặng cho mẹ.

câu 2: I. Giới thiệu vấn đề nghị luận: Thơ là gì? Bàn về thơ, có người nói: "Thơ là ý lớn, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp". Ý kiến này đã khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của thơ ca. II. Giải thích nhận định: 1. Thế nào là thơ? - Thơ là một hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống, thể hiện những tâm trạng, những cảm xúc mạnh mẽ bằng ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh và nhất là có nhịp điệu. 2. Nội dung của thơ: a. Ý lớn, tình sâu: - Ý lớn: + Là tư tưởng chủ đạo của bài thơ. Tư tưởng ấy được thể hiện qua hệ thống những suy nghĩ, quan niệm của nhà thơ về cuộc đời, con người, xã hội,... - Tình sâu: + Là tình cảm mãnh liệt, chân thành mà nhà thơ gửi gắm vào tác phẩm. Đó có thể là tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người; cũng có thể là nỗi niềm trăn trở trước thời cuộc; hoặc đơn giản chỉ là sự rung động trước vẻ đẹp của cảnh vật, con người,... b. Lời hay, tiếng đẹp: - Lời hay: + Là cách diễn đạt tinh tế, giàu sức gợi hình, gợi cảm. Nhà thơ sử dụng từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ,... một cách khéo léo, tài hoa để tạo nên những câu thơ đẹp đẽ, ấn tượng. - Tiếng đẹp: + Là âm thanh du dương, trầm bổng, phù hợp với nội dung biểu đạt. Âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ đẹp riêng biệt của mỗi bài thơ. III. Phân tích bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy để làm sáng tỏ nhận định: Bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy là một minh chứng rõ nét cho nhận định "Thơ là ý lớn, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp": 1. Ý lớn, tình sâu: - Ý lớn: + Bài thơ thể hiện tình yêu thương, kính trọng đối với người mẹ già yếu, neo đơn. Đây là một chủ đề quen thuộc trong thơ ca Việt Nam nhưng được Nguyễn Duy thể hiện một cách mới mẻ, độc đáo. - Tình sâu: + Tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ được thể hiện qua những dòng hồi tưởng, kỉ niệm về tuổi thơ bên mẹ. Đó là những kỉ niệm ấm áp, hạnh phúc nhưng cũng đầy xót xa khi mẹ ngày càng già yếu, bệnh tật. 2. Lời hay, tiếng đẹp: - Lời hay: + Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... để khắc họa chân dung người mẹ già yếu, neo đơn. Ví dụ: "Mẹ già như chuối chín cây", "Mẹ già như trái chín rụng", "Mẹ già như ngọn đèn leo lét"... - Tiếng đẹp: + Giọng thơ nhẹ nhàng, da diết, thấm đẫm nỗi buồn. Âm nhạc góp phần tạo nên vẻ đẹp riêng biệt của bài thơ, khiến người đọc không khỏi xúc động trước tình mẫu tử thiêng liêng. IV. Đánh giá chung: - Nhận định "Thơ là ý lớn, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp" là một nhận định đúng đắn, chính xác. Nó khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của thơ ca. - Bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy là một ví dụ điển hình cho nhận định này. Qua bài thơ, chúng ta thấy được tình yêu thương, kính trọng của tác giả dành cho người mẹ già yếu, neo đơn. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Duy trong việc sử dụng ngôn ngữ và âm nhạc. V. Kết luận: - Khẳng định lại giá trị của nhận định "Thơ là ý lớn, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp". - Liên hệ mở rộng: Có thể liên hệ với các bài thơ khác cùng chủ đề để thấy được sự đa dạng, phong phú của thơ ca Việt Nam.