phần:
câu 2230: Đoạn trích "Gia biến và lưu lạc" trong Truyện Kiều của Nguyễn Du là một phần quan trọng thể hiện rõ nét tâm trạng đau khổ, bất lực của Thúy Kiều trước những biến cố xảy ra trong cuộc đời mình.
Đoạn trích này kể về giai đoạn Thúy Kiều bị lừa bán vào lầu Ngưng Bích, nơi được coi là chốn ăn chơi trụy lạc. Tuy nhiên, Kiều không hề bị cuốn theo lối sống đó mà luôn giữ vững phẩm giá, lòng tự trọng của mình. Nàng kiên quyết từ chối mọi lời mời gọi, dụ dỗ của khách làng chơi, thậm chí còn dùng đến cái chết để bảo vệ danh dự của bản thân. Hành động này cho thấy Kiều là một người phụ nữ có ý thức cao về nhân phẩm, sẵn sàng hy sinh cả tính mạng để giữ gìn phẩm giá của mình.
Tuy nhiên, bi kịch chưa dừng lại ở đó. Sau khi được Từ Hải cứu thoát khỏi lầu Ngưng Bích, Kiều lại phải đối mặt với những thử thách mới. Từ Hải vốn là một tướng cướp, nhưng ông ta đã thay đổi và trở thành một vị anh hùng dân tộc. Ông ta giúp đỡ Kiều thoát khỏi kiếp nô lệ và đưa nàng lên làm phu nhân. Nhưng rồi, vì nghe lời khuyên can của Kiều, Từ Hải đã mắc sai lầm và cuối cùng bị giết chết. Điều này khiến Kiều vô cùng đau đớn và tuyệt vọng. Nàng cảm thấy mình chính là nguyên nhân dẫn đến cái chết của chồng, và nàng đã quyết định nhảy xuống sông Tiền Đường để tự vẫn.
Đoạn trích "Gia biến và lưu lạc" đã khắc họa thành công hình ảnh Thúy Kiều - một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn nhưng lại phải chịu nhiều bất hạnh trong cuộc đời. Qua đó, tác giả Nguyễn Du cũng muốn gửi gắm thông điệp về số phận con người trong xã hội phong kiến đầy bất công, tàn bạo.
câu 1: - Thể thơ: Lục bát.
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
câu 2: - Hình ảnh, từ ngữ thể hiện phẩm chất anh hùng của Từ Hải là: + "Trượng phu": chỉ người đàn ông có chí khí, bậc anh hùng với ý nghĩa khâm phục, ngợi ca. + "Thoắt": rất nhanh, không cần chuẩn bị hay tính toán trước. + "Muốn": nhấn mạnh khát vọng bản thân. + "Động lòng bốn phương": chí lớn, khao khát làm nên nghiệp lớn. + "Lên đường thẳng rong": đi liền một mạch. → Khát vọng được vẫy vùng bốn bể năm châu, mong muốn thực hiện ước mơ.
câu 3: Trong câu thơ "Bao giờ mười vạn tinh binh, tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường. Làm cho rõ mặt phi thường. Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.", tác giả sử dụng hai biện pháp tu từ là hoán dụ và nói quá.
* Hoán dụ: "Tiếng chiêng" được dùng để chỉ quân đội, dựa trên mối quan hệ giữa bộ phận và toàn thể. Tác dụng của hoán dụ này là tạo nên hình ảnh hùng tráng, hào hùng về sức mạnh của quân đội, đồng thời khẳng định sự tự tin, quyết tâm chiến thắng của người anh hùng.
* Nói quá: Cụm từ "bóng tinh rợp đường" phóng đại số lượng quân lính lên mức cực lớn, nhằm nhấn mạnh sức mạnh áp đảo của quân đội. Đồng thời, nó cũng góp phần tăng cường hiệu quả biểu đạt, khiến câu thơ trở nên ấn tượng hơn, gây ấn tượng mạnh với người đọc.
Hai biện pháp tu từ này kết hợp với nhau đã tạo nên một bức tranh hoành tráng về sức mạnh của quân đội, đồng thời thể hiện niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng của người anh hùng. Câu thơ không chỉ miêu tả cảnh tượng hùng vĩ mà còn bộc lộ khát vọng, ý chí kiên cường của người anh hùng, sẵn sàng hy sinh vì tình yêu và danh dự.
câu 4: Hai câu thơ "Quyết lời dứt áo ra đi, Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi" thể hiện sự quyết tâm, khí phách của Từ Hải khi từ biệt Thúy Kiều để thực hiện chí lớn. Hình ảnh "gió mây bằng" ẩn dụ cho khát vọng tự do, bay bổng, muốn vươn tới những chân trời rộng lớn của Từ Hải. Câu thơ "dặm khơi" gợi lên không gian bao la, rộng lớn, nơi mà Từ Hải sẽ chinh phục, khẳng định bản thân. Qua đó, ta thấy được ý chí kiên cường, lòng dũng cảm phi thường của người anh hùng Từ Hải.
