Dưới đây là đáp án và giải thích cho từng câu hỏi:
─────────────────────────────
I. Câu trắc nghiệm dạng trả lời đơn chọn
Câu 11: Trong quần xã rừng U Minh, cây tràm được coi là …
– Giải thích: Ở rừng U Minh, cây tràm chiếm ưu thế và tạo nên đặc trưng nhận dạng của quần xã rừng này. Do đó, nhiều tài liệu sinh thái học thường đề cập rằng cây tràm là loài “đặc trưng”.
Đáp án: B. đặc trưng.
─────────────────────────────
II. Câu trắc nghiệm đúng – sai
Câu 12: Khi nói về giới hạn sinh thái
1. a) “Trong khoảng chống chịu, sinh vật thực hiện các chức năng sống tốt nhất.”
– Giải thích: Khoảng chống chịu là khoảng ngoài phạm vi thích nghi tối ưu, nơi các điều kiện không thuận lợi khiến sinh vật hoạt động dưới mức hiệu quả tối đa.
→ Đáp án: Sai.
2. b) “Giới hạn sinh thái về nhiệt độ của các loài là khác nhau.”
– Giải thích: Mỗi loài có khả năng chịu được mức nhiệt độ khác nhau nên giới hạn sinh thái về nhiệt độ cũng sẽ khác nhau.
→ Đáp án: Đúng.
3. a) “Khoảng thuận lợi là khoảng của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho các hoạt động sinh lí của sinh vật.”
– Giải thích: Thực chất, khoảng thuận lợi là khoảng mà trong đó các điều kiện của các nhân tố sinh thái cho phép sinh vật phát triển và thực hiện chức năng sống một cách tối ưu, không phải là khoảng ức chế.
→ Đáp án: Sai.
4. b) “Ngoài giới hạn sinh thái, sinh vật sẽ không thể tồn tại được.”
– Giải thích: Điều kiện môi trường ngoài giới hạn sinh thái vượt quá khả năng thích nghi của sinh vật nên sự tồn tại là không khả thi.
→ Đáp án: Đúng.
─────────────────────────────
Câu 13: Khi nói về tháp tuổi
(Trong câu này có hai nhóm phát biểu:)
Nhóm I:
1. a) “Tháp dạng phát triển bao giờ cũng có dạng đáy lớn đỉnh nhỏ.”
– Giải thích: Tháp tuổi theo dạng phát triển không phải lúc nào cũng tuân theo quy luật “đáy lớn đỉnh nhỏ”, mà còn có các dạng khác nhau tùy vào điều kiện sinh thái.
→ Đáp án: Sai.
2. b) “Tháp tuổi dạng giảm sút có đáy rộng, đỉnh hẹp.”
– Giải thích: Ở dạng tháp tuổi giảm sút, số lượng cá thể càng trẻ ngày càng tăng lên, do đó đáy tháp (các nhóm tuổi non) rộng, trong khi các nhóm tuổi cao lại thưa.
→ Đáp án: Đúng.
Nhóm II:
1. a) “Tháp tuổi không phải lúc nào cũng có dạng đáy lớn đỉnh nhỏ.”
– Giải thích: Nhận định này đúng vì thực tế có nhiều dạng tháp tuổi khác ngoài dạng “đáy lớn – đỉnh nhỏ”.
→ Đáp án: Đúng.
2. b) “Tháp tuổi dạng ổn định đáy nhỏ, đỉnh lớn.”
– Giải thích: Ở dạng tháp tuổi ổn định, số lượng các nhóm tuổi ở đáy thường không nhỏ mà cân đối với các nhóm tuổi khác. “Đáy nhỏ, đỉnh lớn” là mô tả không phù hợp.
→ Đáp án: Sai.
─────────────────────────────
III. Câu trắc nghiệm yêu cầu trả lời ngắn
Câu 14: Chậu cây cảnh đặt ở ban công sau một thời gian có ngọn mọc vươn ra ngoài.
– Giải thích: Hiện tượng này là do cây thiếu ánh sáng. Khi không nhận đủ ánh sáng, cây sẽ “giãn” thân để cố gắng tìm nguồn sáng, gọi là tình trạng etiolation.
Đáp án: Nhân tố ánh sáng (thiếu sáng).
Câu 15: Ở điều kiện bình thường trong tự nhiên, quần thể thường có xu hướng ở dạng tháp tuổi nào?
