07/05/2025
07/05/2025
Lê Tình1. Làng Thổ Hà
Cách Hà Nội khoảng 50km về phía Bắc, làng Thổ Hà thuộc huyện Việt Yên, Bắc Giang, nổi tiếng với nghề gốm truyền thống, quần thể kiến trúc cổ đậm chất Đồng Bằng Bắc bộ. Thổ Hà nổi tiếng từ thế kỷ XIV, là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt, cùng với Phù Lãng và Bát Tràng. Nghề gốm ở đây phát triển mạnh từ thế kỷ XIV, là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của Việt Nam, bên cạnh Phù Lãng và Bát Tràng. Gốm Thổ Hà có những đặc điểm như không thấm nước, âm thanh đặc trưng, và màu men nâu đỏ mịn màng. Nghề gốm đã làm phong phú cuộc sống của người dân, giúp xây dựng kiến trúc đình, chùa, cổng làng... uy nghi.
Đình miếu làng Thổ Hà là biểu tượng của không gian tâm linh và văn hóa Việt, với kiến trúc độc đáo thể hiện phong cách thời Lê. Đường làng, ngõ xóm sâu, rêu phong tĩnh mịch tạo nên bức tranh sơn dầu sống động. Mỗi bước đi đều là chuyến phiêu lưu trong không gian của một bức tranh xưa, với những tông màu gạch ngói tồn tại lâu đời.
Với vị trí độc đáo, Thổ Hà được bao bọc bởi sông Cầu và giáp đồi núi xanh tươi
Thổ Hà
2. Làng gốm Phước Tích
Phước Tích, xã Phong Hòa, Phong Điền, Thừa Thiên Huế, được thành lập năm 1470, nổi tiếng với nghề gốm. Gốm Phước Tích có lịch sử hơn 500 năm, từng làm vật phẩm cho triều vua, nuôi sống nhiều thế hệ người dân. Nghề gốm ở đây từng là đặc sản nổi tiếng miền Trung, không chỉ sản xuất đồ gia dụng mà còn trang trí hoàng cung triều Nguyễn, được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật cung đình Huế.
Chất liệu chính của sản phẩm gốm Phước Tích đến từ vùng Diên Khánh. Qua các công đoạn làm đất, chuốt, làm nguội... với sự hỗ trợ của công cụ như thêu, nề đất, bàn chuốt, gót chân, vòng vá nhắm, trang, tre dồn... và nung trong lò sấp, lò ngửa. Đôi bàn tay tài năng tạo ra những sản phẩm từ hàng trăm năm trở về trước, góp phần vào đời sống gia đình Huế với đủ loại đồ đựng và đồ nấu như siêu, nồi, ấm, om; dụng cụ sinh hoạt như bình vôi, bình hoa... Ngày nay, Phước Tích vẫn giữ vững vị thế trước sự cạnh tranh từ hàng nhựa công nghiệp, nhờ vào sản phẩm thủ công gần gũi với ký ức lâu dài.
Làng gốm Phước Tích
Nghề gốm ở Phước Tích có hơn 500 năm lịch sử, từng là vật phẩm tiến vua, nuôi sống bao thế hệ dân làng
3. Làng gốm Phù Lãng
Khác với gốm Thổ Hà và đất sét trắng ở Bát Tràng, Làng gốm Phù Lãng sử dụng đất sét đỏ hồng từ vùng Thống Vát, Cung Khiêm, Bắc Giang. Đất được phơi cho đất bạc màu, trộn với lớp đất khác, đập thành viên nhỏ, ngậm nước và xéo cho đến khi thành từng khoanh có độ dẻo, mịn. Sau đó, đưa lên bàn xoay tay để nắn thành sản phẩm, để sản phẩm se khô và ngậm nước, sau đó nắn hình và để ráo. Công đoạn ve, nạo, tráng men, tạo màu sắc độc đáo với lớp men đặc trưng như da lươn, quả duối, cua đá... Chất liệu men tráng được chế tạo từ tro cây rừng, vôi sống, sỏi ống nghiền nát, bùn phù sa trắng. Sau khi sơ chế, 4 chất liệu này được trộn với nhau, khô rồi đập nhỏ, gạn qua rây để tạo thành chất lỏng quánh giống mật ong. Khi sản phẩm còn ẩm, chải một lớp men mỏng lên bề mặt rồi phơi khô.
