ii:
câu 1. Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện xưng "tôi" để thuật lại câu chuyện. Dấu hiệu để xác định ngôi kể này là việc sử dụng đại từ "tôi", "khám" để chỉ nhân vật chính. Ngôi kể thứ nhất giúp người đọc dễ dàng tiếp cận với tâm tư, tình cảm của nhân vật, đồng thời tạo nên tính chân thực, gần gũi cho câu chuyện.
Trong đoạn trích, một chi tiết miêu tả sự khốc liệt của chiến tranh là "những bức thư cô tôi viết về ướp đầy hương cỏ mật. Bà nội tôi cầm bức thư - đã đi qua hàng trăm nơi, qua tay bao nhiêu người mới về đến đúng địa chỉ nhà tôi - khóc ngất: "không biết nó sống chết ra răng', chiến trường bom đạn, đã nói ở nhà lấy chồng cho tôi nhờ, cứ khăng khăng đòi ra trận. - thôi đi nội - tôi đón bức thư từ nội - nội đưa con đọc cho." Bức thư này mang đậm nỗi nhớ nhung, sự lo lắng của cô tôi dành cho gia đình, đồng thời phản ánh sự khắc nghiệt, nguy hiểm của chiến tranh. Chiến tranh không chỉ gây tổn hại về vật chất mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tinh thần của con người.
Biện pháp tu từ so sánh "mùi hương cỏ mật của quê nhà luôn bên con, nghe ngọt như mùi trầu của mẹ và mùi mồ hôi của khảm" được sử dụng để nhấn mạnh sự gắn bó, thân thuộc của hương cỏ mật đối với nhân vật "tôi". So sánh hương cỏ mật với mùi trầu của mẹ và mùi mồ hôi của khảm gợi lên sự ấm áp, quen thuộc, an toàn, giống như vòng tay che chở của gia đình. Biện pháp tu từ này góp phần tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn, đồng thời thể hiện tình cảm sâu nặng của nhân vật "tôi" với quê hương, gia đình.
Tình cảm của nhân vật "tôi" với nhân vật cô tôi trong đoạn trích là sự kính trọng, yêu mến và ngưỡng mộ. Cô tôi là biểu tượng của sự kiên cường, dũng cảm, sẵn sàng hi sinh bản thân vì Tổ quốc. Nhân vật "tôi" luôn tự hào về cô, xem cô như tấm gương sáng để noi theo. Tình cảm này càng thêm sâu sắc khi cô tôi trở về sau chiến tranh, mang theo những vết thương và ký ức đau thương.
Từ tâm trạng của nhân vật cô tôi khi ở chiến trường, ta thấy được vai trò quan trọng của tình cảm gia đình khi phải đối diện với khó khăn trong cuộc sống. Trong hoàn cảnh chiến tranh khắc nghiệt, tình cảm gia đình trở thành động lực to lớn giúp con người vượt qua mọi thử thách. Nó là nguồn sức mạnh tinh thần, là chỗ dựa vững chắc, là niềm tin để họ tiếp tục chiến đấu, bảo vệ quê hương, đất nước.
Nhân vật cô tôi trong đoạn trích là một ví dụ điển hình cho vai trò của tình cảm gia đình. Dù phải đối mặt với những hiểm nguy, gian khổ nơi chiến trường, cô vẫn giữ trọn vẹn tình cảm với gia đình, với quê hương. Điều này chứng minh rằng, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tình cảm gia đình vẫn luôn là sợi dây kết nối con người với nhau, là nền tảng vững chắc để họ vươn lên trong cuộc sống.
câu 2. * Dấu hiệu để xác định ngôi kể: Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ nhất, vì người kể xưng "tôi" và trực tiếp kể lại những trải nghiệm cá nhân của mình.
* Chi tiết miêu tả sự khốc liệt của chiến tranh: Chi tiết "những bức thư cô tôi viết về ướp đầy hương cỏ mật. Bà nội tôi cầm bức thư - đã đi qua hàng trăm nơi, qua tay bao nhiêu người mới về đến đúng địa chỉ nhà tôi - khóc ngất: - không biết nó sống chết ra răng', chiến trường bom đạn, đã nói ở nhà lấy chồng cho tôi nhờ, cứ khăng khăng đòi ra trận."
* Biện pháp tu từ so sánh: Câu văn "Mùi hương cỏ mật của quê nhà luôn bên con, nghe ngọt như mùi trầu của mẹ và mùi mồ hôi của khảm." sử dụng phép so sánh ngang bằng, so sánh mùi hương cỏ mật với mùi trầu của mẹ và mùi mồ hôi của khảm.
* Tình cảm của nhân vật tôi với nhân vật cô tôi: Nhân vật "tôi" dành tình cảm sâu sắc, yêu quý và kính trọng đối với cô Thao. Tình cảm này được thể hiện qua việc "tôi" giữ gìn cẩn thận những bức thư của cô, dù chúng mang theo mùi hương của chiến tranh và khói lửa.
* Suy nghĩ về vai trò của tình cảm gia đình: Trong hoàn cảnh khó khăn, tình cảm gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nó giúp con người có thêm sức mạnh, động lực để vượt qua thử thách. Tình cảm gia đình là nguồn an ủi, là chỗ dựa tinh thần vững chắc, giúp con người không cảm thấy cô đơn, lạc lõng giữa những gian nan.
Phản ánh:
Qua bài tập này, học sinh có cơ hội rèn luyện kỹ năng đọc hiểu văn bản, phân tích ngôn ngữ và ý nghĩa của tác phẩm. Bên cạnh đó, việc liên hệ vấn đề trong đời sống giúp học sinh nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế, đồng thời khơi gợi sự tò mò, ham muốn tìm hiểu về thế giới xung quanh.