viết văn nghị lận so sánh đánh giá hai bài thơ sang thu và đất nước

Nguyễn Kiệt

Mùa thu luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca, bởi nó không chỉ gợi lên những rung động tinh tế về thiên nhiên mà còn là biểu tượng của thời gian, lịch sử và con người. Trong dòng chảy ấy, Sang thu của Hữu Thỉnh và Đất nước của Nguyễn Đình Thi là hai tác phẩm tiêu biểu, mỗi bài mang một sắc thái riêng nhưng đều thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc.

Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.

Mở đầu bài thơ Sang thu, Hữu Thỉnh không miêu tả trực tiếp mùa thu mà để nó thấm dần qua những cảm nhận tinh tế. "Hương ổi" - một hình ảnh bình dị, gần gũi gắn liền với làng quê Việt Nam, cùng với "gió se", "sương chùng chình" đã báo hiệu sự chuyển mình của đất trời. Tác giả như lặng lẽ cảm nhận từng chuyển động nhỏ của thiên nhiên, để rồi bất chợt nhận ra mùa thu đã về.

Trong khi đó, Nguyễn Đình Thi lại vẽ lên một mùa thu mang dấu ấn lịch sử và thời đại:

Sáng mát trong như sáng năm xưa Gió thổi mùa thu hương cốm mới Tôi nhớ những ngày thu đã xa.

Vẫn là mùa thu, nhưng không chỉ đơn thuần là cảnh sắc thiên nhiên mà còn chất chứa trong đó những ký ức về đất nước. "Sáng mát trong", "hương cốm mới" gợi lên vẻ đẹp bình yên của Hà Nội, nhưng ẩn sau đó là nỗi nhớ về những mùa thu đã qua, những năm tháng đấu tranh gian khổ.

Nếu như Sang thu là một bản nhạc êm đềm về sự chuyển giao của thiên nhiên, thể hiện sự tinh tế trong cảm xúc của con người, thì Đất nước lại là một khúc tráng ca hào hùng về lịch sử dân tộc. Hữu Thỉnh chọn những hình ảnh bình dị, gần gũi để diễn tả sự thay đổi nhẹ nhàng, chậm rãi của mùa thu. Nguyễn Đình Thi, ngược lại, lại khắc họa một mùa thu với những hồi ức và cảm hứng yêu nước mạnh mẽ.

Nhịp thơ của Sang thu nhẹ nhàng, chậm rãi, phản ánh sự thay đổi một cách tự nhiên của đất trời. Trong khi đó, Đất nước có nhịp thơ trầm lắng nhưng đầy suy tư, mang đến cảm giác vừa tự hào, vừa bồi hồi trước những ký ức chiến tranh.

Cả hai bài thơ đều chứa đựng những giá trị nghệ thuật đặc sắc. Hữu Thỉnh sử dụng biện pháp nhân hóa và ẩn dụ để làm cho bức tranh mùa thu trở nên sống động. Nguyễn Đình Thi lại kết hợp giữa những hình ảnh gợi cảm và giàu chất biểu tượng để thể hiện sự hòa quyện giữa thiên nhiên và lịch sử.

Về tư tưởng, Sang thu mang đến một cảm nhận về sự chuyển mình của thời gian, ẩn chứa triết lý về sự trưởng thành của con người. Trong khi đó, Đất nước khẳng định niềm tự hào dân tộc, gợi lên những ký ức không thể nào quên về cuộc đấu tranh giành độc lập.

Dù mang những sắc thái khác nhau, Sang thu và Đất nước đều là những bài thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại. Một bài là bức tranh nhẹ nhàng về mùa thu thiên nhiên, một bài là khúc hát hào hùng về mùa thu lịch sử. Cả hai đều thể hiện tình yêu quê hương, đất nước theo cách riêng, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc.