ii:
câu 1. Đoạn trích "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại là một bài thơ đầy cảm xúc và ý nghĩa, khắc họa hình tượng Tổ Quốc Việt Nam một cách sâu sắc và tinh tế. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và biểu đạt để truyền tải thông điệp về lòng yêu nước, niềm tự hào và trách nhiệm của mỗi công dân đối với quê hương.
Hình tượng Tổ Quốc được miêu tả qua nhiều khía cạnh khác nhau, từ lịch sử, địa lý đến văn hóa và con người. Từ "tổ quốc" xuất hiện ngay từ đầu bài thơ, được lặp lại nhiều lần, nhấn mạnh vai trò quan trọng của nó trong tâm trí và trái tim của nhà thơ. Hình ảnh "tổ quốc" gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ, những giá trị truyền thống và phẩm chất cao quý của dân tộc.
Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa yếu tố lãng mạn và hiện thực để tạo nên bức tranh toàn diện về Tổ Quốc. Những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ như "biên trấn", "áo mong manh", "đêm trở dạ", "gió bếp lửa hồng" làm nổi bật vẻ đẹp của đất nước, đồng thời cũng ẩn chứa nỗi lo lắng, trăn trở về tương lai của Tổ Quốc.
Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng biện pháp tu từ so sánh, ví von để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ. Ví dụ, "tổ quốc là khi mẹ sinh con" - so sánh Tổ Quốc với nguồn cội, nơi bắt đầu cuộc sống của mỗi con người; hay "tổ quốc là biên trấn áo mong manh đêm trở dạ có bà con chòm xóm tây rồi bắc đổi mùa ràn rạt gió bếp lửa hồng ấm suốt cả đời ta" - so sánh Tổ Quốc với mái ấm gia đình, nơi che chở và nuôi dưỡng con người.
Qua đoạn trích, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với Tổ Quốc. Mỗi người cần phải biết trân trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống, phát huy tinh thần đoàn kết, yêu thương và bảo vệ Tổ Quốc. Đồng thời, mỗi người cũng cần phải có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu đẹp hơn.
Như vậy, đoạn trích "Tổ Quốc" của Nguyễn Sĩ Đại đã thể hiện một cách chân thực và sâu sắc hình tượng Tổ Quốc Việt Nam. Qua đó, tác giả kêu gọi mọi người hãy chung tay xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, góp phần đưa đất nước ngày càng phát triển.
câu 2. : Dấu hiệu hình thức để xác định thể thơ của đoạn trích là: Thể thơ tự do.
: Những từ ngữ, hình ảnh trong đoạn trích cho thấy tác giả đã vận dụng sáng tạo chất liệu văn học dân gian là:
* Hình ảnh "cánh cò": Gợi nhớ đến hình tượng quen thuộc trong ca dao, tục ngữ Việt Nam, biểu trưng cho cuộc sống bình dị, thanh bình, yên ả của làng quê. Tác giả sử dụng hình ảnh này để miêu tả vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của Tổ quốc.
* Hình ảnh "lá vào câu hát chạm trang Kiều": Gợi liên tưởng đến câu chuyện cổ tích Tấm Cám, một câu chuyện cổ tích quen thuộc với mỗi người dân Việt Nam. Hình ảnh này thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa văn học dân gian và đời sống thường nhật.
* Hình ảnh "tiếng Việt": Là ngôn ngữ mẹ đẻ, là sợi dây kết nối mọi người dân Việt Nam lại với nhau. Tác giả sử dụng hình ảnh này để khẳng định giá trị thiêng liêng của tiếng Việt, đồng thời kêu gọi mọi người gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc.
: Nội dung của hai dòng thơ là:
* "Là dòng máu cha ông tha thiết chảy muôn đời": Dòng máu cha ông là nguồn cội, là tinh hoa của dân tộc, là sức mạnh to lớn giúp dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Dòng máu ấy luôn chảy mãi trong tim mỗi người con đất Việt, tiếp thêm sức mạnh cho họ vươn lên trong cuộc sống.
* "Thấm vào đất, vào con, vào sắc cờ cháy rực": Dòng máu cha ông không chỉ chảy trong tim mà còn thấm sâu vào từng tấc đất, từng hơi thở của con người. Nó là ngọn lửa bất diệt, soi sáng con đường đi tới tương lai của dân tộc. Sắc cờ đỏ sao vàng là biểu tượng của lòng yêu nước, của tinh thần đoàn kết, của ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc.
Hai dòng thơ thể hiện niềm tự hào dân tộc, lòng biết ơn sâu sắc đối với cha ông, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của tiếng Việt trong việc gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc.
: Việc sử dụng hình thức lời tâm tình của người cha với con trong đoạn trích có hiệu quả nghệ thuật cao:
* Gợi cảm xúc: Lời tâm tình của người cha với con thể hiện tình yêu thương, sự trân trọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với Tổ quốc. Điều này khiến người đọc cảm nhận được sự thiêng liêng, cao quý của Tổ quốc và khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người.
* Tăng tính thuyết phục: Lời tâm tình của người cha với con là lời khuyên nhủ chân thành, giàu ý nghĩa, giúp người đọc hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc.
* Làm nổi bật chủ đề: Qua lời tâm tình của người cha với con, tác giả muốn khẳng định vai trò quan trọng của tiếng Việt trong việc gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc. Đồng thời, tác giả cũng muốn nhắc nhở thế hệ trẻ cần phải biết trân trọng và gìn giữ tiếng Việt, bởi đó chính là sợi dây kết nối mọi người dân Việt Nam lại với nhau.
: Đoạn trích đã gợi lên trong em những suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay đối với Tổ quốc. Đó là trách nhiệm bảo vệ và xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh. Trách nhiệm ấy được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau, từ việc học tập, rèn luyện đạo đức, lối sống, đến việc tham gia các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng cộng đồng vững mạnh. Thế hệ trẻ cần phải có ý thức tự giác, nỗ lực phấn đấu, không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng để trở thành những công dân có ích cho xã hội. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần phải có tinh thần yêu nước, sẵn sàng cống hiến sức lực, trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.