Đề 4. Hãy viết bài văn nghị luận cảm nhận vẻ đẹp hình ảnh trong bài thơ “Khói bếp chiều ba mươi” của tác giả Nguyễn Trọng Hoàn. Con đi xa vẫn nhớ nao lòng Khói bếp nồng thơm mái rạ Chiều ba mươi quâ...

Nguyễn Trọng Hoàn là một cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam đương đại. Thơ ông mang đậm dấu ấn riêng, vừa bình dị, gần gũi, vừa sâu sắc, hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất của ông là bài thơ “Khói bếp chiều ba mươi”. Tác phẩm đã khắc họa thành công không khí Tết cổ truyền Việt Nam qua hình ảnh khói bếp và những kỉ niệm gia đình.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã gợi mở khung cảnh làng quê Việt Nam vào chiều ba mươi Tết bằng hình ảnh khói bếp:

“Con đi xa vẫn nhớ mùi khói bếp
Nồng đượm yêu thương làn khói toả
Chiều ba mươi ngồi nhìn khói bếp
Lòng xao xuyến bao nhiêu nỗi niềm.”

Khói bếp là hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam, đặc biệt là vào dịp Tết. Khói bếp bay lên từ những căn bếp nhỏ, mang theo mùi hương của củi gỗ, rơm rạ, hòa quyện với hơi ấm của bếp lửa, tạo nên một không khí ấm cúng, thân mật. Trong bài thơ, khói bếp được ví như “làn khói toả”, “lòng xao xuyến”, gợi lên cảm giác ấm áp, thân thương, khiến người con xa xứ nhớ nhung da diết.

Những kỉ niệm tuổi thơ ùa về trong tâm trí người đọc:

“Ngày ấy nghèo khổ vẫn đầm ấm
Bữa tất niên vẫn chờ nhau quanh bếp
Ngọn khói cong vẹo tự phương nào
Vẫn trở về đúng lúc đợi mong.”

Cả gia đình quây quần bên bếp lửa, cùng nhau chuẩn bị cho bữa cơm tất niên. Mùi khói bếp nồng đượm, len lỏi vào từng ngõ ngách của ngôi nhà, mang theo hơi ấm của tình yêu thương. Dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, nhưng mọi người vẫn luôn đoàn kết, yêu thương lẫn nhau.

Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp tu từ so sánh để nhấn mạnh ý nghĩa của khói bếp:

“Khói bếp chiều ba mươi
Như sợi dây kết nối
Quê hương với người xa xứ
Với quá khứ với hiện tại.”

Khói bếp như sợi dây vô hình, kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa quê hương và người xa xứ. Nó là minh chứng cho tình yêu quê hương tha thiết, cho những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.

Bài thơ khép lại bằng những dòng thơ đầy xúc động:

“Mẹ ơi! Con đã về đây
Nhìn khói bếp nhớ ngày xưa
Nhớ mùi khói bếp nồng đượm
Nhớ mẹ già tần tảo sớm hôm.”

Người con xa xứ đã trở về quê hương, đứng trước bếp lửa, nhìn khói bếp bay lên, lòng trào dâng nỗi nhớ quê hương, nhớ mẹ. Hình ảnh người mẹ tần tảo, sớm hôm vất vả nuôi con lớn khôn, luôn in đậm trong tâm trí người con.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn từ giản dị, mộc mạc nhưng giàu cảm xúc. Hình ảnh khói bếp được sử dụng một cách tinh tế, gợi lên nhiều liên tưởng thú vị. Nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với nội dung bài thơ.

Về nội dung, bài thơ đã khắc họa thành công không khí Tết cổ truyền Việt Nam qua hình ảnh khói bếp và những kỉ niệm gia đình. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của người con xa xứ.

Có thể nói, bài thơ “Khói bếp chiều ba mươi” là một tác phẩm hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã để lại trong lòng độc giả những ấn tượng sâu sắc về tình yêu quê hương đất nước.