phân tích và đánh giá nhân vật dì Mây trong truyện"Người ở bến sông Châu"của Sương Nguyệt Minh

Truyện ngắn "Người ở bến sông Châu" của nhà văn Sương Nguyệt Minh nói về đề tài cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc của dân tộc ta trong những năm đầu sau khi thống nhất đất nước. Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của nhân vật Dì Mây. Cô gái trẻ trung xinh đẹp, tóc dì đen dài, óng mượt "Dì đẹp gái nhất làng, có khối trai làng ra bến sông ngó trộm dì mày tắm". Trước khi đi bộ đội, Dì có mối tình đẹp đẽ, trong trẻo với chú San.

Nhưng phải chia tay nhau vì chú San đi học nghề ở nước ngoài. Còn dì thì xung phong vào chiến trường ngay sau khi đất nước thống nhất. Ngày Dì về thăm quê cũng là ngày chú San từ nước ngoài trở về. Chú lấy vợ khác, cô gái tên Lài có cửa hàng bán sách gần bến sông Châu. Dì Mây ôm nỗi buồn trở về đơn vị cũ công tác nhưng lại xin chuyển công tác về quê. Ở đây, Dì gặp lại những người đồng đội lên bờ từ con thuyền mà anh em họ đã chèo chống suốt mấy ngày đêm cứu giúp mọi người trong cơn bão tố. Dì Mây cũng gặp lại chú San, nhưng lần này không phải là niềm vui, niềm hạnh phúc khi gặp lại cố nhân mà là nỗi đau, sự mất mát. Bởi giờ đây, chú đã có vợ mới. Dì Mây đã khóc "Những giọt nước mắt chảy xuống nóng hổi. Những giọt nước mắt thật sự. Những giọt nước mắt của nhân vật dì Mây là bi kịch. Bi kịch là tình yêu tan vỡ. Bi kịch là chiến tranh... Tất cả đã khiến cho cô y sĩ - người con gái Hà Nội ấy - trở về với bao vết thương. Vết thương trên cơ thể và vết thương lòng. Chiến tranh cướp đi tuổi thanh xuân của cô gái hồn nhiên, vô tư, phơi phới ước mơ, hoài bão; biến cô thành người đàn bà bất hạnh.

Chiến tranh! Hai tiếng ấy có sức ám ảnh ghê gớm đối với mỗi con người Việt Nam chúng ta. Nó đem đến niềm tự hào, lòng biết ơn sâu sắc thế hệ đi trước nhưng cũng nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay phải sống sao cho xứng đáng với cái giá của độc lập tự do. Như vậy, qua nhân vật Dì Mây, chúng ta càng hiểu thêm được những thiệt thòi, hi sinh mất mát mà người phụ nữ phải chịu đựng trong cuộc chiến vệ quốc. Đồng thời, trân trọng hơn những hy sinh thầm lặng của họ dành cho quê hương, đất nước.

Cuộc chiến nào có ý nghĩa gì đâu nếu như nó không mang lại hạnh phúc cho con người. Nhưng chiến tranh đã qua rồi, bây giờ là lúc người ta sống cho mình, sống cho những khát khao hạnh phúc. Vậy nên, mặc dù rất đau đớn, nhưng Dì Mây vẫn buông tay, chấp nhận để chú San đi lấy vợ. Dì Mây đã khóc, khóc cho nỗi đau của mình và cũng khóc vì hạnh phúc của chú San. Có lẽ, đây cũng là mong muốn từ lâu của dì. Mong rằng, chú sẽ tìm được một người phụ nữ yêu thương, chăm sóc và thấu hiểu. Tình yêu dẫu có đẹp đẽ đến mấy mà không đem lại hạnh phúc cho người mình thương yêu thì cần gì? Dì Mây sẵn sàng hi sinh mọi thứ vì người khác, âm thầm chẳng giữ lại cho mình điều gì. Thật đáng khâm phục và ngưỡng mộ.

Đến cuối truyện, khi đứa trẻ nhận chú San làm ba, gọi "dì Mây" là "mẹ Mây", Dì Mây đã bế thốc cậu bé đi. Không ai biết Dì đưa cậu bé đi đâu. Có rất nhiều câu chuyện được thêu dệt nên xung quanh việc dì đưa cậu bé đi đâu. Người thì bảo, dì đưa cu Bi về nhà, để nó có mẹ. Người lại bảo, dì đưa cậu bé đến một nơi thật xa, thật xa, nơi mà cậu bé chưa từng đặt chân tới, bắt đầu một cuộc sống mới. Theo tôi, có lẽ, lựa chọn tốt nhất cho cậu bé là về ở với Dì Mây. Để cậu bé có một cuộc sống ổn định và bình yên. Còn nếu đưa cậu bé đi thật xa, thì cũng giống như hồi trước, Dì Mây lại tiếp tục cuộc sống cô đơn, lẻ loi một mình. Mà có khi, Dì lại vất vả hơn, cực nhọc hơn vì vừa phải làm cha, vừa phải làm mẹ của cậu bé.

Qua nhân vật Dì Mây, chúng ta càng hiểu thêm những hi sinh mất mát mà những người đi trước đã trải qua vì nền độc lập của dân tộc. Từ đó, chúng ta càng thêm yêu quý và trân trọng cuộc sống tự do mà ta đang có. Chúng ta càng phải sống sao cho xứng đáng với cái giá của độc lập tự do.