câu 5: Nguyễn Du là một đại thi hào dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới. Truyện Kiều là tập đại thành của ông kết tinh những giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Đọc các đoạn trích "Chị em Thúy Kiều", "Kiều ở lầu Ngưng Bích", "Mã Giám Sinh mua Kiều ta thấy tác giả dành nhiều dòng để miêu tả chân dung hai chị em Thúy Vân, Thúy Kiều, miêu tả tài, sắc của Thúy Kiều khi trao duyên cho Thúy Vân và em trai Vương Quan, miêu tả tâm trạng đau đớn, cô đơn, buồn tủi của Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích; nhưng ông không hề nói một lời nào về chân dung cũng như tâm trạng Từ Hải - một người có vị trí quan trọng trong cuộc đời Kiều. Từ những điều đó, chúng ta có thể thấy rằng, mặc dù không miêu tả cụ thể nhưng qua ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du, chân dung và tính cách của Từ Hải đã phần nào được bộc lộ.Đoạn trích "Chí khí anh hùng" nằm ở phần hai: Gia biến và lưu lạc, từ đến đã nói lên quyết tâm và bản lĩnh của Từ Hải khi giúp Kiều cứu vãn gia đình, đồng thời khắc họa chí lớn của chàng.Sau khi mắc lừa Sở Khanh, cuộc đời Kiều rơi vào chuỗi dài đen tối, tê tái: "Thề hoa chưa ráo chén vàng/Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa". Bị Tú Bà giăng bẫy, "trước lầu Ngưng Bích khóa xuân". Và rồi, nàng gặp Kim Trọng "chữ đồng đến máu" thề nguyền cùng nhau, xây đắp hạnh phúc. Nhưng trớ trêu thay, ngày vui ngắn chẳng đầy gang, gia đình Kiều gặp tai biến, cha và em bị bắt, bị đánh đập dã man. Là con gái, Kiều phải bán mình chuộc cha. Lần thứ hai Kiều rơi vào tay Mã Giám Sinh và Tú Bà, bị đẩy vào chốn thanh lâu nhơ nhuốc. Đau xót và tủi nhục nhưng phải "ngậm đắng nuốt cay" khép lại đoạn tình cảm trong sáng và đẹp đẽ với chàng Kim, Kiều trao duyên cho Thúy Vân, em gái mình nhờ cậy em thay mình trả nghĩa tình cho Kim Trọng. Sau bao nhiêu năm xây dựng cơ đồ, Từ Hải đã trở thành một tướng cướp đứng đầu bọn quân phiệt vùng Hải Tần. Cuộc hội ngộ giữa Kiều và Từ Hải đã làm nên mối duyên trời định, khiến hai người kết thành vợ chồng.Hai vợ chồng chung sống hạnh phúc nhưng chỉ được nửa năm, Từ Hải động lòng bốn phương, muốn dứt bỏ cảnh "đóng khung" trong cửa nhà chật hẹp để ra đi. Đoạn trích Chí khí anh hùng thể hiện chí hướng ấy của Từ Hải.
câu 6: Nhắc đến Nguyễn Du, chúng ta nghĩ ngay đến một đại thi hào dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới. Tên tuổi của ông gắn liền với "Truyện Kiều", một tác phẩm truyện thơ Nôm nổi tiếng. Đoạn trích "Chí khí anh hùng" là một trong những đoạn trích hay nhất của tác phẩm này, góp phần làm nên thành công của Truyện Kiều.
Đoạn trích nằm ở phần hai (Gia biến và lưu lạc) của "Truyện Kiều". Sau khi bị mắc bẫy Sở Khanh, Kiều bị Tú Bà bắt ép làm gái lầu xanh. Biết mình bị lừa vào chốn thanh lâu, Kiều uất ức định tự tử. Tú Bà sợ mất vốn, bèn lựa lời khuyên giải, hẹn hò rồi đưa Kiều ra sống riêng ở lầu Ngưng Bích, chờ cơ hội tiếp tục thực hiện âm mưu mới. Nhân lúc nhàn rỗi ở lầu Ngưng Bích, Kiều nhớ lại Kim Trọng trước kia có hứa hẹn "Bên trời góc bể bơ vơ / Ta biết đâu một người trăng hoa". Nàng tiếc nuối, xót xa vì mối tình đầu không trọn vẹn do hoàn cảnh đưa đẩy. Lúc này, Kiều đang rơi vào nghịch cảnh trớ trêu, đáng thương, đúng lúc đó thì Mã Giám Sinh xuất hiện.
