) Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh tâm trạng nhân vật Mỵ và nhân vật Mao trong hai đoạn trích sau: “Ngày tết, Mỵ cũng uống rượu. Mỵ lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát. Rồi say, Mỵ lịm mặ...

Xoan Nguyễn

Bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ): So sánh tâm trạng nhân vật Mỵ và nhân vật Mao trong hai đoạn trích

Văn học không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà còn chạm đến những cung bậc cảm xúc sâu kín trong tâm hồn con người. Qua ngòi bút của các nhà văn, đặc biệt là khi viết về người phụ nữ vùng cao, người đọc dễ dàng cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn cũng như bi kịch thân phận của họ trong những hoàn cảnh éo le. Nhân vật Mỵ trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) và Mao trong Tiếng đàn môi sau bờ rào đá (Đỗ Bích Thuý) là hai hình tượng như thế. Qua việc so sánh tâm trạng của hai nhân vật này, người đọc cảm nhận rõ hơn về sự thức tỉnh của người phụ nữ trước bất hạnh và khao khát được sống thật với chính mình.

Trong đoạn trích, Mỵ hiện lên là một cô gái từng có quá khứ rực rỡ với tiếng sáo mùa xuân, tình yêu tự do và tài năng thổi sáo nổi tiếng. Nhưng sau khi bị bắt về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lý Pá Tra, cuộc đời Mỵ chìm trong tăm tối, tủi nhục và cam chịu. Mùa xuân đến, tiếng sáo vang vọng đã thức tỉnh phần con người tưởng chừng đã chết trong Mỵ. Cô lặng lẽ uống rượu, say, rồi sống lại trong ký ức tuổi trẻ tự do. Những dòng miêu tả như “Mỵ trẻ. Mỵ vẫn còn trẻ. Mỵ muốn đi chơi...” cho thấy sự trỗi dậy mãnh liệt của khát vọng sống, của niềm vui bị đè nén bao lâu nay. Dù sau đó, Mỵ lại lặng lẽ vào buồng như một sự đầu hàng với thực tại nghiệt ngã, nhưng ngọn lửa âm ỉ trong tâm hồn cô đã được nhen lên, báo hiệu cho một hành trình tự thức tỉnh và phản kháng sau này.

Trong khi đó, nhân vật Mao lại mang một nét buồn khác – trầm lặng và cam chịu hơn. Mao lấy Chúng không phải vì tình yêu, mà vì nhà Chúng đủ bạc, đủ rượu để thách cưới. Đêm trước ngày cưới, tiếng đàn môi – biểu tượng của tình yêu chân thật – vang lên như một mũi tên xuyên qua sương mù, gợi lên trong Mao một nỗi xót xa và nuối tiếc vô hạn. Cô âm thầm khóc và từ đó “không bao giờ nghe tiếng đàn môi dành cho riêng mình nữa”. Cuộc sống sau này của Mao là sự mòn mỏi và hi sinh âm thầm: không có con, bị chồng cưới vợ khác, nhưng vẫn ở lại làm “mẹ già” chăm sóc cho con của người khác. Tâm trạng của Mao là sự chịu đựng cam phận – một bi kịch không bùng nổ nhưng thấm đẫm nỗi cô đơn và buồn tủi.

Từ hai nhân vật Mỵ và Mao, ta có thể thấy điểm giống nhau là cả hai đều là những người phụ nữ đẹp, tài năng, từng có tình yêu đẹp và tự do, nhưng số phận lại bị trói buộc trong những hôn nhân không tình yêu. Họ đều phải chịu đựng sự tước đoạt quyền tự do, quyền được yêu và được sống đúng với mình. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở cách họ phản ứng với số phận: Mỵ có sự thức tỉnh mạnh mẽ, thể hiện qua khát khao đi chơi, qua tiếng sáo gọi bạn – báo hiệu cho sức sống nội tâm mãnh liệt vẫn âm ỉ trong cô. Còn Mao lại buồn lặng, ẩn nhẫn và không có ý định vùng lên. Nỗi đau của Mao không kịch tính, nhưng lại dai dẳng, như sương mù giăng kín mảnh đời người đàn bà vùng cao.

Cả Tô Hoài và Đỗ Bích Thuý đều thể hiện sự thấu hiểu và cảm thông sâu sắc với số phận người phụ nữ miền núi. Qua hai đoạn trích, ta không chỉ thấy được nỗi đau của những kiếp người bị kìm hãm mà còn nhận ra được vẻ đẹp nội tâm và khát vọng sống mãnh liệt ẩn sâu trong họ. Đó cũng chính là điều làm nên sức sống bền bỉ và giá trị nhân văn sâu sắc của các tác phẩm văn học Việt Nam.