giải đề ngữ văn thi lớp 12

câu 1: Câu hỏi 1:
Dấu hiệu nhận biết thể thơ tự do là số chữ trong mỗi câu thơ và cách ngắt nhịp của từng dòng thơ.
Câu hỏi 2:
Hình ảnh "bàn chân phèn chua" gợi liên tưởng đến điều gì?
- Hình ảnh "bàn chân phèn chua" gợi liên tưởng đến sự lam lũ, vất vả, khó khăn của người dân nơi vùng quê nghèo.
Câu hỏi 3:
Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ thứ nhất. Nêu tác dụng của biện pháp đó.
- Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc "mưa hãy khoan", "gió ơi".
- Tác dụng: Nhấn mạnh mong muốn của nhân vật trữ tình đối với thiên nhiên; tạo nhịp điệu cho lời thơ.
Câu hỏi 4:
Nêu nội dung chính của đoạn trích.
- Nội dung chính của đoạn trích: Đoạn trích nói về niềm vui sướng, hạnh phúc vô bờ bến của một người con xa quê lâu ngày nay mới trở lại thăm quê hương.

câu 2: Đáp án
Phần I. Đọc hiểu
(0.5đ).
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi:
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
(0.5đ).
Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ:
- Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc "Vớt đất lên...", "gió ơi...", "nước đồng chiêm..."
Tác dụng: Nhấn mạnh sự vất vả, khó khăn của người dân trong việc đắp đường; nhấn mạnh cảm xúc tiếc nuối, buồn bã trước cảnh tượng thiên nhiên khắc nghiệt.
(0.5đ).
Nêu nội dung chính của đoạn trích: Đoạn trích nói về công cuộc đắp đường gian nan của người dân vùng Đồng Tháp Mười. Họ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách như thời tiết khắc nghiệt, thiếu thốn về vật chất,... Tuy nhiên, họ vẫn kiên cường vượt qua tất cả để xây dựng con đường nối liền hai bờ sông.
(0.5đ).
Học sinh nêu ít nhất một thông điệp ý nghĩa rút ra từ đoạn trích. Có thể là:
+ Tinh thần đoàn kết, chung sức, chung lòng của người dân trong công cuộc đắp đường.
+ Ý chí kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong mọi hoàn cảnh.

câu 3: Câu hỏi:
i. Đọc hiểu
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi phía dưới:
bài hát đắp đường (xuân quỳnh)
vớt đất lên ta đắp con đường
mưa hãy khoan mưa - nắng lên
hỡi nắng nào gió đi - gió ơi, đừng lặng cho khô đường ta - khô lối về làng ta
trồng hai bên những cỏ dày cỏ lác
ta trồng hai bên những cây hạt cườm
cườm cây cỏ ơi mau biếc màu
bén rễ đừng để đường ta sóng nước
xói mòn nước đồng chiêm - ôi cái nước đồng chiêm
ai bảo sóng đồng không đáng sợ
hoảng hốt bao lần trên thuyền em nhỏ
cánh tay gầy bám chặt chiếc sào cong
[...]
đường đã đắp đây - ai chưa về quê cũ
nghe tiếng máy xe nỗi nhớ cũng nên
gần mẹ, mẹ ơi khi xỏ dép vào chân
hẳn mẹ nhớ ngày đẫm mình bùn nước
em ước mơ gì khi em đặt bước trên con đường biếc cỏ
màu xuân hỡi bà con đẩy xe lên
có nghe đường thôi thúc những bàn chân
(Hoa dọc chiến hào, NXB Văn học, 1968)
Câu hỏi: Hiệu quả của biện pháp tu từ nhân hoá trong những dòng thơ:
nước đồng chiêm - ôi cái nước đồng chiêm đã bao năm gặm mòn da thịt mẹ
Trả lời:
- Biện pháp tu từ nhân hoá: "nước đồng chiêm - ôi cái nước đồng chiêm đã bao năm gặm mòn da thịt mẹ"
+ Nước là một sự vật nhưng lại được gọi bằng cách xưng hô với người "ơi", "cái".
+ Hành động "gặm mòn da thịt mẹ" vốn chỉ hành động của con người nhưng ở đây lại dành cho nước.
- Tác dụng:
+ Làm nổi bật hình ảnh nước đồng chiêm, nhấn mạnh sức tàn phá ghê gớm của nó đối với cuộc sống của người dân nơi đây.
+ Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của nhà thơ đối với thiên nhiên, con người vùng đồng chiêm.
+ Tạo nên giọng điệu tha thiết, xúc động cho khổ thơ.
Lưu ý: Học sinh có thể diễn đạt khác nhưng đảm bảo đúng nội dung kiến thức cơ bản như trên.
Đáp án A:

