Nguyễn Tuân là nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Mỗi tác phẩm của ông là một bài ca về cái đẹp. Chữ người tử tù là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của Nguyễn Tuân. Trong truyện ngắn này, nhà văn đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Huấn Cao - một con người tài hoa, khí phách hiên ngang, thiên lương trong sáng.
Huấn Cao là một con người rất tài hoa, nổi tiếng khắp vùng tỉnh Sơn về tài viết chữ. Chữ viết của ông được ví như "phượng múa rồng bay", thể hiện tâm hồn thanh cao và trí tuệ hơn người. Tài năng của Huấn Cao khiến cho viên quản ngục ao ước, khao khát được treo tấm lụa trắng tinh trên bức tường đầy mạng nhện và bụi bặm. Không chỉ có tài viết chữ, Huấn Cao còn là một người có khí phách hiên ngang, anh hùng bất khuất. Ông dám đứng lên chống lại triều đình thối nát, dù biết rằng hành động đó sẽ dẫn đến cái chết. Khi bị bắt giam, chờ ngày ra pháp trường, Huấn Cao vẫn giữ vững khí phách hiên ngang, tự do của mình. Ông không thèm đếm xỉa đến bọn lính, xem chúng như không tồn tại. Trước mặt viên quản ngục, ông luôn tỏ ra khinh bạc, ngạo mạn.
Câu nói "Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây." của Huấn Cao đã thể hiện rõ khí phách hiên ngang, bất khuất của ông. Ngay cả khi biết trước mặt mình là viên quản ngục, người đại diện cho quyền lực thống trị, Huấn Cao cũng không hề sợ hãi. Ông vẫn thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là một việc bình thường. Khi viên quản ngục hỏi ông có cần gì nữa không, ông trả lời thẳng thắn: "Ngươi hỏi ta cần gì à? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây." Câu nói ấy vừa thể hiện sự khinh bạc, ngạo mạn của Huấn Cao, vừa thể hiện khí phách hiên ngang, bất khuất của ông.
Không chỉ có tài năng và khí phách, Huấn Cao còn là một người có thiên lương trong sáng. Ông coi trọng bản chất tốt đẹp của con người, sẵn sàng cho chữ viên quản ngục vì cảm động trước tấm lòng biệt nhỡn liên tài của người đó. Ông khuyên viên quản ngục nên thay đổi môi trường sống để giữ được thiên lương: "Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở đi. Chỗ này không phải là nơi để treo một bức lụa trắng với những nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những cái hoài bão tung hoành của một đời con người". Lời khuyên của Huấn Cao cho thấy ông là một người có tấm lòng cao cả, luôn quan tâm đến người khác.
Như vậy, Huấn Cao là một nhân vật có nhiều vẻ đẹp đáng quý. Ông là một người tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất và có thiên lương trong sáng. Qua nhân vật Huấn Cao, Nguyễn Tuân đã thể hiện niềm tin vào sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiên lương với cái xấu xa, tàn nhẫn. Đồng thời, ông cũng thể hiện tình yêu quê hương đất nước tha thiết và niềm tự hào về những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.