Ngữ văn lớp 10

câu 1. Thông tin chính trong văn bản là: Tình trạng già hoá dân số đang diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam, đặt ra những thách thức lớn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe và dịch vụ xã hội. Người cao tuổi thường gặp khó khăn trong việc kiếm sống và cần được hỗ trợ tài chính để đảm bảo cuộc sống ổn định. Tuy nhiên, chỉ có một phần nhỏ người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, điều này gây lo ngại về khả năng cung cấp đủ lợi ích cho người cao tuổi trong tương lai. Đồng thời, tình trạng chênh lệch giới tính khi sinh cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ dân số già và tạo ra những vấn đề liên quan đến nhân khẩu học.

câu 3. Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là biểu đồ tròn thể hiện tỉ lệ dân số già từ năm 2011-2069. Biểu đồ này giúp minh họa rõ ràng xu hướng tăng trưởng dân số già và cung cấp thông tin trực quan cho độc giả.

câu 4. Tác dụng của các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản trên là giúp cho việc truyền đạt thông tin được rõ ràng hơn, dễ hiểu hơn đối với độc giả. Các biểu đồ, sơ đồ, bảng biểu,... đã cung cấp những dữ liệu cụ thể, trực quan về tình trạng dân số Việt Nam, đặc biệt là nhóm người cao tuổi. Điều này giúp người đọc nắm bắt nhanh chóng và chính xác những thông tin quan trọng mà tác giả muốn truyền tải. Ngoài ra, các phương tiện phi ngôn ngữ còn góp phần làm cho bài viết thêm sinh động, hấp dẫn, thu hút sự chú ý của độc giả.

câu 5. Việc trích dẫn bình luận của những chuyên gia dân số có tác dụng làm cho bài viết thêm thuyết phục hơn vì nó được chứng minh bởi những nhà nghiên cứu uy tín. Đồng thời, việc trích dẫn này giúp cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy về vấn đề dân số đang được thảo luận.

câu 6. Đặc điểm của ngôn ngữ khiến ta nhận ra văn bản trên là một bản tin là:

- Ngôn ngữ ngắn gọn, súc tích: Bản tin sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, tập trung vào những thông tin chính yếu nhất về tình trạng người cao tuổi tại Việt Nam.
- Thông tin rõ ràng, cụ thể: Văn bản cung cấp đầy đủ các số liệu, dữ liệu để minh chứng cho vấn đề được nêu ra, giúp người đọc nắm bắt nhanh chóng và chính xác.
- Tính khách quan, trung thực: Ngôn ngữ trong bản tin không mang tính chủ quan, đánh giá mà chỉ trình bày lại những thông tin đã được thu thập và phân tích một cách khoa học.
- Mục đích truyền tải thông tin: Mục đích chính của bản tin là nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về vấn đề người cao tuổi, khuyến khích mọi người chung tay xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn cho người già.

Phản ánh:

Qua việc phân tích bài tập gốc và bài tập mở rộng, chúng ta có thể thấy rằng việc xác định đặc trưng ngôn ngữ của một loại văn bản là một kỹ năng cần thiết trong quá trình tiếp cận và phân tích văn bản. Việc áp dụng phương pháp so sánh đối chiếu giữa hai loại văn bản khác nhau giúp học sinh củng cố kiến thức và rèn luyện khả năng tư duy logic, phân tích và tổng hợp thông tin. Bên cạnh đó, việc đưa ra các ví dụ cụ thể giúp học sinh dễ dàng hình dung và vận dụng kiến thức vào thực tế.

câu 7. Mạch triển khai thông tin trong văn bản được trình bày theo cách phân loại đối tượng đi từ khái quát đến cụ thể. Văn bản đã cung cấp cho chúng ta những hiểu biết về tình trạng sức khỏe, đời sống vật chất tinh thần của người cao tuổi Việt Nam. Từ đó giúp chúng ta nhận thức rõ hơn trách nhiệm của mình đối với họ.

câu 8. Đoạn sapo đã sử dụng biện pháp tu từ liệt kê để nhấn mạnh hai mốc thời gian quan trọng liên quan đến quá trình già hóa dân số tại Việt Nam: năm 2011 và giai đoạn 2026-2054. Việc liệt kê những mốc thời gian cụ thể giúp độc giả dễ dàng nắm bắt được tiến trình phát triển của vấn đề, đồng thời tạo nên cảm giác rõ ràng, minh bạch cho thông tin được truyền tải.

