Trường Sơn Đông, trường Sơn Tây ...Anh lên xe, trời đổ cơn mưa Cái gạt nước xua tan nỗi nhớ Em xuống núi nắng về rực rỡ Cái nhành cây gạt nỗi riêng tư. Đông sang Tây ko phải đường thư Đường chuyển đạn...

Bài thơ "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây" của nhà thơ Phạm Tiến Duật đã khắc họa một cách chân thực và sâu sắc về vẻ đẹp của con đường Trường Sơn huyền thoại cùng với tinh thần anh dũng, lạc quan của các chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Cấu tứ của bài thơ được xây dựng dựa trên sự tương phản giữa hai phía của dãy Trường Sơn: Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn. Hai phía này tuy xa cách nhau về địa lý nhưng lại gần gũi về mặt tinh thần, chung một mục tiêu chiến đấu vì độc lập tự do cho Tổ quốc. Cấu trúc bài thơ được sắp xếp theo trình tự thời gian, từ lúc bắt đầu hành trình cho đến khi kết thúc, tạo nên một dòng chảy liên tục, mạch lạc, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được nội dung và cảm nhận được trọn vẹn ý nghĩa của bài thơ.

Hình ảnh trong bài thơ rất phong phú và đa dạng, phản ánh chân thực cuộc sống và tinh thần của các chiến sĩ Trường Sơn. Từ những hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ như "đồi núi nhấp nhô", "rừng già âm u", "dòng suối róc rách", "núi cao mây phủ"... đến những hình ảnh con người kiên cường, bất khuất như "cô gái thanh niên xung phong", "bộ đội lái xe", "người lính gác rừng"... Tất cả đều được tác giả khắc họa một cách sinh động, tạo nên một bức tranh toàn cảnh về cuộc sống và chiến đấu của các chiến sĩ Trường Sơn.

Bên cạnh đó, bài thơ còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... góp phần làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ. Ví dụ, hình ảnh "cái gạt nước xua tan nỗi nhớ em", "nhành cây khô xám xịt" là những hình ảnh ẩn dụ cho những khó khăn, thử thách mà các chiến sĩ phải vượt qua. Hay hình ảnh "tình yêu nối lời vô tận" là hình ảnh ẩn dụ cho tinh thần đoàn kết, yêu thương, sẻ chia của các chiến sĩ.

Qua cấu tứ và hình ảnh trong bài thơ, ta thấy được vẻ đẹp của con đường Trường Sơn huyền thoại, nơi mà các chiến sĩ đã vượt qua bao gian khổ, hiểm nguy để bảo vệ đất nước. Đồng thời, bài thơ cũng ca ngợi tinh thần anh dũng, lạc quan, yêu đời của các chiến sĩ Trường Sơn, họ luôn giữ vững niềm tin vào ngày mai chiến thắng, ngày mai đất nước được giải phóng.