phân tích bài thơ bộ đội về làng của Hoàng Trung Thông Các anh đi Ngày ấy đã lâu rồi Xóm làng tôi còn nhớ mãi. Các anh đi Bao giờ trở lại Xóm làng tôi trai gái vẫn chờ mong... Các anh về mái ấm...

Hoàng Trung Thông là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Ông được mệnh danh là cây bút lớn của thơ ca kháng chiến chống Pháp. Thơ ông mang đậm chất trữ tình chính trị, luôn hướng tới đại chúng và chứa đựng những triết lí sâu xa. Trong đó, bài thơ Bộ đội về làng là một tác phẩm đặc sắc, thể hiện rõ nét phong cách sáng tác của tác giả.

Bài thơ Bộ đội về làng được in trong tập thơ cùng tên, xuất bản lần đầu vào năm 1955. Tác phẩm là một khúc ca hào hùng về tình cảm của nhân dân dành cho những người lính cụ Hồ. Họ đã hi sinh tuổi thanh xuân, bỏ lại gia đình để lên đường chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc. Khi trở về, họ lại được nhân dân đón tiếp bằng tất cả tấm lòng chân thành nhất.

Mở đầu bài thơ, Hoàng Trung Thông đã khắc họa khung cảnh xóm làng khi bộ đội về thăm:

Các anh đi
ngày ấy đã lâu rồi
Xóm làng tôi còn nhớ mãi
Các anh về
kia phải hay chăng người
Trên đầu non có sông này lặng ngắt
Sông này lặng ngắt một dòng trong
Dưới chân núi có làng tôi ở đó
Lúa cấy đang mùa, mưa xuân tưới thẫm
Cỏ trên lăng mọc sưa xanh non

Tác giả sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ "trên đầu non" để chỉ những nơi xa xôi, hiểm trở. Nơi đó có dòng sông chảy êm đềm, hiền hòa. Dòng sông ấy chính là chứng nhân lịch sử, chứng kiến bao nhiêu thăng trầm, biến cố của dân tộc. Bên cạnh dòng sông là làng tôi - nơi chôn rau cắt rốn của nhà thơ. Làng tôi nằm yên ả, bình lặng dưới chân núi. Người dân nơi đây đang cần mẫn cấy lúa, trồng cỏ để chuẩn bị cho mùa màng sắp tới. Khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống khiến cho tâm hồn con người cũng thêm phần phấn chấn.

Trong khổ thơ tiếp theo, Hoàng Trung Thông đã miêu tả sự thay đổi tích cực của xóm làng nhờ vào sự giúp đỡ của bộ đội:

Các anh về
như ngọn lửa
Hoan lạc xóm làng
Các anh về
như rạng đông
Tới rất nhẹ
mà lay động mạnh
Các anh về
trời xanh thêm
Bầu trời thôn dã của tôi

Từ "các anh về" gợi lên một niềm vui khôn xiết. Những người lính đã trở về, mang theo bao chiến công hiển hách, vang dội. Họ như ngọn lửa bùng cháy, sưởi ấm tâm hồn người dân nơi đây. Họ cũng giống như ánh bình minh rực rỡ, xua tan đi bóng tối, mang đến hy vọng về một tương lai tươi sáng. Nhờ có sự góp mặt của bộ đội, xóm làng đã có nhiều thay đổi đáng kể. Cuộc sống của người dân trở nên nhộn nhịp, tấp nập hơn. Tiếng hát, tiếng cười vang vọng khắp nơi, thể hiện niềm vui sướng, hân hoan.

Không chỉ vậy, bộ đội còn đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ:

Các anh về
xúm xít các anh ngồi
Đẹp làm sao những chàng trai
Xóm tôi các anh về cùng ở
Một ngày dài cày bừa chăn trâu
Tối lại quây quần bên bếp lửa
Kể chuyện ở miền Nam đêm nay

Những chàng trai trẻ tuổi đã gác lại ước mơ, hoài bão để lên đường chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc. Họ không quản ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng hi sinh xương máu để bảo vệ quê hương, đất nước. Dưới sự dìu dắt, chỉ bảo của bộ đội, thế hệ trẻ đã trưởng thành hơn, biết phụ giúp cha mẹ, chung tay xây dựng quê hương.

Tình cảm giữa quân và dân càng thêm gắn bó, thắm thiết:

Các anh về
ngôi nhà nào cũng ghé
Gặp bà già tóc bạc
Các anh ngồi trên ghế
Nghe bà kể chuyện xưa
Thương biết mấy là thương
Giọng bà như miếng trầu
Cấp vẻ lại cho tươi

Hình ảnh "lớp lớp đàn em hớn hở theo sau" thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của trẻ em. Chúng háo hức đón chờ những người lính trở về, mong muốn được nghe kể chuyện, được chơi đùa cùng các anh. Tình cảm của trẻ thơ chính là nguồn động lực to lớn giúp bộ đội vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Kết thúc bài thơ, Hoàng Trung Thông đã khắc họa khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp khi bộ đội trở về:

Các anh về
rừng núi nhớ ai
Trám bùi ơi, trám bùi
Để măng mọc thẳng
Lúa ơi, lúa mọc nhanh
Cho sớm được vay tròn

Từ láy "hớn hở" đã diễn tả niềm vui sướng, phấn khởi của lũ trẻ. Chúng chạy nhảy tung tăng, nắm tay các anh đi khắp nơi. Hình ảnh "trám bùi", "măng", "lúa" là những sản vật quen thuộc của vùng cao. Tác giả sử dụng biện pháp ẩn dụ, ví von "trám bùi", "măng" là những người dân nơi đây luôn nhớ mong bộ đội; "lúa" là biểu tượng của sự no ấm, sung túc. Qua đó, tác giả muốn khẳng định tình cảm sâu nặng, gắn bó giữa quân và dân.

Bài thơ Bộ đội về làng là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bằng giọng thơ mộc mạc, giản dị, Hoàng Trung Thông đã khắc họa thành công hình ảnh những người lính cụ Hồ. Họ là những người con ưu tú của dân tộc, sẵn sàng hi sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Bài thơ cũng thể hiện tình cảm chân thành, tha thiết của nhân dân dành cho bộ đội.