ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: KHÓI BẾP CHIỀU BA MƯƠI (Nguyễn Trọng Hoàn) Con đi xa vẫn nhớ nao lòng Khói bếp nồng thơm mái rạ Chiều ba mươi quây quần bên bếp Nồi bánh chưng nghi ng...

phần:
câu 2: . Hình ảnh “khói bếp chiều ba mươi” là hình ảnh mang tính biểu tượng, đó là tín hiệu báo hiệu thời khắc kết thúc một năm cũ và bắt đầu một năm mới; là hình ảnh quen thuộc gắn liền với cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân Việt Nam. Khói bếp còn là biểu tượng của sự sum vầy, đoàn tụ, là sợi dây vô hình gắn kết các thành viên trong gia đình lại với nhau.
. - Biện pháp tu từ: Điệp ngữ “Khói bếp”.
- Tác dụng: Nhấn mạnh hình ảnh khói bếp như một nét đẹp truyền thống của dân tộc ta. Đồng thời, làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ thêm sinh động hơn.
. Thông điệp: Tình cảm gia đình luôn là điều quý giá nhất đối với mỗi người. Vì vậy, dù có đi đâu thì cũng phải luôn hướng về gia đình, nơi có những người thân yêu luôn chờ đợi chúng ta trở về.
* Viết
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận về một vấn đề xã hội: Cảm xúc, tình cảm của nhân vật trữ tình trong khổ thơ thứ hai, bài thơ “Khói bếp chiều ba mươi” (Nguyễn Trọng Hoàn).
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Hs có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau, đảm bảo các ý sau:
– Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Trọng Hoàn, tác phẩm “Khói bếp chiều ba mươi”, đặc biệt nhấn mạnh vào nội dung của khổ thơ thứ hai.
– Phân tích, đánh giá chủ đề của khổ thơ:
+ Nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình khi nghĩ về kí ức tuổi thơ cùng bà nhóm lửa nấu bánh chưng.
+ Đó là kí ức về mùi khói bếp nồng đượm, cay xè mắt nhưng lại rất thân thương, gần gũi.
+ Kí ức ấy khiến nhân vật trữ tình bồi hồi, xao xuyến bởi nó gợi nhắc về tình cảm gia đình thiêng liêng, cao quý.
– Đánh giá nghệ thuật của khổ thơ:
+ Sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ “Khói bếp” để nhấn mạnh hình ảnh quen thuộc, gần gũi với làng quê Việt Nam.
+ Giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng.
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Đoạn văn mẫu tham khảo
Trong bài thơ “Khói bếp chiều ba mươi”, nhà thơ Nguyễn Trọng Hoàn đã gửi gắm nỗi niềm nhớ nhung da diết về quê hương qua hình ảnh khói bếp thân thương. Đặc biệt, trong khổ thơ thứ hai, tác giả đã bộc lộ rõ nét tình cảm chân thành dành cho quê nhà:
“Con đi xa vẫn nhớ nao lòng
khói bếp nồng thơm mái rạ chiều ba mươi
quây quần bên bếp nồi bánh chưng nghi ngút trước giao thừa
ba mươi này mẹ vào ra trông ngóng khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà
ba mươi này con biết đứa con xa lòng canh cánh nhớ quê
biết mấy khói bếp của chiều xưa thức dậy”
Mở đầu khổ thơ, tác giả đã trực tiếp bày tỏ nỗi niềm của mình khi xa quê: “Con đi xa vẫn nhớ nao lòng khói bếp nồng thơm mái rạ chiều ba mươi”. Dù có đi đâu thì quê hương vẫn là “cái nôi” nuôi dưỡng tâm hồn và trái tim của mỗi người. Bởi vậy, khi rời xa quê, nhà thơ vẫn luôn nhớ về quê hương với những điều giản dị, gần gũi nhất. Đó là “khói bếp nồng thơm mái rạ chiều ba mươi”. “Khói bếp” là hình ảnh quen thuộc gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của người nông dân nơi thôn quê. Vào buổi chiều cuối năm, các gia đình thường quây quần bên bếp lửa hồng để luộc bánh chưng. Mùi khói bếp đã in hằn trong kí ức của nhà thơ và trở thành dấu ấn khó phai.
Tiếp đến, tác giả đã miêu tả khung cảnh ngày Tết nơi làng quê:
“Quây quần bên bếp nồi bánh chưng nghi ngút
trước giao thừa ba mươi này mẹ vào ra trông ngóng
khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà
ba mươi này con biết đứa con xa
lòng canh cánh nhớ quê
biết mấy khói bếp của chiều xưa thức dậy.”
Vào chiều ba mươi Tết, mọi người sẽ cùng nhau chuẩn bị mâm cơm để cúng ông bà tổ tiên. Sau đó, cả gia đình sẽ quây quần bên bếp lửa hồng để luộc bánh chưng. Các từ láy “nghi ngút”, “quấn quyện” đã gợi tả làn khói lan tỏa khắp không gian. Trong khung cảnh ấy, mọi người cùng trò chuyện, cười nói rôm rả. Nhưng năm nay, nhân vật trữ tình không được tận hưởng bầu không khí ấm áp đó vì phải xa nhà. Ở nơi xứ người, nhà thơ luôn nhớ về quê hương với niềm mong mỏi, khao khát.
Như vậy, bằng việc sử dụng các từ ngữ giản dị, hình ảnh quen thuộc, nhà thơ Nguyễn Trọng Hoàn đã thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết khi xa nhà.