Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) cảm nhận về cảm hứng đất nước trong hai đoạn thơ: Bên kia sông đuống - Hoàng Cẩm Đất nước - Nguyễn Đình Thi

Bài làm:

Cảm hứng đất nước luôn là nguồn mạch dạt dào xuyên suốt chiều dài lịch sử văn học Việt Nam. Trong những năm kháng chiến chống Pháp, chủ đề này càng trở nên sâu sắc hơn bao giờ hết. Hai tác phẩm tiêu biểu cho cảm hứng đất nước là "Bên kia sông Đuống" của Hoàng Cầm và "Đất Nước" của Nguyễn Đình Thi đã khắc họa rõ nét hình ảnh đất nước Việt Nam với vẻ đẹp trữ tình và anh hùng.

Trong "Bên kia sông Đuống", Hoàng Cầm thể hiện nỗi đau mất mát quê hương qua hình ảnh dòng sông Đuống hiền hòa, thơ mộng nay chìm trong khói đạn bom. Nhà thơ đứng ở bên này sông, nhìn sang bên kia sông mà lòng đau quặn thắt. Quê hương tươi đẹp, trù phú bỗng chốc biến thành đống đổ nát, hoang tàn. Nỗi đau ấy không chỉ là nỗi đau riêng của nhà thơ mà còn là nỗi đau chung của cả dân tộc.

"Bên kia sông Đuống" mở đầu bằng những câu thơ đầy ám ảnh:

> "Em ơi buồn làm chi
> Anh đưa em về sông Đuống
> Ngày xưa cát trắng phẳng lì"

Câu thơ như một lời mời gọi, một lời an ủi dành cho người con gái đang sống trong vùng địch chiếm. Dòng sông Đuống hiện lên trong tâm trí nhà thơ với vẻ đẹp bình dị, thanh bình. Cát trắng mịn màng, dòng sông uốn lượn quanh co, tạo nên khung cảnh thơ mộng, hữu tình. Nhưng giờ đây, tất cả chỉ còn là dĩ vãng, là ký ức xa xôi.

Nhà thơ tiếp tục miêu tả cảnh tượng tang thương, bi thảm của quê hương:

> "Sông Đuống chảy tràn đôi bờ
> Bãi mía bờ dâu xanh ngắt
> Một dòng xanh ôm lấy làng ta
> Bao nhiêu đời đã chịu nắng mưa"

Hình ảnh "bãi mía bờ dâu xanh ngắt" gợi lên vẻ đẹp trù phú, giàu sức sống của quê hương. Nhưng giờ đây, tất cả chỉ còn là màu xanh của ký ức, của nỗi nhớ da diết. Dòng sông Đuống vẫn chảy, nhưng nó không còn mang dáng vẻ hiền hòa, êm ả nữa mà thay vào đó là sự dữ dội, hung bạo của chiến tranh.

Qua những câu thơ trên, Hoàng Cầm đã thể hiện một cách chân thực và sâu sắc nỗi đau mất mát quê hương. Đó là nỗi đau của một người con xa xứ, của một dân tộc đang phải gánh chịu nỗi đau chiến tranh.

Nếu như "Bên kia sông Đuống" của Hoàng Cầm thể hiện nỗi đau mất mát quê hương thì "Đất Nước" của Nguyễn Đình Thi lại thể hiện niềm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc. Tác phẩm được viết trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, khi đất nước đang bước vào cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Thi khẳng định chủ quyền thiêng liêng của đất nước:

> "Việt Nam đất nước ta ơi!
> Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
> Cánh cò bay lả rập rờn
> Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều."

Những câu thơ giản dị, mộc mạc nhưng chứa đựng tình yêu quê hương đất nước tha thiết. Đất nước được miêu tả qua những hình ảnh quen thuộc, gần gũi như "biển lúa", "cánh cò", "đỉnh Trường Sơn". Tất cả tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ, thể hiện vẻ đẹp của đất nước Việt Nam.

Không chỉ dừng lại ở việc ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên, Nguyễn Đình Thi còn thể hiện niềm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc:

> "Nước chúng ta
> Nước những người chưa bao giờ khuất
> Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
> Những buổi ngày xưa vọng nói về..."

Tác giả nhắc lại những trang sử hào hùng của dân tộc, những chiến công oanh liệt của cha ông ta. Đó là những trang sử vàng son chói lọi, là niềm tự hào của mỗi người con đất Việt.

Từ những câu thơ trên, Nguyễn Đình Thi đã thể hiện một cách sâu sắc niềm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc. Đó là niềm tự hào về một đất nước anh hùng, bất khuất, luôn kiên cường vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Hai đoạn thơ "Bên kia sông Đuống" và "Đất Nước" tuy được viết bởi hai tác giả khác nhau, trong hai hoàn cảnh khác nhau nhưng đều thể hiện một cách sâu sắc cảm hứng đất nước. Nếu như Hoàng Cầm thể hiện nỗi đau mất mát quê hương thì Nguyễn Đình Thi lại thể hiện niềm tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc. Tuy nhiên, cả hai tác giả đều chung một tấm lòng yêu nước, một khát khao độc lập, tự do cho dân tộc.

Cảm hứng đất nước trong hai đoạn thơ trên đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam. Nó là tiếng nói của trái tim, là lời khẳng định chủ quyền thiêng liêng của dân tộc, là lời kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.