– Giải thích: Hầu hết các quần thể trong tự nhiên có xu hướng có số lượng nhiều cá thể ở các nhóm tuổi trẻ (nhiều cá thể mới sinh ra) và giảm dần về các nhóm tuổi cao, do đó thường có dạng tháp tuổi giảm sút.
Đáp án: Tháp tuổi giảm sút.
Câu 16: Gấu Bắc cực có bộ lông dày và dài hơn so với gấu sống trong rừng nhiệt đới.
– Giải thích: Sự biến dạng hình thái này là thích ứng ứng biến với nhiệt độ môi trường sống; gấu Bắc cực cần bộ lông dày để giữ ấm trong điều kiện lạnh giá.
Đáp án: Nhân tố nhiệt độ.
Câu 17: Quần thể sinh vật sẽ bị diệt vong khi mất đi nhóm tuổi nào?
– Giải thích: Trong một quần thể, nhóm tuổi duy trì sự sinh sản (thường là các cá thể trưởng thành có khả năng sinh sản) là rất quan trọng. Nếu mất đi nhóm tuổi này, quần thể sẽ không thể tái tạo nên các cá thể mới, dẫn đến nguy cơ diệt vong.
Đáp án: Nhóm tuổi có khả năng sinh sản (nhóm tuổi trưởng thành sinh sản).
─────────────────────────────
IV. Tự luận
Câu 18: Vì sao đo thân nhiệt là bước đầu của việc chẩn đoán bệnh?
– Giải thích: Thân nhiệt là một chỉ số phản ánh quá trình trao đổi chất và đáp ứng miễn dịch của cơ thể. Khi cơ thể có phản ứng viêm nhiễm hay rối loạn chuyển hóa, thân nhiệt thường tăng hoặc giảm so với mức bình thường. Do đó, đo thân nhiệt giúp bác sĩ có dấu hiệu ban đầu về việc cơ thể đang có dấu hiệu bệnh lý, từ đó đưa ra hướng chẩn đoán và kiểm tra thêm các chỉ số khác.
Đáp án: Vì thân nhiệt thay đổi là dấu hiệu phản ánh tình trạng rối loạn chuyển hóa, viêm nhiễm và các phản ứng bệnh lý, nên đo thân nhiệt giúp phát hiện sớm bệnh và định hướng chẩn đoán lâm sàng.
Câu 19: Cho biết ưu điểm của trồng cây trong nhà lưới hoặc nhà kính.
– Giải thích: Trồng cây trong nhà lưới/nhà kính có nhiều ưu điểm như:
• Kiểm soát được điều kiện thời tiết (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng) giúp tạo môi trường sinh trưởng ổn định.
• Phòng ngừa tối đa sự xâm nhập của sâu bệnh hại, côn trùng và các tác nhân gây hại từ bên ngoài.
• Cho phép canh tác liên tục quanh năm, tăng năng suất và chất lượng cây trồng.
Đáp án: Ưu điểm là cho phép kiểm soát môi trường sinh trưởng, phòng ngừa sâu bệnh và tạo điều kiện sản xuất liên tục, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
Câu 20: Giải thích vì sao trong sản xuất nông nghiệp, cây trồng được gieo trồng đúng thời vụ thường đạt năng suất cao?
– Giải thích: Khi gieo trồng đúng thời vụ, cây trồng nhận được các điều kiện thuận lợi về ánh sáng, nhiệt độ, mưa và độ ẩm phù hợp với chu kỳ sinh trưởng của chúng. Những điều kiện này giúp cây phát triển tối ưu, quá trình quang hợp, chảy nước, chuyển hoá và phát triển bộ rễ đều diễn ra hiệu quả, từ đó năng suất đạt được cao hơn. Ngược lại, trồng không đúng thời vụ dẫn đến stress cho cây, dễ bị sâu bệnh và năng suất giảm sút.
Đáp án: Vì gieo trồng đúng thời vụ cho phép cây phát triển trong môi trường điều kiện thuận lợi về khí hậu và đất đai, giúp tối ưu hóa quá trình quang hợp và tăng trưởng, từ đó đạt năng suất cao hơn.
─────────────────────────────
Tóm lại, đây là câu trả lời của từng mục như trên. Nếu có thắc mắc hay cần giải thích thêm, bạn cứ hỏi nhé!