NHÂN NGÀY 17/2. ĐỀ SỐ 7 I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: Khoảng lặng- Lữ Mai Mỏng mảnh khói hương mỏng mảnh giấc mơ mẹ ngóng tàn tro tìm áo con ngày cũ lời ru vịn đá tai mèo đường biên vẽ bằng...

câu 1: Đọc đoạn trích:
Khoảng lặng - Lữ Mai Mỏng manh khói hương mỏng manh giấc mơ mẹ ngóng
tàn tro tìm áo con ngày cũ
lời ru vịn đá tai mèo
đường biên vẽ bằng nước mắt
cỏ xanh hơn ước vọng
người về trăng khe khẽ
khi ngang qua lối đó
lá rụng xuống bên này
gió cuốn phía bên kia
máu thấm đất ngàn hoa đỏ rực
sáng vào ta
tiếng chim không visa
lời gió không hộ chiếu
ngỏ cùng ta
lòng đất không bao giờ lặng im.
(Lữ Mai, Khoảng lặng, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2023, tr.65)
Câu hỏi: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản.
A. Bài thơ được chia thành bốn khổ, mỗi khổ có bốn dòng thơ.
B. Các câu thơ đều ngắt nhịp 2/2.
C. Cách gieo vần chủ yếu là vần cách.
D. Cả A, B, C đúng. [/INST] Đáp án D: Cả A, B, C đúng.

câu 2: Đáp án đề thi tham khảo Ngữ Văn lớp 11 - Đề số 7 . Những hình ảnh, từ ngữ trong đoạn thơ thứ hai thể hiện nỗi đau, sự mất mát: khói hương mỏng manh, áo con ngày cũ, lời ru, đá tai mèo, nước mắt, cỏ xanh, ước vọng, máu thấm đất, tiếng chim không visa, lời gió không hộ chiếu.

câu 3: . Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
. Theo đoạn trích, những đối tượng nào được nhắc tới như những chứng nhân cho cuộc chiến tranh khốc liệt mà dân tộc Việt Nam đã trải qua? Những đối tượng ấy gồm: Cỏ, đá, gió, lá,...
. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau và nêu hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng biện pháp tu từ ấy: Lá rụng xuống bên này gió cuốn phía bên kia máu thấm đất ngàn hoa đỏ rực sáng vào ta
Biện pháp tu từ: Nhân hoá - Lá rụng xuống; Máu thấm đất
Tác dụng: Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Đồng thời nhấn mạnh vẻ đẹp bất khuất, kiên cường của thiên nhiên trước bom đạn kẻ thù.
. Anh/chị hiểu thế nào về nội dung của hai dòng thơ sau:
Lòng đất không bao giờ lặng im.
Chú thích: Lữ Mai là một nhà thơ, nhà báo đương đại của Việt Nam, hiện đang công tác tại Báo Nhân Dân. Chị có nhiều đóng góp trong lĩnh vực văn chương với những sáng tác giàu cảm xúc, đề cập đến các giá trị lịch sử, văn hóa và con người Việt Nam. Thơ của Lữ Mai thường mang nét trữ tình sâu lắng, giàu hình ảnh, kết hợp giữa tính hiện thực và tính biểu tượng. Thơ của Lữ Mai thể hiện rõ sự trân trọng với quá khứ, những hi sinh của cha ông và khát vọng về hoà bình, tình yêu quê hương đất nước.

câu 4: Câu hỏi:
Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau:
mỏng mảnh khói hương mỏng mảnh giấc mơ mẹ ngóng tàn tro tìm áo con ngày cũ lời ru vịn đá tai mèo
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ "mỏng manh" được lặp lại hai lần ở câu thơ đầu tiên và cuối cùng của khổ thơ. Việc sử dụng điệp ngữ này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt cho bài thơ.

* Nhấn mạnh: Điệp ngữ "mỏng manh" nhấn mạnh sự mong manh, yếu đuối của cuộc sống, của thời gian, của những gì thuộc về quá khứ. Nó gợi lên nỗi tiếc nuối, xót xa trước sự phai nhạt, tan biến của những điều đẹp đẽ, thiêng liêng.
* Gợi liên tưởng: Hình ảnh "khói hương", "giấc mơ", "tàn tro", "áo con", "lời ru" đều mang ý nghĩa ẩn dụ cho những kỷ niệm, những dấu ấn của quá khứ. Điệp ngữ "mỏng manh" khiến cho những hình ảnh ấy trở nên cụ thể, hữu hình hơn, đồng thời khơi gợi sự suy ngẫm về sự ngắn ngủi, chóng phai của thời gian.
* Tạo nhịp điệu: Điệp ngữ "mỏng manh" tạo nên nhịp điệu chậm rãi, du dương, phù hợp với nội dung tâm trạng buồn bã, tiếc nuối của tác giả. Nhịp điệu này giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được sự nhẹ nhàng, man mác buồn của những dòng thơ.

Bên cạnh việc sử dụng điệp ngữ, tác giả còn sử dụng các biện pháp tu từ khác như so sánh, ẩn dụ để làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ. Nhờ vậy, bài thơ đã truyền tải thành công thông điệp về sự trân trọng quá khứ, về những giá trị tinh thần bất diệt mà chúng ta cần gìn giữ và phát huy.

câu 5: Câu thơ "Tiếng chim không visa lời gió không hộ chiếu" thể hiện mong ước về tự do và hòa bình. Tiếng chim và lời gió đều là những biểu tượng cho sự tự do, bay bổng, không bị ràng buộc bởi bất kỳ giới hạn nào. Visa và hộ chiếu là những giấy tờ cần thiết để di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác, nhưng chúng cũng là biểu tượng cho sự kiểm soát, quản lý và phân biệt đối xử. Việc tiếng chim và lời gió không cần visa hay hộ chiếu thể hiện mong muốn về một thế giới không còn chiến tranh, không còn bạo lực, nơi mọi người được sống tự do, hạnh phúc và hòa bình.