09/06/2025
09/06/2025
09/06/2025
So sánh hình tượng nhân vật bà cụ trong “Mây trắng còn bay” (Bảo Ninh) và cô Hiền trong “Một người Hà Nội” (Nguyễn Khải)
Văn học sau 1975 chứng kiến sự thay đổi sâu sắc trong cách nhìn nhận con người và chiến tranh. Không chỉ khắc họa những chiến sĩ ngoài mặt trận, văn học còn đi sâu vào số phận của những con người ở hậu phương – những người mẹ, người vợ, người phụ nữ Việt Nam mang vẻ đẹp bền bỉ, kiên cường mà cũng đầy tổn thương, mất mát. Trong đó, hai hình tượng bà cụ trong Mây trắng còn bay của Bảo Ninh và cô Hiền trong Một người Hà Nội của Nguyễn Khải là hai điển hình tiêu biểu, mang trong mình những nét riêng biệt nhưng cùng góp phần thể hiện sâu sắc vẻ đẹp của con người Việt Nam trong chiến tranh.
Trước hết, cả bà cụ và cô Hiền đều là những người mẹ tiêu biểu, gắn bó sâu sắc với gia đình, đất nước, mang đậm tinh thần yêu nước và truyền thống dân tộc. Bà cụ trong Mây trắng còn bay là một người mẹ mất con trong chiến tranh. Bà sống trong cảnh cô đơn, lặng lẽ, ngày ngày lên chùa để thắp hương cho con trai đã hy sinh. Nỗi đau mất mát được Bảo Ninh thể hiện tinh tế qua hình ảnh người mẹ già gầy gò, lam lũ, sống thanh đạm nhưng đầy yêu thương. Bà không khóc lóc, không oán trách, chỉ lặng im mà nhớ thương, sống bằng ký ức. Hình ảnh bà cụ hiện lên như biểu tượng cho sự hy sinh âm thầm, cho nỗi đau không thể nói thành lời của hàng triệu bà mẹ Việt Nam thời chiến.
Ngược lại, cô Hiền trong Một người Hà Nội là người phụ nữ thuộc tầng lớp tiểu tư sản, sống giữa lòng thủ đô Hà Nội thanh lịch. Khác với bà cụ, cô Hiền mang vẻ đẹp của sự tỉnh táo, sắc sảo và đầy bản lĩnh. Khi con trai tình nguyện đi bộ đội, cô không khóc lóc hay van xin, mà thẳng thắn ủng hộ, vì cho rằng “đất nước là của chung”, ai cũng phải có trách nhiệm. Dưới ngòi bút Nguyễn Khải, cô Hiền hiện lên như một người phụ nữ trí thức, có lý tưởng, sống có nguyên tắc, dũng cảm và yêu nước một cách lý trí. Cô đại diện cho những con người thành thị biết giữ gìn giá trị truyền thống, đạo đức và phẩm chất văn hóa giữa thời cuộc đầy biến động.
Tuy có điểm xuất phát khác nhau – một là người nông dân bình dị, một là người phụ nữ trí thức thành thị – nhưng cả bà cụ và cô Hiền đều là những hình tượng đẹp, tiêu biểu cho vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam thời chiến. Họ đều chịu đựng mất mát lớn lao: bà cụ mất con, cô Hiền gửi con ra trận. Nhưng cả hai đều không bi lụy, mà mạnh mẽ, can trường, thể hiện sự đồng hành đầy thầm lặng nhưng bền bỉ với vận mệnh đất nước.
Qua hai nhân vật, người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về hậu phương trong chiến tranh – nơi đó không chỉ là nơi tiếp tế lương thực, mà còn là nơi nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, là điểm tựa tinh thần cho những người lính. Đồng thời, hai nhân vật cũng thể hiện sự chuyển mình trong tư tưởng nghệ thuật sau 1975: từ cái nhìn hào hùng chuyển sang cái nhìn nhân văn, hướng tới số phận cá nhân, sự thật đời sống và chiều sâu tâm lý con người.
Tóm lại, bà cụ trong Mây trắng còn bay và cô Hiền trong Một người Hà Nội tuy khác nhau về hoàn cảnh sống và cách thể hiện tình yêu nước, nhưng đều là những biểu tượng đầy xúc động về phụ nữ Việt Nam trong chiến tranh. Qua họ, ta thêm trân trọng sự hy sinh, kiên cường và bản lĩnh của những con người lặng lẽ đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời