i:
câu 1. Khúc Ru Quê
(1) Con trở về tìm lại tiếng ru (Vũ Tuấn') Tiếng "ầu ơ", những trưa hè mẹ hát (3) Cho con về! Về lại với trăng sao ở nơi ấy, những cánh đồng khác khổ Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt Đêm mênh mông, dáng cha gầy bé nhỏ Đêm cồn cào, khắc khoải mãi trong con... Để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay (2) Con trở về, tìm kí ức dòng sông (4) Con trở về tìm hơi ấm bàn tay Bến đỏ vắng, có thân cỏ lặn lội tuổi thơ Con nướng lùi nơi gốc rạ Trong tim con, khúc ru quê mãi đợi Khi xa quê, mới hiểu quê là tất cả Dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào. Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê..."
: Dấu hiệu để xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ là:
* Nhân vật trữ tình được gọi bằng đại từ "con": Điều này cho thấy đây là giọng điệu tâm sự của một người con đang nhớ về quê hương và những kỷ niệm tuổi thơ.
* Hành động và cảm xúc của nhân vật trữ tình: Nhân vật thể hiện nỗi nhớ da diết về quê hương qua các hình ảnh như "tiếng ru", "cánh đồng", "dáng cha gầy", "bến đỏ vắng". Những hành động như "tìm lại", "tìm kí ức", "tìm hơi ấm" cũng cho thấy sự khao khát được trở về với cội nguồn.
* Cảm xúc được bộc lộ trực tiếp: Câu thơ cuối cùng "Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê..." thể hiện rõ ràng nỗi lòng của nhân vật trữ tình, đó là sự day dứt, tiếc nuối và mong muốn được trở về với những gì đã mất.
Kết luận: Qua việc phân tích các yếu tố ngôn ngữ, hành động và cảm xúc, ta có thể khẳng định nhân vật trữ tình trong bài thơ chính là tác giả Vũ Tuấn, người đang bày tỏ nỗi nhớ quê hương và những kỷ niệm tuổi thơ.
câu 2. : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là phương thức biểu cảm.
: Nhân vật trữ tình "con" đã thể hiện nỗi nhớ da diết và mong ước được trở về với quê hương qua việc tìm kiếm lại những hình ảnh quen thuộc như tiếng ru, cánh đồng, cơn mưa, bóng cha, ngọn lửa, bờ đê, cây cỏ,... Những hình ảnh này gợi lên những kỷ niệm đẹp đẽ, bình dị nhưng cũng đầy ý nghĩa của tuổi thơ. Nỗi nhớ ấy càng thêm sâu sắc khi tác giả sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ,... để nhấn mạnh sự gắn bó, thiêng liêng của quê hương đối với mỗi người.
: Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong hai câu thơ "để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay", "dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào". Tác giả đã so sánh quê hương với muối mặn gừng cay, dòng nước đục trong để khẳng định giá trị tinh thần to lớn của quê hương. Muối mặn gừng cay tượng trưng cho những gian khó, vất vả, nhọc nhằn của cuộc sống nông thôn. Dòng nước đục trong tượng trưng cho vẻ đẹp giản dị, mộc mạc, thuần khiết của thiên nhiên quê hương. Qua đó, tác giả muốn khẳng định rằng dù quê hương có nghèo khó, vất vả thì nó vẫn luôn mang trong mình những giá trị tinh thần cao quý, đáng trân trọng.
: Câu thơ "cho con về!" là một câu thơ đặc biệt, thể hiện tâm trạng tha thiết, mong mỏi được trở về với quê hương của nhân vật trữ tình. Từ "cho" thể hiện sự khao khát mãnh liệt, mong muốn được trở về với cội nguồn, với những gì thân thương nhất. Câu thơ ngắn gọn, súc tích nhưng lại chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm, nỗi nhớ nhung da diết của người con xa xứ.
: Khổ thơ cuối cùng của bài thơ "Khúc ru quê" là lời tự vấn của nhân vật trữ tình về quê hương. Câu hỏi "thổn thức về, tìm lại khúc ru quê..." thể hiện nỗi lòng day dứt, trăn trở của người con xa xứ. Nhân vật trữ tình đang cố gắng tìm kiếm lại những ký ức đẹp đẽ về quê hương, về những gì đã gắn bó với tuổi thơ của mình. Hình ảnh "khúc ru quê" là biểu tượng cho những giá trị tinh thần thiêng liêng của quê hương, là sợi dây kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người với quê hương.
câu 3. Khúc ru quê
(Vũ Tuấn)
Con trở về tìm lại tiếng ru
(1)
Tiếng ầu ơ, những trưa hè mẹ hát
Cho con về! Về lại với trăng sao
Ở nơi ấy, những cánh đồng khác khổ
Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt
Đêm mênh mông, dáng cha gầy
Bé nhỏ
Đêm cồn cào, khắc khoải mãi trong con…
Để quê nghèo hoá muối mặn gừng cay
(2)
Con trở về, tìm kí ức dòng sông
(4)
Con trở về tìm hơi ấm bàn tay
Bến đỏ vắng, có thân cỏ lặn lội
Trong tim con, khúc ru quê mãi đợi
Khi xa quê, mới hiểu quê là tất cả
Dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào.
Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê…
: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ trên?
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
: Nêu nội dung chính của đoạn trích trên?
Nội dung chính: Tình yêu quê hương tha thiết của nhân vật trữ tình.
: Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau:
“Con trở về, tìm kí ức dòng sông
Bến đỏ vắng, có thân cỏ lặn lội”
Biện pháp tu từ: Nhân hóa “thân cỏ lặn lội”.
Tác dụng: Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Nhấn mạnh nỗi nhớ thương da diết của tác giả đối với quê hương.
: Anh/chị hãy nhận xét về tình cảm của tác giả dành cho quê hương được thể hiện trong đoạn trích trên?
Tình cảm của tác giả dành cho quê hương thật sâu sắc, mãnh liệt. Đó là tình yêu quê hương chân thành, tha thiết, luôn hướng về cội nguồn. Tác giả đã thể hiện tình yêu đó qua những hình ảnh giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa như: cánh đồng, dòng sông, trăng sao, cha gầy, thân cỏ lặn lội,... Những hình ảnh ấy gợi lên một bức tranh quê hương bình dị, thanh bình, đẹp đẽ, khiến lòng người thêm yêu mến, trân trọng.
: Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi người dân đối với việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Bài làm tham khảo
Văn hóa truyền thống là những giá trị tinh thần được hình thành và lưu truyền qua nhiều thế hệ, phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của cộng đồng. Văn hóa truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Mỗi người dân cần có ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Trước hết, mỗi người dân cần có ý thức tôn trọng và bảo vệ di sản văn hóa truyền thống. Di sản văn hóa truyền thống là những tài sản vô giá của dân tộc, bao gồm các công trình kiến trúc, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, lễ hội, phong tục tập quán,... Chúng là minh chứng cho quá khứ hào hùng của dân tộc, là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam. Vì vậy, chúng ta cần có ý thức giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa truyền thống, không để chúng bị mai một theo thời gian.
Thứ hai, mỗi người dân cần có ý thức học hỏi và kế thừa những giá trị văn hóa truyền thống. Văn hóa truyền thống là kết quả của quá trình lao động sáng tạo của ông cha ta, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của xã hội. Chúng ta cần có ý thức học hỏi và kế thừa những giá trị văn hóa truyền thống, tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại để xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Thứ ba, mỗi người dân cần có ý thức quảng bá và giới thiệu văn hóa truyền thống của dân tộc ra thế giới. Văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam là một tài nguyên quý giá, có thể góp phần thúc đẩy sự giao lưu, hợp tác giữa các quốc gia. Chúng ta cần có ý thức quảng bá và giới thiệu văn hóa truyền thống của dân tộc ra thế giới, để bạn bè năm châu biết đến và ngưỡng mộ vẻ đẹp của văn hóa Việt Nam.
Mỗi người dân cần có ý thức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Đây là trách nhiệm của mỗi cá nhân, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.
câu 4. Khúc Ru Quê
Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình "con" trong hai đoạn thơ đầu tiên của bài thơ "Khúc Ru Quê" thể hiện qua việc nhớ nhung, hoài niệm về quá khứ. Nhân vật "con" đang tìm kiếm lại những ký ức đẹp đẽ của thời thơ ấu, những kỷ niệm gắn liền với quê hương, gia đình và những người thân yêu. Đoạn thơ thứ nhất miêu tả hình ảnh người mẹ hát ru con bằng những lời ru êm ái, ngọt ngào. Những lời ru ấy gợi lên trong lòng nhân vật "con" những kỉ niệm về tuổi thơ hồn nhiên, vui tươi. Đoạn thơ thứ hai tiếp tục mạch cảm xúc đó, nhưng đã chuyển sang nỗi nhớ da diết về quê hương. Hình ảnh "bến đỏ vắng", "thân cỏ lặn lội" gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả của làng quê Việt Nam. Nhân vật "con" như muốn tìm lại những gì đã mất mát, những gì đã bị lãng quên trong cuộc sống bộn bề, tấp nập. Sự vận động cảm xúc này được thể hiện rõ nét qua cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh thơ. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường, tạo nên không khí ấm áp, thân thương. Hình ảnh thơ giàu sức gợi, gợi lên những liên tưởng sâu sắc về quê hương, gia đình và tuổi thơ.
câu 5. Khúc Ru Quê
(Vũ Tuấn)
Con trở về tìm lại tiếng ru
(1) ầu ơ, những trưa hè mẹ hát
Cho con về! Về lại với trăng sao
Ở nơi ấy, những cánh đồng khác khổ
Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt
Đêm mênh mông, dáng cha gầy
Bé nhỏ
Đêm cồn cào, khắc khoải mãi trong con…
Để quê nghèo hoá muối mặn gừng cay
(2)
Con trở về, tìm ký ức dòng sông
Con trở về tìm hơi ấm bàn tay
Bến đỏ vắng, có thân cỏ lặn lội
Tuổi thơ con nướng lùi nơi gốc rạ
Trong tim con, khúc ru quê mãi đợi
Khi xa quê, mới hiểu quê là tất cả
Dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào.
Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê…
: Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ?
: Chỉ ra các hình ảnh gợi nhớ kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với quê hương trong đoạn thơ thứ nhất?
: Nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ “con trở về” trong hai câu thơ đầu?
: Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung của hai câu thơ:
“Để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay
Con trở về, tìm ký ức dòng sông”
: Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ trên là gì?
: Từ tâm trạng của nhân vật trữ tình trong văn bản Khúc ru quê, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của tuổi thơ đối với tâm hồn của mỗi người.
Giải:
: Thể thơ tự do, phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm
: Các hình ảnh gợi nhớ kỉ niệm tuổi thơ gắn liền với quê hương trong đoạn thơ thứ nhất:
+ Những trưa hè mẹ hát ru
+ Cánh đồng khác khổ
+ Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt
+ Đêm mênh mông, dáng cha gầy
+ Đêm cồn cào, khắc khoải
: Tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ “con trở về” trong hai câu thơ đầu:
+ Nhấn mạnh sự khao khát, mong mỏi được trở về quê hương của nhân vật trữ tình.
+ Tạo nhịp điệu dồn dập, gấp gáp, thể hiện sự thôi thúc mãnh liệt của nỗi nhớ quê hương.
: Nội dung của hai câu thơ:
“Để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay
Con trở về, tìm ký ức dòng sông”
+ Nhân vật trữ tình luôn mang trong mình nỗi nhớ da diết về quê hương, dù cuộc sống có khó khăn, vất vả nhưng vẫn giữ trọn vẹn tình yêu thương dành cho quê hương.
+ Dù phải trải qua bao gian nan, thử thách, nhân vật trữ tình vẫn luôn hướng về cội nguồn, về những giá trị tinh thần thiêng liêng của quê hương.
: Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ trên là:
+ Hãy trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
+ Hãy biết ơn những người đã sinh thành, dưỡng dục ta nên người.
+ Hãy luôn hướng về cội nguồn, về những giá trị tinh thần thiêng liêng của quê hương.
: Đoạn văn cần đảm bảo các ý sau:
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: Vai trò của tuổi thơ đối với tâm hồn của mỗi người.
* Giải thích khái niệm tuổi thơ: Tuổi thơ là quãng thời gian đẹp đẽ, hồn nhiên, vô tư của mỗi người khi còn nhỏ.
* Phân tích vai trò của tuổi thơ đối với tâm hồn của mỗi người:
+ Tuổi thơ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của con người.
+ Tuổi thơ giúp con người hình thành nhân cách, phẩm chất tốt đẹp.
+ Tuổi thơ là khoảng thời gian để con người khám phá thế giới xung quanh, trau dồi kiến thức, kỹ năng.
* Bàn luận mở rộng:
+ Cần tạo điều kiện cho trẻ em được vui chơi, học tập, phát triển toàn diện.
+ Gia đình, nhà trường, xã hội cần chung tay góp sức để xây dựng môi trường lành mạnh, an toàn cho trẻ em.
* Bài học nhận thức và hành động:
+ Mỗi người cần trân trọng tuổi thơ của mình, tích cực học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội.
