Nguyễn Ngọc Tư là cây bút trẻ của mảnh đất Cà Mau xinh đẹp, với tài văn chương đem đến cho độc giả sự mềm mại, bình dị, gần gũi đậm chất Nam bộ. Các tác phẩm của nhà văn mang đậm cái chất miền quê, tình của làng của đất xoay quanh những câu chuyện đời thường nhưng lại có sức hút đặc biệt lôi cuốn vì bởi cái nhìn đầy chân thật và nhân hậu về những mảnh đời bất hạnh có cuộc đời đầy éo le. Trong đó, truyện ngắn "Dòng nhớ" là một truyện ngắn tiêu biểu cho voice văn chương ấy, nổi bật lên hình ảnh người mẹ với những phẩm chất đẹp đẽ, kiên cường, thủy chung.
Tác phẩm "Dòng nhớ" kể về cuộc sống xa cách vợ chồng vì biến cố của lịch sử, người chồng phải đi tập kết ra Bắc, người vợ ở nhà chờ đợi trong mòn mỏi hoài nghi. Truyện ngắn khai thác dòng hồi tưởng của nhân vật, những cung bậc cảm xúc được lột tả chân thực đan xen giữa quá khứ và hiện tại. Nhân vật chính trong truyện là người mẹ, tuy không xuất hiện trực tiếp nhưng là nhân vật quan trọng làm linh hồn của câu truyện, từng hành động, lời nói và suy nghĩ của nhân vật đều được miêu tả một cách chân thực nhất. Người mẹ đại diện cho những người phụ nữ Việt Nam, luôn tảo tần, hi sinh thầm lặng, chịu đựng những nỗi đau và thử thách để gìn giữ hạnh phúc gia đình.
Trong truyện, người mẹ là một người phụ nữ chịu nhiều thiệt thòi, vất vả. Bà lấy chồng khác sau một thời gian chờ đợi người cũ vô ích, bà sinh con và đặt tên là Dòng, đặt biệt danh Nhớ để mỗi khi gọi "vợ nhớ, chồng ơi" thì đứa bé cũng nghe thấy và cảm nhận được có cha ở cạnh. Những chi tiết đó cho thấy bà là một người phụ nữ hết mực yêu thương chồng, luôn mang theo hình bóng của chồng trong tâm trí, bà khao khát mái ấm đủ đầy cho đứa con nên đã đi thêm bước nữa. Nhưng bi kịch chưa dừng lại ở đó, bà bị người đời dèm pha, đôi bàn tay chai sạn vì sương gió không được mềm mại như xưa nên bị người chồng hiện tại hắt hủi, buồn bã rời bỏ. Một người phụ nữ chịu bao nhiêu thiệt thòi, sóng gió cuộc đời, nhưng vẫn mạnh mẽ vượt qua, tìm kiếm hạnh phúc cho bản thân.
Nhân vật còn cho thấy sự thủy chung son sắt, luôn một lòng một dạ với chồng mặc cho khoảng cách địa lý, thời gian ngăn trở. Dù trải qua nhiều năm tháng, trải qua hai cuộc chiến tranh ác liệt, bà vẫn không rung động trước bất kỳ ai, vẫn giữ thói quen viết thư cho chồng, vẫn luôn nhớ về những kỉ niệm ngày xưa. Sự chung thủy của bà khiến người đọc trân trọng, cảm phục, đó là tình cảm thiêng liêng, đáng quý nhất của một con người. Người mẹ trong truyện còn là một người phụ nữ giàu đức hi sinh, dù chịu nhiều thiệt thòi nhưng vẫn luôn lạc quan, mạnh mẽ, kiên cường vượt qua mọi khó khăn. Bà luôn giấu nỗi buồn vào trong, một mình chịu đựng những tủi hờn, cô đơn để con cái được vui vẻ, no đủ. Tình yêu thương con cái, sự hi sinh thầm lặng của bà đã khiến người đọc xúc động, cảm phục.
Bằng việc xây dựng nhân vật người mẹ thông qua hành động, lời nói và đặc biệt là nội tâm, Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa thành công hình ảnh người phụ nữ Việt Nam với những phẩm chất tốt đẹp, chịu thương chịu khó, thủy chung, giàu đức hi sinh. Hình ảnh người mẹ trong "Dòng nhớ" là một biểu tượng đẹp đẽ của người phụ nữ Việt Nam, họ luôn âm thầm hi sinh, chịu đựng những nỗi đau để gìn giữ hạnh phúc gia đình.
Với ngòi bút tinh tế cùng khả năng phân tích tâm lý nhân vật tài hoa, Nguyễn Ngọc Tư đã tạo nên một hình ảnh người mẹ vừa chân thực, vừa đẹp đẽ, lay động trái tim người đọc. Qua nhân vật này, tác giả cũng gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, sự hi sinh và lòng thủy chung của người phụ nữ Việt Nam.