Nhà thơ Lê Gia Hoài sinh năm 1956 tại Nghệ An, được biết đến với nhiều tác phẩm thơ đặc sắc. Thơ của ông thường mang đậm chất trữ tình chính trị, phản ánh tâm trạng và suy nghĩ của thế hệ mình trong thời kỳ chiến tranh giải phóng dân tộc cũng như xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Bài thơ “Đất Nước Tôi” là một ví dụ tiêu biểu cho phong cách sáng tác của ông. Trong đó, hai khổ thơ 3 và 4 đã tạo nên ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả. Hai khổ thơ này mô tả vẻ đẹp của đất nước Việt Nam qua những hình ảnh cụ thể và ngôn từ tinh tế. Tác giả bắt đầu bằng việc miêu tả hình dáng của đất nước, so sánh nó với “giọt đàn bầu”, gợi lên âm nhạc du dương và tình cảm sâu lắng. Điều này thể hiện sự tinh tế và tài năng của nhà thơ khi kết hợp giữa nghệ thuật và tình cảm. Đất nước còn được miêu tả như một dải đất “thon thả” mà nhẹ nhàng, uyển chuyển, giống như một nét vẽ trên bức tranh. Những hình ảnh này giúp độc giả dễ dàng hình dung và cảm nhận được vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.
“Đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu
Hiền như tự ngàn đời
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay giã giần, sàng
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.”
Hình ảnh “đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu” thể hiện sự thanh thoát, mềm mại của đất nước, đồng thời gợi lên âm thanh du dương của đàn bầu – một loại nhạc cụ truyền thống của Việt Nam. Đất nước được so sánh với “giọt đàn bầu” không chỉ vì hình dáng mà còn bởi âm thanh êm ái, ngọt ngào, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Hình ảnh này khiến ta liên tưởng đến sự dịu dàng, đằm thắm của con người Việt Nam, cũng như vẻ đẹp thanh tao của đất nước. Tiếp theo, tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh để miêu tả đất nước “hiền như tự ngàn đời”. Cụm từ “tự ngàn đời” gợi lên sự trường tồn, bền bỉ của truyền thống dân tộc, đồng thời khẳng định bản chất hiền hòa, nhân hậu của con người Việt Nam. Sự hiền hòa ấy được thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ nếp sống, văn hóa cho đến cách ứng xử trong cuộc sống hàng ngày.
Câu thơ tiếp theo “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn” là một câu thơ đầy ý nghĩa, thể hiện tình yêu thương, gắn bó giữa cha mẹ. Gừng cay muối mặn là những gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, tượng trưng cho sự mặn nồng, bền chặt của tình cảm gia đình. Câu thơ gợi lên hình ảnh ấm áp, hạnh phúc của gia đình Việt Nam, nơi tình yêu thương luôn được vun đắp và gìn giữ.
Tác giả tiếp tục sử dụng biện pháp tu từ liệt kê “cái kèo, cái cột thành tên” để miêu tả sự giản dị, mộc mạc trong cuộc sống nông thôn Việt Nam. Cái kèo, cái cột là những vật dụng quen thuộc trong ngôi nhà truyền thống, tượng trưng cho sự vững chắc, bền bỉ của mái ấm gia đình. Việc đặt tên cho con bằng những cái tên đơn giản, gần gũi với cuộc sống nông nghiệp cho thấy sự gắn bó mật thiết giữa con người với quê hương, cội nguồn.
Cuối cùng, câu thơ “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay giã dần sàng” là một câu thơ giàu tính biểu tượng, thể hiện công sức lao động vất vả của người nông dân để làm ra hạt gạo. Một nắng hai sương là hình ảnh ẩn dụ cho sự cần cù, chịu khó của người nông dân trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Câu thơ gợi lên niềm tự hào về nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam.
Hai khổ thơ 3 và 4 của bài thơ “Đất Nước Tôi” đã khắc họa thành công vẻ đẹp của đất nước Việt Nam qua những hình ảnh cụ thể, ngôn từ tinh tế và biện pháp tu từ đặc sắc. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết và niềm tự hào về truyền thống văn hóa dân tộc.
Bài thơ “Đất Nước Tôi” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Lê Gia Hoài. Với giọng điệu trữ tình, sâu lắng, tác giả đã gửi gắm những tình cảm chân thành, tha thiết dành cho quê hương, đất nước. Bài thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam, đồng thời khơi dậy trong mỗi người đọc lòng yêu nước, tự hào về truyền thống dân tộc.