câu 4: Câu hỏi: Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “con đường” trong bài thơ là: Con đường là khát vọng xây dựng cuộc sống mới tốt đẹp hơn của người dân Việt Nam thời kì đổi mới.

câu 5: .
- Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.
.
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện niềm vui sướng và tự hào của nhân vật trữ tình trước sự đổi thay của quê hương.
.
Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc câu "Vớt đất lên...", "Đừng để...", "Đường đã đắp..."; liệt kê: "cỏ dày", "cỏ lác", "hạt cườm"; so sánh: "nước đồng chiêm - ôi cái nước đồng chiêm".
Tác dụng: Nhấn mạnh công lao to lớn của người dân trong quá trình xây dựng quê hương, đất nước. Đồng thời, bộc lộ niềm biết ơn sâu sắc đối với họ.
.
Bài thơ gửi đến thông điệp: Đoàn kết là sức mạnh vô cùng to lớn. Chỉ cần đoàn kết, chúng ta sẽ làm nên tất cả.
II. Làm văn
Trong cuộc sống, mỗi cá nhân chỉ là một phần rất nhỏ bé trong xã hội. Không ai có thể tồn tại độc lập mà không hòa nhập với cộng đồng. Chính vì vậy, tinh thần đoàn kết là yếu tố quan trọng giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách để tiến tới thành công. Tinh thần đoàn kết là sự gắn bó mật thiết, sự sẻ chia giữa hai hay nhiều người để cùng nhau làm một điều gì đó. Tinh thần ấy được hình thành dựa trên nền tảng chung về mục tiêu, hành động, tư tưởng,...
Đoàn kết là truyền thống tốt đẹp của nhân dân Việt Nam. Từ xa xưa, người dân Việt Nam đã luôn đoàn kết, sát cánh bên nhau để chống lại kẻ thù xâm lược, tiêu biểu phải kể đến như Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... Đến hôm nay, tinh thần đoàn kết vẫn được phát huy mạnh mẽ, đặc biệt là trong đại dịch Covid-19. Có thể thấy rõ rằng, nhờ sự đồng lòng, chung sức của toàn dân mà đất nước ta đã kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh.
Vậy tại sao tinh thần đoàn kết lại quan trọng đến vậy? Bởi lẽ, không ai trong chúng ta là hoàn hảo. Mỗi người đều có những điểm mạnh nhất định song cũng tồn tại những khuyết điểm. Khi đứng riêng lẻ, những khuyết điểm đó dù lớn thế nào thì cũng chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng thể. Tuy nhiên, nếu ta ghép những khuyết điểm ấy lại thì nó sẽ trở thành một bức tranh đa dạng và phong phú hơn rất nhiều. Ngược lại, những ưu điểm khi tập hợp lại sẽ tạo ra sức mạnh to lớn, đủ để đưa con người đến với thành công. Ngoài ra, đoàn kết còn giúp chúng ta dễ dàng thích nghi với môi trường mới bởi khi ấy, ta sẽ trở thành một mắt xích quan trọng trong tập thể. Một ví dụ điển hình cho điều này chính là cuộc kháng chiến chống lại kẻ thù xâm lược của dân tộc. Khi ấy, nếu chỉ có một vài người đứng lên chiến đấu thì chắc chắn sẽ thất bại. Do đó, đoàn kết là yếu tố tiên quyết dẫn đến thành công.
Mặc dù vậy, trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người sống ích kỉ, tách mình khỏi tập thể, cộng đồng. Họ chỉ biết đến lợi ích của bản thân mà không quan tâm đến mọi người xung quanh. Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng ta cần học cách đoàn kết, yêu thương, đùm bọc lẫn nhau để khiến cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Như vậy, tinh thần đoàn kết đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống. Mỗi người hãy nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân, cùng nhau góp sức để phát triển cộng đồng ngày một vững mạnh hơn.