Gốm Phù Lãng không chỉ sở hữu men tráng độc đáo mà còn nổi bật với kỹ thuật nung bằng củi. Biến nhiệt khác nhau tạo ra vết táp trên bề mặt mà không phương pháp nung nào có thể làm được. Sau công đoạn tráng men, tạo màu, phơi khô, sản phẩm được đưa vào lò nung ở 1.0000C trong 3 ngày đêm liên tục. Đất sét màu hồng khi nung ở nhiệt độ cao chuyển sang màu gan gà, được gọi là men da lươn. Sản phẩm đạt tiêu chuẩn có màu da lươn vàng óng, khi gõ phát ra tiếng vang. Hoa văn trên gốm Phù Lãng thường đắp nổi các đề tài truyền thống như tứ linh, phong cảnh làng quê... Các sản phẩm gốm Phù Lãng chủ yếu chia thành 3 loại: đồ thờ cúng, đồ gia dụng và đồ mỹ thuật. Đến làng gốm Phù Lãng, bạn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, thủ công làm gốm và tự tay tạo ra những sản phẩm gốm độc đáo.
Làng gốm Phù Lãng
Thăm làng gốm Phù Lãng, bạn sẽ được khám phá lịch sử nghề làm gốm ở đây và thậm chí tự tay tạo ra những sản phẩm gốm độc đáo cho mình
4. Làng Bạch Liên
Làng Bạch Liên tọa lạc tại Yên Thành, Yên Mô, Ninh Bình, trước đây được biết đến với tên là làng Bồ Bát. Làng gốm Bồ Bát đã nổi tiếng hàng ngàn năm trước với những sản phẩm gốm độc đáo. Dấu tích của lớp đất nung, mảnh gốm ken dày đặc chứng minh sự phát triển của nghề gốm ở đây. Sau thời kỳ thất truyền, gốm Bồ Bát đã được khôi phục nhờ sự nỗ lực của nghệ nhân Phạm Văn Vang. Khác biệt với các làng gốm sản xuất đồ gia dụng, gốm Bồ Bát chuyển hướng sản xuất đồ trang sức và tranh gốm mỹ thuật. Hình ảnh những nghệ nhân trẻ tuổi sáng tạo trên sản phẩm hay nhào nặn đất đều thể hiện tâm huyết và sức sống mới của làng nghề, đánh thức lò gốm cổ ngủ từ hàng trăm năm trở lại đây. Sự hỗ trợ tích cực từ Sở Công thương Ninh Bình và bà Phạm Thị Hồng làm thăng hoa thương hiệu gốm Bồ Bát. Bà Hồng chia sẻ, 'Để hồi sinh làng nghề truyền thống, Sở đang kế hoạch xây dựng lại thương hiệu cho gốm Bồ Bát để hỗ trợ phát triển du lịch tỉnh.'
Khám phá vẻ đẹp của Làng Bạch Liên
Làng gốm Bồ Bát đã làm nổi danh bản thân từ hàng ngàn năm trước với những sản phẩm gốm độc đáo
5. Làng Bát Tràng
Làng gốm Bát Tràng tọa lạc tại bờ sông Hồng, thuộc xã Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội hơn 10km về phía Đông Nam, nằm giữa những gò đất sét cao và sông Hồng, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất gốm. Làng Bát Tràng, với hơn 500 năm lịch sử, đã trải qua nhiều biến động, phát triển và nay đã trở thành một trong những làng nghề truyền thống nổi tiếng với gốm sứ.
Khám phá vẻ đẹp của Làng Bát Tràng
Với nguồn gốm sứ độc đáo, Làng Bát Tràng đã ghi dấu ấn lịch sử từ thời nhà Lý, vượt qua hơn 500 năm biến động, vẫn giữ vững cái tên quen thuộc trong lòng người dân và trở thành điểm đến du lịch thu hút nhiều du khách.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời