Đền Hùng là tên gọi khái quát của Khu di tích lịch sử Đền Hùng - quần thể đền chùa thờ phụng các Vua Hùng và tôn thất của nhà vua trên núi Nghĩa Lĩnh, gắn với Giỗ tổ Hùng Vương (ngày 10 tháng 3 âm lịch).
Khu di tích nằm tại núi Nghĩa Lĩnh, thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, là nơi hằng năm vẫn diễn ra lễ hội đền Hùng với quy mô lớn, thu hút nhiều người tham gia. Quần thể khu di tích có 4 ngôi đền và 1 ngôi lăng trên núi cả, cùng với đó là các công trình khác như nhà bia, cổng, đường bậc đá lên xuống,...
Theo lịch sử ghi chép lại, Đền Hạ tương truyền là nơi mẹ Âu Cơ đẻ ra một bọc trăm trứng; Đền Trung là chỗ vua Hùng cùng các Lạc hầu bàn việc nước; Đền Thượng là nơi vua Hùng cúng trời đất, yến tiệc các vị tiên vương; còn Đền Giếng là nơi công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa soi gương. Ngoài ra còn có lăng nhỏ là mộ của Hùng Vương thứ sáu. Từ những ngôi đền, chúng ta có thể phóng tầm mắt ra xa, thấy toàn cảnh làng quê thanh bình với màu xanh ngút ngàn trải dài khắp mắt.
Cũng ở đây, các truyền thuyết về các vị Thần Thành Hoàng, Thần Núi, Thần Nông cũng được dựng thành giai thoại để kể lại cho con cháu sau này. Đó là truyền thuyết kể rằng Vua Hùng thứ mười tám có một người con nuôi là Lang Liêu đã được chọn làm người kế vị. Trước khi lên ngôi, Lang Liêu đã kính cẩn tế lễ các vị Thần từ trên cao xuống thấp, đó chính là nguồn gốc của lễ phẩm "bánh chưng, bánh dày" sẽ trở thành truyền thống mỗi dịp Tết đến xuân về. Hay truyện kể rằng vì muốn tìm hiểu cõi âm nên vua Hùng thứ mười tám đã cùng các cận thần chèo thuyền ngược dòng sông Lô. Khi thuyền đã rời bến được một lúc lâu mà vẫn chưa thấy hai cô công chúa là Tiên Dung và Ngọc Hoa xuất hiện, vua Hùng bèn quay thuyền trở về. Đến nửa đường bỗng nghe tiếng gọi hậu, vua cho thuyền quay lại thì chỉ thấy hai chiếc cột chống buồm biến mất. Đó là dấu ấn của hai chị em công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa để lại.
Ngày nay, dù ai chưa từng đặt chân đến Đất Tổ cũng biết đây là vùng đất thiêng liêng, nơi cất giữ những dấu mốc vàng son của lịch sử dân tộc. Vì vậy, cứ đến ngày mùng mười tháng ba âm lịch hàng năm, nhân dân cả nước lại hành hương về đất Tổ, tưởng nhớ công ơn của các Vua Hùng. Đây cũng là ngày quốc lễ của nước ta. Vào chính hội, các làng lân cận và các đoàn đại biểu cùng nhau tụ họp, thắp nén hương thơm, dâng sớ tạ lỗi, cầu mong các vị Thần Linh, tổ tiên linh thiêng phù hộ cho đất nước, quê hương. Sau phần lễ là phần hội, bao gồm các trò chơi dân gian truyền thống như thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giày hay các buổi biểu diễn nghệ thuật, bắn pháo hoa,...
Có thể nói, Đền Hùng là biểu tượng của khối đại đoàn kết dân tộc Việt Nam. Mỗi người dù có đi về bất kỳ đâu, vẫn luôn nhớ về ngày lễ hội Đền Hùng, nhớ về cội nguồn của mình. Chính vì lẽ đó, ngày 6/12/2012, UNESCO đã chính thức công nhận "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ", mang ý nghĩa đặc biệt, khẳng định sức lan tỏa và ảnh hưởng rộng lớn của di sản văn hoá này.