câu 1: Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả tiếng đàn bầu trong văn bản: tiếng đàn bầu ngân dài trong đêm thâu; tiếng đàn là suối ngọt cho thời gian lên màu; tiếng đàn bầu của ta lời đằm thắm thiết tha; đàn ngày xưa mất nước dây đồng lẻ não nuột; đàn đi trong mưa mừng Việt Nam chiến thắng; đàn bầu ta dạo lên nghe niềm vui sâu đậm.
câu 2: Biện pháp tu từ so sánh "tiếng đàn bầu" như "suối ngọt". Tác giả đã ví von âm thanh du dương của cây đàn bầu giống như dòng suối ngọt ngào chảy mãi không ngừng nghỉ. Hình ảnh này gợi lên sự êm ái, dịu dàng và tràn đầy sức sống. Nó cũng thể hiện tình cảm sâu sắc mà tác giả dành cho cây đàn bầu, một loại nhạc cụ truyền thống của Việt Nam.
câu 3: Hình ảnh "người hát xẩm mắt mù - ôm đàn đi trong mưa" gợi ra số phận bất hạnh của những nghệ sĩ dân gian. Họ không có điều kiện để học hành, phát triển tài năng nhưng vẫn luôn giữ gìn và truyền bá những giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc.
câu 4: Thái độ, tình cảm của tác giả trong văn bản gợi cho em những suy nghĩ về lòng biết ơn đối với thế hệ trước đã để lại cho chúng ta một di sản tinh thần vô giá, đó là nền âm nhạc dân tộc Việt Nam.
câu 5: . Đọc hiểu (3,0 điểm) Câu hỏi Nội dung Điểm 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên? 0,5 điểm 2. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ "tiếng đàn bầu của ta lời đằm thắm thiết tha"? 0,5 điểm 3. Nêu nội dung chính của văn bản? 1,0 điểm 4. Anh/Chị có suy nghĩ gì về tình yêu quê hương đất nước qua bài thơ trên? 1,0 điểm . Làm văn (17,0 điểm) * Hình thức: đúng hình thức đoạn văn, diễn đạt trôi chảy, mạch lạc,... * Nội dung: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý cơ bản sau: 1. Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm, vấn đề nghị luận. 2. Cảm nhận về âm thanh tiếng đàn bầu trong văn bản. 3. Đánh giá khái quát.
câu 1: . Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên là phương thức biểu cảm. . Nội dung chính của đoạn trích trên là nói về giá trị của cây đàn bầu đối với đời sống tinh thần của nhân dân Việt Nam. . Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh "tiếng đàn bầu" với "suối ngọt". Biện pháp này nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp thanh tao, dịu dàng, êm ái của âm nhạc đàn bầu. . Tác dụng của phép liệt kê trong câu "cung thanh là tiếng mẹ, cung trầm là giọng cha" là để thể hiện tình cảm gia đình ấm áp, thiêng liêng mà tiếng đàn bầu mang lại. Phép liệt kê cũng góp phần tạo nên nhịp điệu du dương, nhẹ nhàng cho câu thơ.
câu 2: ### Đọc hiểu văn bản
Văn bản "Tiếng đàn bầu" của tác giả Mã Giang Lân thể hiện tình cảm sâu sắc đối với âm nhạc truyền thống Việt Nam, đặc biệt là tiếng đàn bầu. Qua những câu thơ, tác giả đã khắc họa hình ảnh tiếng đàn bầu như một phần không thể thiếu trong cuộc sống, mang lại niềm vui, nỗi buồn và kỷ niệm về quê hương, gia đình.
1. Nội dung chính:
- Tiếng đàn bầu được ví như "suối ngọt cho thời gian lên màu", thể hiện sự tươi đẹp và sống động của âm nhạc trong cuộc sống con người.
- Âm thanh của đàn bầu không chỉ là nhạc cụ mà còn là tiếng nói của cha mẹ, là tình cảm gia đình, là nỗi nhớ quê hương.
- Hình ảnh "đàn ngày xưa mất nước" gợi nhớ về quá khứ đau thương của dân tộc, nhưng cũng là niềm vui khi Việt Nam chiến thắng, thể hiện sự kiên cường và hy vọng.
2. Ý nghĩa:
- Tiếng đàn bầu không chỉ đơn thuần là âm thanh mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và tình cảm dân tộc.
- Nó kết nối con người với nhau, giữa các thế hệ, giữa quá khứ và hiện tại.
### Phân tích ý kiến về nghệ sĩ
Câu trích dẫn "đối với nghệ sĩ, câu chữ, màu sắc, âm thanh không chỉ là chướng ngại cần chinh phục, vượt qua mà chúng còn là những sinh thể, những sự vật có hồn" thể hiện quan điểm sâu sắc về vai trò của nghệ sĩ trong quá trình sáng tạo nghệ thuật.
1. Hiểu ý kiến:
- Nghệ sĩ không chỉ đơn thuần là người sử dụng ngôn ngữ, màu sắc hay âm thanh để tạo ra tác phẩm. Họ nhìn nhận chúng như những thực thể sống động, có cảm xúc và ý nghĩa riêng.
- Điều này cho thấy sự kết nối giữa nghệ sĩ và các yếu tố nghệ thuật, nơi mà nghệ sĩ không chỉ là người sáng tạo mà còn là người lắng nghe, cảm nhận và tương tác với những gì họ đang làm.
2. Trải nghiệm văn học:
- Trong văn học, các tác giả thường sử dụng ngôn từ để thể hiện tâm tư, tình cảm và quan điểm của mình. Ví dụ, nhà thơ Xuân Diệu trong bài thơ "Vội vàng" đã thể hiện sự trân trọng thời gian và cuộc sống qua những hình ảnh sinh động, thể hiện sự sống động của ngôn ngữ.
- Hay trong hội họa, các họa sĩ như Van Gogh đã biến những màu sắc, hình ảnh thành những cảm xúc mãnh liệt, thể hiện tâm trạng và cái nhìn của mình về thế giới.
### Kết luận
Nghệ sĩ là những người có khả năng nhìn nhận và cảm nhận sâu sắc về thế giới xung quanh. Họ không chỉ đơn thuần là người sáng tạo mà còn là những người kết nối, truyền tải cảm xúc và ý nghĩa qua các tác phẩm nghệ thuật. Câu chữ, màu sắc, âm thanh trở thành những sinh thể sống động, mang trong mình những câu chuyện và tâm tư của con người.