câu 1: Xuân Quỳnh là nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì kháng chiến chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. Bài thơ "Bài hát đắp đường" được viết vào tháng 7 năm 1966, giữa lúc cuộc chiến đấu của quân dân miền Bắc diễn ra ác liệt. Với giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, bài thơ ca ngợi tinh thần lạc quan, yêu đời, niềm say mê lao động của tuổi trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng cuộc sống mới, đồng thời bộc lộ niềm tự hào của tác giả trước vẻ đẹp của con người và đất nước Việt Nam.

Mạch cảm xúc trong bài thơ "Bài hát đắp đường" được thể hiện qua việc miêu tả công cuộc đắp đường gian khổ nhưng đầy hy vọng. Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu hình ảnh để tái hiện khung cảnh lao động vất vả của người dân Việt Nam. Qua đó, bài thơ truyền tải thông điệp về sức mạnh đoàn kết, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Tác giả bắt đầu bằng việc mô tả công cuộc đắp đường đầy khó khăn, với những cơn mưa, nắng gắt, gió bão. Tuy nhiên, dù gặp phải nhiều thử thách, người dân vẫn quyết tâm vượt qua để hoàn thiện con đường. Điều này thể hiện tinh thần lạc quan, kiên cường của người Việt Nam trong mọi hoàn cảnh.

Bên cạnh đó, bài thơ còn thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng. Dù hiện tại còn nhiều khó khăn, nhưng tác giả luôn tin tưởng rằng đất nước sẽ sớm đạt được độc lập, tự do. Con đường mới sẽ mở ra cơ hội phát triển cho cả dân tộc.

Ngoài ra, bài thơ còn thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc của tác giả. Tác giả dành trọn tâm huyết để ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, con người Việt Nam. Những hình ảnh như "cánh đồng xanh mướt", "dòng sông uốn lượn", "núi non hùng vĩ" đều được tác giả miêu tả một cách sinh động, gợi lên trong lòng người đọc niềm tự hào về quê hương, đất nước.

Cuối cùng, bài thơ khép lại bằng lời kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng đất nước. Tác giả mong muốn mỗi người dân Việt Nam hãy góp sức mình để xây dựng một đất nước giàu đẹp, vững mạnh.

Nhìn chung, mạch cảm xúc trong bài thơ "Bài hát đắp đường" được thể hiện rõ nét qua việc miêu tả công cuộc đắp đường gian khổ nhưng đầy hy vọng. Bài thơ truyền tải thông điệp về sức mạnh đoàn kết, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc Việt Nam.

