Câu 5. Người ta nói thơ Hồ Chí Minh bài nào cũng có “chất thép". Anh/chị hãy chỉ ra “chất thép" được thể hiện trong bài Chiều tối.

Hồ Chí Minh là một nhà cách mạng, đồng thời cũng là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Trong những năm tháng bị giam bắt, tù đày, Bác vẫn giữ vững phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản, không lùi bước trước sự khổ cực, gian lao của ngục tù. Bài thơ "Chiều tối" là một trong những sáng tác tiêu biểu của thời kì này.
[INST]:người ta nói thơ hồ chí minh bài nào cũng có “chất thép".anh chị hãy chỉ ra “chất thép" được thể hiện trong bài chiều tối [/INST] Hồ Chí Minh là một nhà cách mạng, đồng thời cũng là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc. Trong những năm tháng bị giam bắt, tù đày, Bác vẫn giữ vững phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản, không lùi bước trước sự khổ cực, gian lao của ngục tù. Bài thơ "Chiều tối" là một trong những sáng tác tiêu biểu của thời kì này.
Bài thơ Chiều tối được sáng tác lúc Bác đang bị giam giữ tại nhà tù Tưởng Giới Thạch đã thể hiện được tình yêu quê hương đất nước tha thiết và ý chí sắt đá không lùi bước trước khó khăn của Người, dù trong bất kì hoàn cảnh nào.
Mở đầu bài thơ là bức tranh thiên nhiên chiều tối nơi xóm núi lẻ loi, hiu quạnh:
“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không”
Dịch thơ:
“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không.”
Bức tranh mở ra với hình ảnh chim muông, chòm mây quen thuộc trong thơ xưa. Đó là cánh chim bay về tổ sau một ngày kiếm ăn, là chòm mây lơ lửng trên bầu trời. Cánh chim ấy, chòm mây ấy gợi cho chúng ta điều gì? Phải chăng đó là sự mệt mỏi, là nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương của người tù khổ sai trên đất khách quê người. Nhưng không hề kêu than, không hề buông xuôi, người tù ấy đã làm chủ hoàn cảnh, làm chủ cuộc sống. Chim thì trở về rừng, còn người thì vẫn ở lại đây, vẫn tiếp tục hành trình của mình. Chòm mây cô đơn, lẻ bóng lặng lẽ trôi trên bầu trời gợi lên thân phận cô độc, lẻ loi của người tù trên đất khách. Tuy vậy, người tù ấy không hề cảm thấy bi quan hay chán nản. Ngược lại, Người vẫn luôn hướng đến sự sống, ánh sáng, luôn tin tưởng vào tương lai.
Hai câu thơ tiếp theo, Bác đã vẽ ra bức tranh buổi chiều thật ấm áp, tươi vui:
“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng”
Dịch thơ:
“Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng.”
Bức tranh ấy có hình ảnh con người, có hoạt động sinh hoạt đời thường của con người. Giữa khung cảnh núi rừng yên tĩnh, hình ảnh cô gái xuất hiện như một nét chấm phá gây ấn tượng. Đặc biệt là hành động xay ngô của cô gái, nó toát lên vẻ khỏe khoắn, nhịp nhàng. Từ “bao túc” được lặp lại hai lần, kết hợp với từ “ma” (nay) diễn tả hoạt động liên tục, không ngừng nghỉ. Qua đó, người đọc cảm nhận được sự khẩn trương trong công việc xay ngô nhưng cũng rất êm ái, nhịp nhàng. Điều đó khiến chúng ta liên tưởng đến thời khắc của ngày tàn, nắng tắt, mặt trời lặn nhưng mọi hoạt động của con người vẫn chưa dừng lại. Trái lại, ánh lửa của lò than đã rực hồng, mang đến hơi ấm và niềm vui cho người lao động.
Như vậy, bài thơ Chiều tối đã thể hiện được tinh thần lạc quan, yêu đời và niềm tin vào tương lai tươi sáng của Bác ngay cả khi mất tự do, bị giam hãm trong ngục tù.
Tóm lại, bài thơ Chiều tối là một bài thơ hay viết về đề tài yêu nước. Bài thơ đã thể hiện được tâm hồn, tình cảm và nhân cách cao đẹp của Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.