Có ý kiến cho rằng: "Mỗi tác phẩm văn học lớn đều là một tiếng nói phản biện xã hội mạnh mẽ." Anh/chị hãy làm rõ vai trò phê phán hiện thực của văn học qua một số tác phẩm cụ thể.

Question

Doãn Nhi · Accepted Answer

{"userId":5415411,"userName":"mtuytt"}

Văn học không chỉ là nơi gửi gắm tâm hồn cá nhân, mà còn là tấm gương phản ánh xã hội. Ý kiến: “Mỗi tác phẩm văn học lớn đều là một tiếng nói phê phán xã hội mạnh mẽ” đã khẳng định vai trò quan trọng của văn học trong việc nhận diện, lên tiếng và đấu tranh với cái xấu, cái tiêu cực trong đời sống con người.

Phê phán hiện thực là chức năng phản ánh những bất công, tiêu cực và hiện tượng sai trái trong xã hội nhằm thức tỉnh nhận thức, góp phần thay đổi hiện thực theo hướng tiến bộ. Những tác phẩm văn học lớn luôn mang trong mình tinh thần phản biện xã hội rõ ràng.

Chẳng hạn, trong “Chí Phèo” của Nam Cao, nhà văn đã phơi bày sự tha hóa, tàn ác của giai cấp thống trị như Bá Kiến – một tên cáo già chuyên dùng mưu mô để cai trị và bóc lột người nghèo. Đồng thời, tác phẩm còn cho thấy bi kịch của con người bị cướp đi nhân tính bởi một xã hội bất công. Qua đó, Nam Cao không chỉ kể một câu chuyện cảm động mà còn phê phán xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời.

Tương tự, trong “Vợ nhặt” của Kim Lân, nhà văn đã tái hiện nạn đói khủng khiếp năm 1945. Qua hoàn cảnh đáng thương của những con người nghèo khổ, đói rét, ông lên án sự thờ ơ và vô trách nhiệm của chính quyền thực dân – phong kiến. Tác phẩm không chỉ tố cáo cái đói, cái khổ, mà còn thể hiện khát vọng sống mãnh liệt và lòng nhân ái của con người trong nghịch cảnh.

Như vậy, văn học không đứng ngoài cuộc sống, mà luôn đồng hành và lên tiếng về những vấn đề xã hội. Một tác phẩm lớn sẽ vượt qua giá trị nghệ thuật đơn thuần để trở thành một công cụ nhận thức, phản tỉnh và kêu gọi hành động. Chính vai trò phê phán hiện thực ấy đã làm nên sức sống lâu dài và ý nghĩa sâu sắc cho văn học.

Timi · Answer

Văn học từ xưa đến nay luôn được coi là một công cụ sắc bén để phản ánh và phê phán hiện thực xã hội. Mỗi tác phẩm văn học lớn đều mang trong mình một tiếng nói phản biện mạnh mẽ, nhằm lên án những bất công, tiêu cực và hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Tiếng nói phản biện xã hội trong văn học có thể được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau. Đó có thể là sự tố cáo những bất công, tàn bạo của chế độ phong kiến trong các tác phẩm như "Truyện Kiều" (Nguyễn Du), "Chinh phụ ngâm" (Đoàn Thị Điểm). Đó cũng có thể là sự phê phán lối sống xa hoa, hưởng lạc của tầng lớp thống trị trong các tác phẩm như "Vợ chồng A Phủ" (Tô Hoài), "Chí Phèo" (Nam Cao). Hoặc đó cũng có thể là sự lên án chiến tranh phi nghĩa trong các tác phẩm như "Mảnh trăng cuối rừng" (Nguyễn Minh Châu), "Những đứa con trong gia đình" (Nguyễn Thi).

Mỗi tác phẩm văn học lớn đều mang trong mình một tiếng nói phản biện xã hội riêng biệt, nhưng tất cả đều chung một mục đích là góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tiếng nói ấy không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hiện thực xã hội mà còn khơi gợi lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh vì lẽ phải.