câu 2: Trong cuộc sống, ngôn ngữ là công cụ quan trọng nhất để chúng ta giao tiếp và kết nối với nhau. Nó không chỉ đơn thuần là phương tiện truyền đạt thông tin mà còn mang trong mình sức mạnh vô hình, ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc và tinh thần của con người. Như Budda từng nói: “Ngôn từ có sức mạnh. Nó có thể xây dựng hoặc phá huỷ”. Vì vậy, việc xây dựng văn hoá giao tiếp trong giới trẻ ngày nay trở nên càng quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết.
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp chủ yếu của con người, giúp chúng ta truyền đạt thông tin, cảm xúc và tư duy. Nó không chỉ đơn thuần là công cụ để chúng ta hiểu và được hiểu, mà còn là cầu nối giữa con người với nhau. Văn hoá giao tiếp, vì thế, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ và tạo nên sự gắn kết trong cộng đồng.
Trong giới trẻ ngày nay, văn hoá giao tiếp đóng vai trò then chốt trong việc tạo nên một môi trường sống lành mạnh và tích cực. Giao tiếp tốt không chỉ giúp chúng ta tự tin hơn trong việc thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình, mà còn giúp chúng ta tạo ra những mối quan hệ tốt đẹp và bền vững. Một văn hoá giao tiếp tốt sẽ giúp chúng ta tránh được những xung đột và hiểu lầm không đáng có, đồng thời tạo ra sự tôn trọng và sự thấu hiểu lẫn nhau.
Một văn hoá giao tiếp tốt trong giới trẻ ngày nay cũng góp phần xây dựng một xã hội văn minh và phát triển. Khi chúng ta biết cách giao tiếp một cách lịch sự và tôn trọng, chúng ta sẽ tạo ra một môi trường làm việc và học tập thoải mái và hiệu quả. Đồng thời, văn hoá giao tiếp tốt cũng giúp chúng ta xây dựng một cộng đồng đoàn kết và hoà thuận, nơi mọi người đều được tôn trọng và lắng nghe.
Tuy nhiên, văn hoá giao tiếp trong giới trẻ ngày nay vẫn còn nhiều thách thức. Sự lạm dụng ngôn ngữ và thiếu tôn trọng trong giao tiếp hàng ngày đã gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, từ việc mất lòng tin và sự tôn trọng lẫn nhau cho đến việc tạo ra căng thẳng và xung đột trong các mối quan hệ. Do đó, việc xây dựng văn hoá giao tiếp tốt trong giới trẻ ngày nay là một nhiệm vụ cấp bách.
Để xây dựng một văn hoá giao tiếp tốt trong giới trẻ ngày nay, chúng ta cần bắt đầu từ gia đình. Gia đình là nơi trẻ em học cách giao tiếp và ứng xử từ rất sớm. Cha mẹ và người lớn trong gia đình cần chú trọng đến việc dạy dỗ trẻ em về cách sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tôn trọng và lễ phép. Họ cũng cần tạo ra một môi trường an toàn và ủng hộ để trẻ em có thể tự tin thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình.
Trường học và các tổ chức xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng văn hoá giao tiếp tốt trong giới trẻ ngày nay. Các chương trình đào tạo về kỹ năng giao tiếp và ứng xử cần được đưa vào giảng dạy, nhằm giúp học sinh và thanh niên nắm vững các quy tắc và nguyên tắc cơ bản trong giao tiếp. Đồng thời, các hoạt động ngoại khóa và câu lạc bộ cũng có thể được tổ chức để khuyến khích sự giao lưu và trao đổi ý kiến giữa các bạn trẻ.
Cuối cùng, mỗi cá nhân cũng cần tự rèn luyện và nâng cao khả năng giao tiếp của mình. Chúng ta cần học cách lắng nghe và thấu hiểu người khác, đồng thời biết cách thể hiện ý kiến và suy nghĩ của mình một cách lịch sự và tôn trọng. Việc tham gia vào các khoá học hay đọc sách về giao tiếp cũng là một cách hữu ích để nâng cao kỹ năng giao tiếp của bản thân.
Bằng việc xây dựng một văn hoá giao tiếp tốt trong giới trẻ ngày nay, chúng ta có thể tạo ra một môi trường sống lành mạnh và tích cực. Điều này không chỉ giúp chúng ta tự tin hơn trong giao tiếp, mà còn giúp chúng ta xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp và bền vững. Hãy cùng nhau nỗ lực để xây dựng một nền văn hoá giao tiếp tốt đẹp và tiến bộ trong giới trẻ ngày nay.