+ Mỗi người cần có trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc trẻ em, tạo điều kiện cho trẻ em được phát triển toàn diện.
ii:
câu 1. Quê hương - hai tiếng giản dị mà nặng trĩu ân tình. Quê hương chính là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi nuôi dưỡng ta nên người. Bởi thế, ai đi xa quê cũng đều mong có ngày trở về đoàn tụ với quê hương thân thuộc. Tình yêu quê hương đất nước là một truyền thống tốt đẹp và đáng quý của dân tộc Việt Nam. Cho dù có ở nơi xa nhưng mỗi người vẫn luôn nhớ về quê nhà của mình. Quê hương như một người mẹ hiền ôm ta vào lòng và dành cho ta những gì tốt đẹp nhất. Quê mẹ là nơi ấp ủ tình yêu thương, nơi nuôi ta lớn, dạy dỗ, an ủi che chở cho ta. Quê hương - hai tiếng thân thương mỗi lần nghe thấy chúng ta không khỏi xúc động bồi hồi. Tình yêu quê hương đã ăn sâu vào máu thịt, đi sâu vào lòng mỗi con người. Bởi vậy nếu ai chưa nhận thức chưa có tình cảm gắn bó với xứ sở của mình thì hẳn họ chưa được coi là trưởng thành.
Quê hương đi vào lòng con người một cách rất tự nhiên. Người ta có thể nhớ tới quê hương đất nước của mình chỉ qua một món ăn bình dị hay một địa danh đã gắn liền với những kỷ niệm đẹp...
câu 2. Trong cuộc sống, mỗi người đều sẽ gặp phải những khó khăn, thử thách. Để vượt qua được những khó khăn ấy và chạm tới thành công, chúng ta cần trang bị cho mình rất nhiều yếu tố, trong đó có cả kinh nghiệm sống. Vì vậy mà Elbert Hubhard đã khẳng định rằng: "Kinh nghiệm là người thầy tốt nhất".
Vậy thế nào là kinh nghiệm? Kinh nghiệm là những kiến thức, kĩ năng được đúc rút qua trải nghiệm thực tế, những hoạt động của con người. Đó có thể là kinh nghiệm được rút ra từ những thành công nhưng cũng có thể là những bài học từ những thất bại, sai lầm.
Câu nói của Elbert Hubhard đã khẳng định rằng trải nghiệm đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với con người. Trong cuộc sống, mỗi người có những tính cách, sở thích khác nhau, dẫn đến những lựa chọn khác nhau. Chính vì vậy, chúng ta sẽ gặp phải những khó khăn, thử thách khác nhau. Những trải nghiệm sẽ giúp chúng ta từng bước trưởng thành, trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Sau mỗi lần trải nghiệm, chúng ta sẽ rút ra được những bài học quý giá để từ đó hoàn thiện bản thân.
Khi còn nhỏ, chúng ta thường tò mò, thích khám phá thế giới xung quanh. Khi lớn lên, chúng ta bắt đầu tích lũy được những kinh nghiệm sống. Mỗi người sẽ có những trải nghiệm khác nhau, dẫn đến những thành công và thất bại khác nhau. Tuy nhiên, tất cả những trải nghiệm đều sẽ mang lại cho chúng ta những bài học bổ ích.
Sau mỗi lần vấp ngã, thất bại, nếu chúng ta biết đứng dậy và tiếp tục tiến về phía trước, chúng ta sẽ gặt hái được những thành công xứng đáng. Ngược lại, nếu chúng ta nản chí, buông xuôi thì chúng ta sẽ mãi mắc kẹt trong vòng xoáy của thất bại.
Bên cạnh đó, trải nghiệm còn giúp chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn trước những khó khăn, thử thách. Khi đã trải qua nhiều thăng trầm, chúng ta sẽ trở nên cứng cáp, vững vàng hơn. Chúng ta sẽ không còn sợ hãi hay run sợ trước những khó khăn nữa. Thay vào đó, chúng ta sẽ bình tĩnh, tự tin để giải quyết mọi vấn đề.
Ngoài ra, trải nghiệm còn giúp chúng ta biết trân trọng những gì đang có. Khi đã trải qua những mất mát, chúng ta sẽ biết quý trọng những thứ mình đang sở hữu. Chúng ta sẽ không còn phung phí, lãng phí những gì mình đang có.
Có thể thấy, trải nghiệm đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi người. Vì vậy, chúng ta cần tích cực tham gia các hoạt động, trải nghiệm để trau dồi thêm kinh nghiệm sống cho bản thân.
Tuy nhiên, không phải lúc nào trải nghiệm cũng mang lại kết quả tốt đẹp. Có những trải nghiệm khiến chúng ta thất bại, tổn thương. Nhưng chính những trải nghiệm đó sẽ giúp chúng ta trưởng thành hơn. Vì vậy, thay vì sợ hãi, trốn tránh, chúng ta hãy dũng cảm đối mặt với những khó khăn, thử thách.
Hãy nhớ rằng, chỉ khi dám trải nghiệm, chúng ta mới có thể chạm tới hạnh phúc đích thực. Hãy luôn giữ cho mình một tâm hồn cởi mở, sẵn sàng đón nhận những trải nghiệm mới mẻ.