Bên cạnh việc liệt kê, đoạn sapo còn sử dụng phép so sánh ngầm giữa "bắt đầu" và "trải qua", nhằm khẳng định rằng quá trình già hóa dân số đang diễn ra và sẽ tiếp tục kéo dài trong tương lai. Điều này góp phần làm nổi bật tính chất lâu dài, phức tạp của vấn đề, đồng thời khơi gợi sự chú ý và tò mò của người đọc.

Ngoài ra, cách sắp xếp thông tin theo thứ tự thời gian từ gần đến xa, từ hiện tại đến tương lai, cũng góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho đoạn sapo. Nó giúp người đọc dễ dàng hình dung được bức tranh toàn cảnh về quá trình già hóa dân số, từ đó nâng cao nhận thức và hiểu biết về vấn đề này.

câu 9. Quan điểm của tác giả được thể hiện rõ ràng qua việc phân tích những thách thức mà Việt Nam đang đối mặt do tình trạng dân số già hóa. Tác giả nhấn mạnh rằng mặc dù đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giảm tỷ lệ tử vong trẻ em và cải thiện sức khỏe bà mẹ, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần giải quyết để đảm bảo cuộc sống tốt đẹp cho tất cả mọi người.

Tác giả đưa ra những dữ liệu cụ thể như "trên 70% người cao tuổi ở Việt Nam phải tự lao động kiếm sống với sự hỗ trợ của con cháu" và "chỉ 25,5% người cao tuổi sống bằng lương hưu và trợ cấp xã hội". Điều này phản ánh thực tế khó khăn mà người già đang gặp phải trong việc duy trì cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, tác giả cũng nêu bật sự thiếu hụt về hệ thống chăm sóc y tế và chính sách phúc lợi xã hội dành cho người già.

Ngoài ra, tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề dân số già hóa. Việc tuyên truyền và giáo dục về quyền lợi và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc chăm sóc người già là điều cần thiết để xây dựng một xã hội bền vững và phát triển.

Nhìn chung, quan điểm của tác giả là kêu gọi sự chú ý và hành động kịp thời để giải quyết vấn đề dân số già hóa, nhằm tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho tất cả mọi người, đặc biệt là người già.

câu 10. Một số tác hại khi dân số già bao gồm:

* Sự suy giảm lực lượng lao động: Khi tỷ lệ người già tăng lên, lực lượng lao động trẻ dần bị thu hẹp, gây ra tình trạng thiếu hụt nhân công và ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc duy trì mức độ phát triển và tạo ra cơ hội việc làm cho thế hệ trẻ.
* Áp lực tài chính đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe: Người già thường cần được chăm sóc y tế nhiều hơn so với nhóm tuổi khác. Việc cung cấp dịch vụ y tế đầy đủ và chất lượng cho người già đòi hỏi đầu tư lớn về hạ tầng y tế, trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ chuyên môn. Nếu không đáp ứng được nhu cầu này, hệ thống chăm sóc sức khỏe sẽ gặp áp lực tài chính nghiêm trọng.
* Tác động đến thị trường lao động: Sự gia tăng nhanh chóng của người già đồng nghĩa với việc giảm bớt nguồn lao động trẻ. Điều này có thể dẫn đến cạnh tranh khốc liệt để tìm kiếm việc làm, khiến người trẻ phải chấp nhận những công việc kém hấp dẫn hoặc thậm chí thất nghiệp. Đồng thời, doanh nghiệp cũng phải thích nghi với xu hướng sử dụng lao động già, điều chỉnh chế độ đãi ngộ và đào tạo phù hợp.
* Ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày: Dân số già có thể đặt ra thách thức về nhà ở, giao thông, dịch vụ cộng đồng và các hoạt động giải trí. Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo rằng người già vẫn có cuộc sống thoải mái và tiện nghi.

Ngoài ra, còn có những vấn đề liên quan đến tâm lý, tinh thần và mối quan hệ giữa các thế hệ. Việc hiểu rõ những tác động này giúp chúng ta đưa ra các biện pháp phòng ngừa và giải quyết hiệu quả, nhằm xây dựng một xã hội bền vững và phát triển.