Thúy Kiều gặp Từ Hải tại Phong Trần, hai con người cùng cảnh ngộ tìm đến nhau, yêu thương và đồng cảm. Từ Hải cứu Kiều thoát khỏi cuộc sống lầu xanh ô nhục, đem đến cho nàng cuộc sống hạnh phúc, gia đình đầm ấm. Nhưng Kiều lại bị mắc kẹt trong quan niệm "xuất giá tòng phu", theo chồng bỏ nhà ra đi. Vì vậy, nàng quyết định trở lại lối cũ tìm cha mẹ lần cuối, nhờ cậy Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn mình thì "thanh mây mặt nước" chứ không muốn liên lụy đến chàng.
Trước hết, hình ảnh Từ Hải qua lời nói của Thúy Kiều hiện lên là một "trượng phu" có chí khí mạnh mẽ. Chàng là một tấm gương sáng, một "trượng phu" trong thiên hạ bởi dám xả thân bỏ đi tìm lý tưởng cho mình mặc dù biết phía trước nhiều chông gai, không ai giúp đỡ. Từ Hải là một đấng nam nhi, một người quân tử có lí tưởng mạnh mẽ, dám làm những việc lớn lao, không bao giờ nản lòng.
"Trượng phu" là một từ rất hay, rất trang trọng, thể hiện thái độ tôn kính, nể phục của Nguyễn Du dành cho Từ Hải. Đó là một từ mà xưa nay hiếm thấy hoặc chỉ dành cho bậc thánh nhân, vương tướng. Từ Hải là một "trượng phu" đích thực, một người đàn ông có chí khí lớn lao, hơn người thường gấp bội lần. Qua lời nói của Thúy Kiều, Từ Hải hiện lên là một con người mang chí lớn, không chịu an phận thủ thường, luôn khao khát lập nên công danh, sự nghiệp lớn. Chí khí ấy được thể hiện qua hành động "thoắt" - nhanh chóng, dứt khoát, qua lời thề nguyện khẳng khái: "Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong". Chàng là con người có sức mạnh, tài năng, chí khí lớn lao, không phải là người của thế gian bình thường mà là người của vũ trụ, vươn tới tầm vóc của vũ trụ.
Không chỉ vậy, Từ Hải còn là một người có chí khí mạnh mẽ, không màng đến tình cảm riêng tư, không chấp nhận cuộc sống êm đềm bên Thúy Kiều mà sẵn sàng ra đi thực hiện ước mơ của mình. Nghe xong lời nói của Kiều, Từ Hải không hề tỏ ra chần chừ, do dự mà quyết tâm dứt áo ra đi:
"Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương."
Chàng xem việc "động lòng bốn phương" là một lẽ hiển nhiên, phù hợp với con người có bản lĩnh lớn như chàng. Từ Hải không phải là người coi thường tình cảm mà là người rất trân trọng tình cảm nhưng chàng càng trân trọng hơn lí tưởng của bản thân. Bởi vậy, dù rất không muốn nhưng chàng vẫn từ bỏ tình cảm cá nhân để lên đường chinh chiến cho thỏa chí nguyện. Từ Hải là một người có ý chí, quyết tâm sắt đá, không gì có thể lay chuyển được.
Tuy nhiên, Từ Hải không phải là một người vô tình, hững hờ. Dù đã lên đường nhưng chàng vẫn không ngừng nghĩ đến Thúy Kiều, không quên lời hẹn ước với nàng. Chàng hứa với Kiều sẽ trở về sau nửa năm, đó là một lời hứa chắc chắn sẽ thực hiện được. Từ Hải là một người có niềm tin mãnh liệt vào tài năng của bản thân, tin rằng ngày trở về vinh quang chắc chắn sẽ có. Qua đó, chúng ta có thể cảm nhận được khát vọng lớn lao của chàng.
Nguyễn Du đã xây dựng nhân vật Từ Hải là một người anh hùng có ngoại hình và phẩm chất phi thường, là một người trượng phu có chí khí, một người rất tự tin vào bản thân. Thông qua nhân vật Từ Hải, nhà thơ Nguyễn Du đã gửi gắm những điều tốt đẹp nhất, thể hiện ước mơ, khát vọng của mình về một người anh hùng có thể cứu nước giúp đời.
Để làm nổi bật hình tượng một người anh hùng, một tráng sĩ giàu chí khí, Nguyễn Du đã sử dụng một loạt các biện pháp nghệ thuật như sử dụng từ Hán Việt, sử dụng điển cố,... Điều đó đã góp phần tạo nên vẻ đẹp trang trọng, hào hùng, mang tầm vóc vũ trụ của nhân vật Từ Hải.
Như vậy, đoạn trích "Chí khí anh hùng" đã khắc họa thành công hình tượng một người anh hùng với vẻ đẹp và tầm vóc phi thường, đại diện cho khát vọng hướng đến tự do, công lí của nhân dân.