phân tích đánh giá nhân vật trữ tình trong bài ca dao nhớ mẹ của đặng toán 600 chữ

Đặng Toán là cây bút thơ tiêu biểu của vùng đất mỏ Quảng Ninh. Thơ ông mang đậm hơi thở của cuộc sống, những trăn trở, suy tư của người phụ nữ miền biển. Trong đó, bài thơ “Nhớ mẹ” là một minh chứng rõ nét cho tài năng và phong cách thơ độc đáo của Đặng Toán. Bài thơ đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ tảo tần, lam lũ, giàu đức hi sinh.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh người mẹ đang cặm cụi làm việc trên cánh đồng:
“Mẹ tôi gồng gánh đi nhanh
Trời chiều bảng lảng bóng xanh lưng đòng”
Hình ảnh người mẹ hiện lên với dáng vẻ gầy gò, nhỏ bé giữa cánh đồng rộng lớn. Dáng vẻ ấy khiến chúng ta không khỏi xót xa. Hai từ “gồng gánh” gợi lên sự vất vả, nhọc nhằn của mẹ. Dường như, cả thế giới đè nặng lên đôi vai gầy yếu của mẹ.
Trong cái buổi chiều “bảng lảng bóng xanh”, mẹ vẫn miệt mài làm việc, không chút nghỉ ngơi. Bóng lưng mẹ in dài trên cánh đồng, tạo nên một khung cảnh đầy ám ảnh. Màu “xanh lưng đòng” là màu xanh non, tươi mát của lúa non. Đó là màu sắc của sự sống, của hy vọng. Nó như tiếp thêm sức mạnh cho mẹ, giúp mẹ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.
Ở hai câu thơ tiếp theo, tác giả đã lí giải nguyên nhân khiến mẹ phải “gồng gánh” đi nhanh:
“Mặt trời xuống núi ngủ
Mẹ đã đạp rừng hoa bỏng chân”
Câu thơ gợi ra hình ảnh mặt trời đỏ rực đang dần lặn xuống núi. Màn đêm buông xuống, báo hiệu một ngày sắp hết. Lúc này, mẹ mới bắt đầu đi làm. Điều đó có nghĩa là mẹ đã phải thức dậy rất sớm, chuẩn bị mọi thứ để ra đồng từ lúc trời còn chưa sáng. Hành động “đạp rừng hoa bỏng chân” cho thấy sự vất vả, cực nhọc của mẹ. Những bông hoa dại mọc ven đường đâm xuyên qua lớp đất khô cứng, tạo nên những chiếc gai nhọn hoắt.
Khi bước qua những bông hoa ấy, mẹ đã phải chịu đựng những cơn đau rát. Nhưng tất nhiên, mẹ không hề kêu than nửa lời. Bởi mẹ biết rằng, chỉ có nỗ lực hết mình thì mới có thể mang đến cho con một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tiếp theo, tác giả đã khắc họa hình ảnh người mẹ với tình yêu thương vô bờ bến dành cho con:
“Con ơi cố gắng học hành
Mai sau nên người, đỡ khổ như cha mẹ”
Hai câu thơ là lời dặn dò của mẹ dành cho con. Mẹ mong con sẽ chăm chỉ học hành, rèn luyện để mai sau có thể thành đạt, có cuộc sống hạnh phúc, không phải chịu khổ như cha mẹ. Lời dặn dò ấy chứa đựng biết bao tình yêu thương, sự lo lắng của mẹ.
Mẹ muốn con hiểu rằng, cuộc sống của mẹ bây giờ tuy vất vả, nhưng đó là do mẹ đã trải qua những năm tháng tuổi trẻ, cống hiến hết mình cho gia đình. Mẹ mong con sẽ không lặp lại những sai lầm của mẹ, mà sẽ có một tương lai tươi sáng hơn.
Kết thúc bài thơ, tác giả đã bộc lộ nỗi nhớ mẹ da diết:
“Giờ nơi quê nhà xa lắc
Lòng con nhớ mẹ, lệ tràn khóe mắt”
Nỗi nhớ mẹ của tác giả càng trở nên sâu sắc hơn khi anh ta trưởng thành, rời xa vòng tay mẹ để đến với thành phố ồn ào, tấp nập. Anh ta đã không thể ở bên mẹ trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời. Điều đó khiến anh ta day dứt, ân hận mãi.
Bài thơ “Nhớ mẹ” của Đặng Toán đã khắc họa thành công hình ảnh người mẹ tảo tần, lam lũ, giàu đức hi sinh. Qua đó, tác giả đã thể hiện tình yêu thương sâu sắc của mình dành cho mẹ. Đồng thời, bài thơ cũng là lời nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng tình yêu thương của mẹ, bởi đó là món quà quý giá nhất mà mỗi người có được trong cuộc đời.
Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng một số biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,… góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ.
Tóm lại, bài thơ “Nhớ mẹ” của Đặng Toán là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu lắng.